Những cái đầu nóng
Vấn đề tranh luận căng nhất là độ tuổi của Ban chấp hành khóa mới, khi danh sách đề cử nhân sự khóa mới có một số người tuổi cao. Có ý kiến cho rằng guồng máy hoạt động của Hội trơn tru nhất nằm ở văn phòng và vì thế ai làm chủ tịch hội cũng thế nhưng phải trẻ hóa nhân sự, không thể ở độ tuổi gần 70 như một số nhân sự, vì như thế 75 tuổi mới nghỉ hưu sau một nhiệm kỳ 5 năm.
Một số ý kiến khác đồng tình là không để nhân sự cao tuổi và viện dẫn ra kết luận của Ban Bí thư về độ tuổi tham gia công tác Hội số 58-KL/TW ký ngày 12.9.2019 theo đó tuổi giới thiệu lần đầu hoặc tái cử tham gia làm lãnh đạo các hội (chủ tịch, phó chủ tịch) không quá 65 tuổi, trường hợp đặc biệt chủ tịch hội có thể không quá 70 tuổi nhưng phải do cấp thẩm quyền xem xét, quyết định và phải nằm ở các hội có đảng đoàn, hội có tính đặc thù.
Mấu chốt ở chỗ, một số ý kiến lại mang nhiều sự công kích ngay một số thành viên đang ngồi ghế đoàn chủ tịch và mang ý đồ vận động cho cá nhân khác. Sự phản biện lại của số đại biểu ủng hộ những người tuổi cao nhưng có tài, có tâm không kém phần quyết liệt...
Nếu nói vai trò chính của Hội Điện ảnh là bảo vệ quyền lợi hội viên thì dĩ nhiên không thể bầu hội viên vô cảm, lãnh đạm với câu chuyện cổ phần hóa ở Hãng Phim truyện Việt Nam dẫn đến sự “tan đàn xẻ nghé”, nhiều nghệ sĩ mất việc, mất lương. Còn ngược lại, phải bầu những ai luôn sát cánh, ủng hộ hội viên khi họ cần giúp đỡ.
Một số phủ nhận danh sách lấy phiếu tín nhiệm ở các đại hội cơ sở về nhân sự khóa mới và muốn lập một danh sách hoàn toàn mới, đề cử ngay tại đại hội… Nói chung, công tác điều hành đại hội còn nhiều lúng túng có thể còn do nể nang. Cuối cùng thì một Ban chấp hành mới được bầu ra, với 15 thành viên, ở cả 3 độ tuổi, trẻ hóa hơn nhiệm kỳ cũ. Tuy nhiên, vị trí chủ tịch hội chưa thể bầu được, một điều chưa có tiền lệ và Chủ tịch Ban chấp hành nhiệm kỳ cũ là NSND Đặng Xuân Hải vẫn tạm thời điều hành các cuộc họp của Ban chấp hành nhiệm kỳ IX cho đến khi có chủ tịch mới, dự kiến trước trung tuần tháng 10.
Một gương mặt mới, diễn viên, đạo diễn Công Hậu (TPHCM) được đề cử ngay tại Đại hội và trúng cử với số phiếu rất cao. Có thể gửi gắm ở anh hy vọng với một lời hứa: “Ban chấp hành hội phải dám nghĩ, dám làm. Tôi dám làm!”
Ban chấp hành mới và những băn khoăn
Về Ban chấp hành mới, lần này các thành phần phía Nam đông hơn các nhiệm kỳ trước, cho thấy phải chăng sự năng động trong cách làm phim phía Nam đã tác động đến lá phiếu của các hội viên trong bối cảnh điện ảnh Việt đang gặp nhiều khó khăn, hay bởi sự đoàn kết nhất trí của đoàn đại biểu phía Nam đông tới cả trăm người ra dự đại hội.
Trong số lượng thành viên trong Ban chấp hành có tới 4 diễn viên và 5 người làm truyền hình cũng cho thấy sự cởi mở nhưng cũng đặt ra câu hỏi: một hội điện ảnh liệu sẽ hoạt động theo xu hướng nào, liệu có bị truyền hình hóa đi nhiều?
Ban chấp hành mới hẳn có cả núi việc để làm. Từ việc mở rộng cửa đón nhiều bạn trẻ vào sân chơi Cánh diều cũng như hỗ trợ về mặt nghề nghiệp hơn nữa, từ việc gắn kết chặt chẽ hơn với Cục Điện ảnh để tìm một tiếng nói chung vì “một nền điện ảnh tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc”; Để cùng tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, sửa đổi cơ chế, quy định, nếu có điều khoản nào chưa được thông thoáng, chưa tạo được sức bật cho điện ảnh…
Nhà biên kịch trẻ Tống Phương Dung, khi được hỏi về sự kỳ vọng ở Ban chấp hành mới cũng như vấn đề cốt lõi của điện ảnh Việt Nam đã trả lời: mong Ban chấp hành tận tâm với các hội viên để duy trì và phát triển các hoạt động nói chung, cũng như tiếp tục sát cánh cùng các hội viên của Hãng Phim truyện Việt Nam trong quá trình đấu tranh giành lại hãng. Còn vấn đề cốt lõi của điện ảnh Việt Nam là sự cởi mở, trong đó bao gồm sự cởi mở từ việc trao cơ hội cho các biên kịch trẻ, đạo diễn trẻ, các nhà sản xuất phim, cởi mở đề tài, cởi mở sự học hỏi, cởi mở từ khâu sản xuất đến kiểm duyệt, phát hành... Và tất nhiên cởi mở không có nghĩa là cho phép những sự “vượt rào” sai trái.
Cùng mong đợi những tác phẩm lớn mang tầm vóc dân tộc, thời đại…
Sáng 21.9, Đại hội Đại biểu Toàn quốc Hội Điện ảnh Việt Nam nhiệm kỳ IX đã diễn ra công khai tại Hà Nội. Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam và nhiều đồng chí lãnh đạo các bộ, ban, ngành đã đến dự. Trong lời phát biểu, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh điện ảnh Việt Nam đứng trước thách thức nhưng cũng là những cơ hội lớn để đứng vững trên đôi chân của mình, vượt lên chính mình. Phó Thủ tướng cũng nêu lên mặt mạnh, tồn đọng của điện ảnh Việt Nam và nêu rõ: Chúng ta đều cùng mong đợi những tác phẩm lớn mang tầm vóc dân tộc, thời đại… Để làm được điều đó, điện ảnh phải có sự đầu tư về trang thiết bị, nguồn nhân lực chất lượng cao, tránh tình trạng nghiệp dư hóa….