“Hiệp sĩ” nhiếp ảnh
Năm 2018, khi phát hiện bị ung thư gan, ông ra Bệnh viên K Hà Nội điều trị. Tại đây, tận mắt chứng kiến cảnh trẻ em oằn mình trước những cơn đau do căn bệnh nan y gây ra, ông phát tâm: Tìm cách sẻ chia.
Chọn lọc trong kho ảnh nghệ thuật của mình 120 bức ảnh ưng ý nhất ghi lại những khoảnh khắc về loài chim độc đáo tại quê nhà Kiên Giang là Sếu đầu đỏ và Nhạn biển Kiên Giang, ông in thành sách ảnh: “Khoảnh khắc thiên nhiên”.
Trong lời đề tựa cho quyển sách, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã khẳng định giá trị nghệ thuật – nhân văn của tác phẩm: “Không chỉ là một ấn phẩm đẹp mà còn thể hiện sự tinh tế từ tâm hồn của một người nghệ sĩ yêu thiên nhiên, yêu quê hương, đất nước. Qua đó, tác giả gửi những thông điệp có ý nghĩa sâu sắc về sự cần thiết phải bảo vệ, gìn giữ môi trường thiên nhiên và sự sống trên hành tinh thân yêu của chúng ta…”.
Sách dày 130 trang, được trình bày sang trọng, in đẹp nên giá bán lên đến 500.000đ/quyển. Thế nhưng, sau khi in xong, ông đã mang toàn bộ 3.000 quyển tặng Quỹ “Ngày mai tươi sáng” bán gây quỹ hỗ trợ những bệnh nhân nghèo bị ung thư.
Nhận được thông tin này, Chủ tịch FIAP (Liên đoàn Nhiếp ảnh Nghệ thuật Quốc tế) Ricardo Busi đã thốt lên: “Một nhiếp ảnh gia tài năng với một trái tim nhân hậu, FIAP thật vinh dự vì có ông Trần Lam là thành viên”.
Đây không phải là lần đầu ông Bảy Lam dùng nhiếp ảnh giúp bệnh nhân. Năm 2012, sau khi bức ảnh “Mặt trời bên Lăng tỏa sáng” chụp Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đoạt giải xuất sắc của Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam, ông xin chữ ký Chủ tịch Nước Nguyễn Minh Triết lên tác phẩm để tổ chức bán đấu giá và được một doanh nghiệp mua với giá 1 triệu USD. Ông dành toàn bộ số tiền đó cho việc mổ mắt, mổ tim cho các cháu bị tật bẩm sinh.
Hành trình nhân ái
Tính đến nay, ông Trần Lam đã có 15 năm dấn thân vì bệnh nhân nghèo. Năm 1995, khi đang là Phó Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang, ông xin nghỉ việc ở tuổi 55, sau khi phát hiện mắc bệnh viêm gan siêu vi C tối cấp. Bởi theo khuyến cáo của nhiều chuyên gia y tế, mạng sống của ông chỉ còn tính bằng tháng.
Quá trình tầm sư trị bệnh, ông luôn mang theo bên mình chiếc máy ảnh mà ông đã học được trong chiến tranh, với mục đích chụp lại những “khoảnh khắc cuối đời”. Rồi như định mệnh, ông tìm thấy niềm vui với nhiếp ảnh rồi gắn bó và trở thành nhiếp ảnh nổi tiếng khi liên tiếp đạt giải thưởng chuyên nghiệp trong và ngoài nước, trở thành EFIAP (nghệ sĩ nhiếp ảnh Nghệ thuật quốc tế cấp độ Bạc).
Trong trong thời gian này, có điều kiện gần gũi bệnh nhân nan y, ông thấu hiểu những giọt nước mắt đàng sau những cảnh đời của người nghèo mắc bệnh hiểm nghèo. Thế là ông nảy ra ý định thành lập tổ chức hỗ trợ. Năm 2003, ông thành lập và trở thành Chủ tịch “Hội bảo trợ bệnh nhân nghèo” với lời thề độc: “Nếu lem nhem tiền của Hội thì hộc máu chết”.
Xuất phát với lưng vốn là... tấm lòng, nhưng sau 15 năm, ông không chỉ làm nên kỳ tích khi vận động các nhà hảo tâm đóng góp giúp cho bệnh nhân số tiền lên đến gần 800 tỉ đồng và còn tạo ra phép màu khi cứu hàng ngàn bệnh nhân nghèo thoát khỏi lưỡi hái thành chết...
Với hành trình nhân ái đó, năm 2008 ông được phong tặng danh hiệu Anh hùng lao động. Ngày đón nhận danh hiệu cao quý này, ông chỉ mời vài người thân với lễ nghi thật gọn để kịp cuộc hẹn vận động nhà hảo tâm hỗ trợ cho Hội. Ngay cả với niềm hãnh diện của mình, ông cũng kềm lại để lo cho bệnh nhân nghèo, ông quả là “hiệp sĩ” của làng nhiếp ảnh nghệ thuật!