Xuất phát từ quyết tâm giữ đất, giữ trời, giữ biển, Đài Truyền hình Việt Nam đã lựa chọn chủ đề "Giữ biển trời quê hương" cho chương trình Kỷ niệm 60 năm Chiến thắng trận đầu của quân và dân miền Bắc trong chống chiến tranh phá hoại bảo vệ miền Bắc (ngày 2 và 5.8.1964 - ngày 2 và 5.8.2024).
Chương trình kể những câu chuyện tiêu biểu cho sự mưu trí, sáng tạo và tinh thần anh dũng của quân và dân ta, trong đó có chiến thắng oanh liệt của bộ đội Hải quân, bộ đội Phòng không, Dân quân tự vệ cách đây 60 năm.
Nếu như trong Kháng chiến chống Pháp, huy hiệu Chiến thắng Điện Biên đánh dấu kết thúc vang dội của 9 năm kháng chiến thì trong Kháng chiến chống Mỹ, huy hiệu Chiến thắng 5.8 ghi nhận mốc khởi đầu chói lọi cho cuộc chiến đấu chống chiến tranh phá hoại bảo vệ miền Bắc xã hội chủ nghĩa. 60 năm qua, chiếc huy hiệu nhỏ bé vẫn được nhiều cựu chiến binh gìn giữ.
Để tìm kiếm chất liệu, ê-kíp đã tỏa đi nhiều địa điểm như Hải Phòng, Quảng Ninh, Nam Định, Đà Nẵng, thành phố Hồ Chí Minh... để gặp gỡ các cựu chiến binh, nhân chứng lịch sử.
60 năm đã đi qua, nhưng trận đánh năm nào vẫn còn hiển hiện sinh động trong trí nhớ của nhiều nhân chứng.
Đó là khoảnh khắc đứng trước sinh tử, thuyền trưởng của Tàu phóng lôi T333 - Nguyễn Xuân Bột đã dũng cảm bứt tốc, tìm cách đánh đuổi tàu khu trục Maddox ra khỏi vùng biển miền Bắc vào ngày 2.8.1964. Hay tinh thần chiến đấu vô song của xạ thủ Phạm Văn Năm (xạ thủ số 1, Đại đội 141, Tiểu đoàn 217, Quân chủng Phòng không - Không quân) - người đạp cò khẩu súng máy phòng không 14,5mm, góp phần bắn rơi máy bay địch tại Hòn Gai, Quảng Ninh.
Cùng với đó là câu chuyện về những nữ dân quân tự vệ đã xả thân quên mình, lao vào nguy hiểm để chiến đấu, tiếp đạn, cứu chữa cho các chiến sĩ. Có thể kể đến các tấm gương của bà Tô Thị Đạo, Hoàng Thị Khuyên, Vũ Thị Tĩnh (tỉnh Thanh Hoá)...
Một trong những điểm nhấn của chương trình là phân tích khách quan từ chính những sử gia của Hoa Kỳ khi giải mã các tài liệu mật về “Sự kiện Vịnh Bắc Bộ”.
Cảnh quay được ghi hình tại bảo tàng Turner Joy, thành phố Bremerton, tiểu bang Washington, cùng những chia sẻ từ chuyên gia sử học của Cơ quan An ninh quốc gia Hoa Kỳ (NSA) Robert.J.Hanyok. Ông là tác giả của tác phẩm từng gây chấn động "Chồn hôi, quái vật, chó săn im lặng, cá bay: Bí ẩn Vịnh Bắc Bộ 2 - 4.8.1964".
Ngoài ra, âm nhạc cũng là một điểm nhấn, kết nối những câu chuyện kể trong chương trình. Các ca khúc trình diễn đều được nhạc sĩ viết từ chính cảm xúc cháy bỏng của những ngày lịch sử năm 1964.
Có thể kể đến “Bám biển quê hương” (Phạm Tuyên), “Giặc đến nhà ta đánh” (Đỗ Nhuận). Nhiều tiết mục dàn dựng theo lối sử thi, giúp khán giả hiểu thêm phần nào về trận chiến đấu ác liệt năm xưa.
Các ca sĩ tham gia biểu diễn gồm: Lê Anh Dũng, Hoàng Viết Danh, Dương Trần Nghĩa, Hồng Duyên, Phương Anh, Lê Việt Anh, Khúc Xuân Đức, Lê Thị Nga.
Chương trình “Giữ biển trời quê hương” do Đài Truyền hình Việt Nam phối hợp với Quân chủng Hải Quân và Quân chủng Phòng không - Không quân thực hiện, truyền hình trực tiếp lúc 20h10 ngày 3.8.2024 trên kênh VTV1.
