Kỳ vọng vào các gương mặt trẻ

Việt Văn |

Do dịch bệnh COVID-19, Ban Tổ chức (Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm) đã không tổ chức lễ khai mạc và trao giải thưởng Festival Nhiếp ảnh trẻ năm 2021 như kế hoạch thay vào đó là triển lãm trực tuyến từ ngày 20.10.2021 tại website http://ape.gov.vn; và triển lãm trực tiếp từ ngày 20.10 đến 29.10 tại Trung tâm Giám định và Triển lãm tác phẩm Mỹ thuật, Nhiếp ảnh - 29 Hàng Bài, Hà Nội. Từ Gala báo chí lần thứ ba đến Festival nhiếp ảnh trẻ, có thể thấy phần nào bức tranh nhiếp ảnh trẻ hiện nay, cả mặt mạnh cũng như mặt yếu.

Dấn thân, táo bạo

Tại Festival nhiếp ảnh trẻ lần này, huy chương vàng thể loại ảnh hiện thực cho bộ ảnh: “Bên trong lò đào tạo vận động viên thể dục dụng cụ của thành phố Hải Phòng” của tay máy trẻ Lương Viết Sơn Tùng,  nhận được sự đồng thuận của 100% các thành viên Hội đồng nghệ thuật.  Bộ ảnh có kết cấu tốt, các tác phẩm có ảnh “đinh” và các ảnh vệ tinh thể hiện được không khí căng thẳng, vất vả của lò đào tạo. Kỹ thuật sử dụng ống kính góc rộng để tạo điểm nhấn cũng rất hợp lý. Nó gợi nhớ đến bộ ảnh cũng về chủ đề này của một tác giả Trung Quốc đoạt giải ảnh báo chí thế giới nhiều năm trước.

Sự tìm tòi dấn thân của các tay máy trẻ cũng được thể hiện trong bộ ảnh “Khám phá đáy biển” hay “Giây phút giải cứu nghẹt thở thuyền viên trên tàu gặp nạn”.  Ở đây, người xem có thể nhìn thấy lao động thực sự của các nhiếp ảnh gia, với tư duy và cả những giọt mồ hôi.

Còn trong Gala Báo chí lần thứ ba năm 2021, trong lễ trao giải ảnh “Khoảnh khắc báo chí năm 2020”do Báo Nhà báo và Công luận tổ chức vừa qua Hà Nội, giải Ấn tượng đã được trao cho tác phẩm “Tìm kiếm nạn nhân lở núi ở Trà Leng” của tác giả Phạm Ngọc Thành (Báo điện tử VnExpress). Thành vốn là một tay máy trẻ xông xáo, chịu khó tìm tòi góc nhìn riêng. Chụp bão lũ, lở núi không phải là đề tài mới, nhưng bộ ảnh của Thành thể hiện một sự kiện thời sự với một góc nhìn báo chí mạnh mẽ với sự liên kết chặt chẽ của các bức ảnh đơn từ toàn cảnh đến cận cảnh, từ nỗ lực của lực lượng cứu hộ đến gương mặt giàu cảm xúc của người thân nạn nhân… (Còn nhớ năm thứ hai của giải “Khoảnh khắc báo chí”, bộ ảnh đoạt giải “Ấn tượng” của Hữu Khoa về câu chuyện những người dân ở Thủ Thiêm, đã được sự tán thưởng của dư luận).

Một giải A được trao cho tác phẩm “Cuộc đại phẫu đặc biệt tách cặp song sinh dính liền” của nhóm tác giả Nguyễn Văn Thắng, Tô Chí Hùng, Lê Thị Bích Huệ (Tạp chí điện tử Tri thức trực tuyến - Zingnews) là một bộ ảnh mang tính nhân văn, có điểm nhìn đa dạng, thể hiện nỗ lực đeo bám của các phóng viên…

Đại dịch Covid-19 xuất hiện không nhiều trong các bộ ảnh của Festival nhiếp ảnh trẻ một phần cũng vì thời điểm nhận ảnh dự thi tình hình dịch bệnh ở ta đang được kiểm soát rất tốt và chưa đến giai đoạn bùng phát lần thứ tư. Các bộ ảnh về Covid có xuất hiện nhiều hơn ở “Khoảnh khắc báo chí” trong đó đáng chú ý có “Chuyến bay thương mại quốc tế đầu tiên về Việt Nam sau dịch COVID-19” của tác giả Trần Huy Hùng, “Hàng nghìn người nước ngoài ở Đà Nẵng được ưu tiên xét nghiệm COVID-19” của Đặng Thanh Hòa (Báo ảnh Việt Nam) lọt vào top 10 “Khoảnh khắc báo chí 2020”…

Câu chuyện còn lại: Liệu những tác giả trẻ được vinh danh này sẽ đi xa tới đâu?

Vì nhiếp ảnh là con đường dài, gian khổ nếu không nỗ lực tự thân và kiên định theo hướng đi riêng. Festival nhiếp ảnh trẻ các kỳ trước đã từng phát hiện ra một số cái tên và sau này họ ngày càng đi xa như Huỳnh Văn Truyền (Đà Nẵng), Trần Bảo Hòa (Bình Định), còn “Khoảnh khắc báo chí” là Hữu Khoa…

Chưa giàu trí tưởng tượng

Trở lại với Fesival Nhiếp ảnh Trẻ 2021, thể loai ảnh ý tưởng (còn gọi là ảnh đồ họa) vẫn là sân chơi khó với các tay máy trẻ. Nếu như mảng ảnh hiện thực là đất diễn cho các tác giả đam mê ảnh báo chí thì ảnh ý tưởng là mảnh đất cho các nghệ sĩ nhiếp ảnh trẻ. Tiếc là qua các kỳ Festival, vẫn không nhiều những nghệ sĩ giỏi xuất hiện.

Trong số 128 tác phẩm triển lãm lần này, thể loại ảnh hiện thực áp đảo với 114 tác phẩm; thể loại ảnh ý tưởng chỉ có 14 tác phẩm). Trong đó, ảnh ý tưởng cũng không có huy chương vàng do không tìm được tác phẩm xứng tầm.

Một số tác phẩm ảnh ý tưởng thoạt nhìn có ý tứ hay nhưng rồi các giám khảo đã phát hiện ra chúng được copy trên mạng khá nhiều từ hình ảnh chiếc máy bay tạo thành vệt sáng trên bầu trời đến con voi giữa bãi rác…

Số ảnh còn lại nhiều khi chỉ dừng ở tạo hình lạ, góc độ lạ hoặc là ý tưởng cũ nhưng được khai thác mới hơn… chứ chưa phải là sự độc đáo, chiều sâu, làm giàu ngôn ngữ hình ảnh…

Hãy tạo đất cho những dự án dài hơi

Festival nhiếp ảnh trẻ và “Khoảnh khắc báo chí” thu hút đông tác giả tham gia vì nhiều lý do, trong đó giải thưởng có giá trị cao là một yếu tố, còn chủ yếu là chất lượng các tác phẩm gửi dự thi và sự tôn vinh xứng đáng. Ban giám khảo đứng trước mọi tác phẩm với sự công bằng, khách quan không đặt yếu tố “tên tuổi” lên so sánh mà chỉ quan tâm tới nội dung và hình thức thể hiện của các tác giả.

Các tay máy trẻ được tôn vinh ở hai giải này đều thể hiện rõ ưu thế của sức trẻ: Nắm bắt công nghệ mới, sự nhanh nhạy trong tác nghiệp, tìm tòi, dấn thân, nên đã tạo ra nhiều bộ ảnh có chất lượng vừa giàu tính thông tin, vừa đáp ứng yêu cầu thẩm mỹ của hình ảnh. Tuy nhiên việc phản ánh, lột tả chiều sâu  của sự kiện hơn là chỉ mới mô tả bên ngoài, hay sự lạm dụng bộ ảnh mà thiếu những  bức ảnh đơn mạnh mẽ đủ sức gói gọn bản chất của sự kiện, vấn đề trong một khuôn hình còn rất ít.

Cả hai sân chơi này cần tiếp tục đổi mới và nâng cao chất lượng hơn nữa. Việc mở rộng, chia nhỏ các đề tài cũng là một hướng đi vì ảnh báo chí có rất nhiều thể loại  như tin nóng, chân dung, cuộc sống đời thường, vấn đề đương đại…

Quan trọng hơn là cần một chủ đề dành cho các dự án ảnh tài liệu và cả ảnh ý tưởng, ảnh thể nghiệm, chuyên sâu, dài hơi, thậm chí kéo dài nhiều năm, để thể hiện trọn vẹn được tư duy, sức sáng tạo cũng như sự kiên trì, đeo bám đến cùng của các tác giả.

Việt Văn
TIN LIÊN QUAN

Vượt thoát khỏi nhiếp ảnh truyền thống bằng công nghệ số

Việt Văn |

Trong xu hướng nhiếp ảnh đương đại hiện nay, các nghệ sĩ trẻ ngày càng có cách đi riêng vượt thoát khỏi nhiếp ảnh truyền thống, để thỏa mãn ý tưởng sáng tạo, kể cả “điên rồ” nhất của mình. Họ không chấp nhận lối chụp kiểu hiện thực thuần túy mà khai thác, tìm tòi những cách thức thể hiện mới. Nữ nghệ sĩ Sherry Karver (Mỹ) là một người như thế.

Ảnh Việt Nam đoạt giải cuộc thi nhiếp ảnh của Hiệp hội Sinh học Hoàng gia

Nguyễn Hạnh |

Cuộc thi nhiếp ảnh Hiệp hội Sinh học Hoàng gia Anh năm 2021 thu hút nhiều nhiếp ảnh gia tài năng khắp thế giới với những bức ảnh ấn tượng. Trong đó, nhiếp ảnh gia Truong Hoai Vu với bức ảnh về hệ sinh thái biển ở Hòn Yên, Phú Yên, Việt Nam xuất sắc đoạt giải á quân.

Khám phá đại dương huyền bí qua chùm ảnh đoạt giải Nhiếp ảnh gia Đại dương

Nguyễn Hạnh |

Những bức ảnh được chụp từ khắp các đại dương trên thế giới.

Ngắm chùm ảnh đoạt giải Nhiếp ảnh gia Thiên văn học Hoàng gia Greenwich

Nguyễn Hạnh |

Những hình ảnh đoạt giải cuộc thi Nhiếp ảnh gia Thiên văn học Hoàng gia Greenwich của Bảo tàng Hoàng gia đã được tiết lộ.

Mãn nhãn với 25 bức ảnh giải Nhiếp ảnh gia dải Ngân Hà năm 2021

Nguyễn Hạnh |

Những bức ảnh ngoạn mục về dải Ngân Hà được các nhiếp ảnh gia với nhiều quốc tịch khác nhau ghi lại ở khắp nơi trên thế giới.

Khu nghỉ dưỡng ẩn mình giữa rừng thông tuyệt đẹp ở Mộc Châu

Chí Long |

Nằm ngay trung tâm khu du lịch quốc gia Mộc Châu, Phoenix Mộc Châu Resort được bao phủ bởi rừng thông hàng trăm năm tuổi, với không khí trong lành, mát mẻ tựa như Đà Lạt thu nhỏ giữa núi rừng Tây Bắc.

Chứng khoán: Tiếp tục tăng lên ngưỡng kháng cự 1.100 điểm

Gia Miêu |

Việc thị trường vượt vùng tích lũy có thể là tín hiệu kỹ thuật khiến dòng tiền quay lại thị trường chứng khoán.

Thủ tướng Đức nêu điểm mạnh của tân Bộ trưởng Quốc phòng

Ngọc Vân |

Thủ tướng Đức Olaf Scholz cho biết kinh nghiệm dày dặn và “trái tim nhân hậu” của tân Bộ trưởng Quốc phòng Đức Boris Pistorius khiến ông trở thành người phù hợp cho vai trò này.

Vượt thoát khỏi nhiếp ảnh truyền thống bằng công nghệ số

Việt Văn |

Trong xu hướng nhiếp ảnh đương đại hiện nay, các nghệ sĩ trẻ ngày càng có cách đi riêng vượt thoát khỏi nhiếp ảnh truyền thống, để thỏa mãn ý tưởng sáng tạo, kể cả “điên rồ” nhất của mình. Họ không chấp nhận lối chụp kiểu hiện thực thuần túy mà khai thác, tìm tòi những cách thức thể hiện mới. Nữ nghệ sĩ Sherry Karver (Mỹ) là một người như thế.

Ảnh Việt Nam đoạt giải cuộc thi nhiếp ảnh của Hiệp hội Sinh học Hoàng gia

Nguyễn Hạnh |

Cuộc thi nhiếp ảnh Hiệp hội Sinh học Hoàng gia Anh năm 2021 thu hút nhiều nhiếp ảnh gia tài năng khắp thế giới với những bức ảnh ấn tượng. Trong đó, nhiếp ảnh gia Truong Hoai Vu với bức ảnh về hệ sinh thái biển ở Hòn Yên, Phú Yên, Việt Nam xuất sắc đoạt giải á quân.

Khám phá đại dương huyền bí qua chùm ảnh đoạt giải Nhiếp ảnh gia Đại dương

Nguyễn Hạnh |

Những bức ảnh được chụp từ khắp các đại dương trên thế giới.

Ngắm chùm ảnh đoạt giải Nhiếp ảnh gia Thiên văn học Hoàng gia Greenwich

Nguyễn Hạnh |

Những hình ảnh đoạt giải cuộc thi Nhiếp ảnh gia Thiên văn học Hoàng gia Greenwich của Bảo tàng Hoàng gia đã được tiết lộ.

Mãn nhãn với 25 bức ảnh giải Nhiếp ảnh gia dải Ngân Hà năm 2021

Nguyễn Hạnh |

Những bức ảnh ngoạn mục về dải Ngân Hà được các nhiếp ảnh gia với nhiều quốc tịch khác nhau ghi lại ở khắp nơi trên thế giới.