"Rất khó khăn trong việc truy thu tiền bản quyền"
Hiện tại, nhạc sĩ Phú Quang có bao nhiêu ca khúc được sử dụng và thu bản quyền âm nhạc?
- Đến nay, chúng tôi vẫn chưa thống kê được con số chuẩn xác, bởi vì trước đây bố tôi (Nhạc sĩ Phú Quang) cũng không lưu giữ thành hệ thống bài bản.
Hiện tại, chúng tôi mới đang trong giai đoạn thống kê lại số lượng để có được con số cuối cùng.
Tuy nhiên, theo danh sách mà bố tôi đăng ký trên VCPMC (Trung tâm Bảo vệ Quyền tác giả Âm nhạc Việt Nam) là khoảng vài trăm bài.
Trước khi nhạc sĩ Phú Quang qua đời, việc chi trả tác quyền âm nhạc của ông được thực hiện ra sao?
- Lúc trước, tôi được biết là bố tôi tự thu tất cả tiền tác quyền đó, không qua bất cứ đơn vị nào cả. Nhưng sau này, bố tôi có kí hợp đồng với bên trung tâm bản quyền, nhờ bên bản quyền thu hộ phần tác quyền.
Tuy nhiên, bên bản quyền cũng khá linh động yêu cầu khi làm việc với nhạc sĩ. Chẳng hạn như chương trình này sẽ làm việc trực tiếp với nhạc sĩ, hay chương trình kia nhờ bên thu hộ bản quyền với mức giá khác...
Vì họ có biểu giá chung cho các tác giả nên đôi khi mức giá đó lại cứng nhắc, không hợp lý. Chẳng hạn như đôi lúc thì bị thu quá cao, có lúc lại bị quá thấp.
Họ cũng có chia sẻ rằng, để sửa đổi biểu giá rất khó, bởi có nhiều nguyên nhân từ bên ngoài. Vì vậy, nếu thấy mức giá đó chưa hợp lý thì bên doanh nghiệp có thể làm việc trực tiếp với tác giả.
Hiện tại, khoản tiền mà gia đình chị thu được từ bản quyền âm nhạc của nhạc sĩ Phú Quang đạt bao nhiêu % so với khi cố nhạc sĩ còn sống?
- Phải chia sẻ thật rằng, trước kia, bố tôi nhận bao nhiêu thì tôi hoàn toàn không biết. Còn hiện tại, chúng tôi chưa được nhận khoản nào bởi vì gia đình chưa đi đến bước cuối cùng của phân chia di sản.
Tất cả phần tiền thu được sẽ được bên VCPMC giữ hộ cho đến khi có thỏa thuận cuối cùng mới bàn giao lại.
Bên VCPMC có thường xuyên gọi điện, trao đổi về việc các chương trình có xin phép hay chưa thì gặp nhiều trường hợp chưa xin phép nhưng chương trình đã diễn ra rất lâu rồi. Họ chia sẻ rằng, rất khó khăn trong việc truy thu tiền bản quyền.
"Hát không thu phí nên không cần xin phép"
Các đối tượng khó thu bản quyền âm nhạc là ai?
- Trong quá trình mình làm việc, tôi thấy rằng, rất nhiều phòng trà hát nhạc Phú Quang nhưng hoàn toàn không xin phép. Tôi thấy đăng lên liên tục các chương trình nhạc Phú Quang nhưng gia đình hoàn toàn không biết gì. Sau khi tôi lên tiếng, các phòng trà bắt đầu có sự làm việc nghiêm túc hơn.
Theo như bên bản quyền chia sẻ, các phòng trà trong miền Nam làm việc bài bản và nghiêm túc hơn. Họ sẽ có phương thức thu tiền cố định, chẳng hạn như thu theo quý. Thế nhưng các phòng trà ngoài Bắc nhỏ lẻ hơn dẫn đến việc họ cứ tự làm việc và ít xin phép.
Khi bố tôi còn sống thì việc này ít gặp. Các phòng trà thường gọi điện để xin phép trước khi biểu diễn.
Là một người trong ngành, chị nghĩ sao khi chứng kiến cảnh tiền bản quyền đã không cao nhưng vẫn thường xuyên bị quỵt, thiếu nợ?
- Có lẽ phản ứng của cá nhân tôi sẽ mạnh hơn một số người khác. Điều này cũng xuất phát từ việc tôi là một người làm trong nghề. Tôi hiểu giá trị của các tác phẩm đó. Đôi khi các đơn vị tổ chức ở Việt Nam chưa có ý thức trong việc đóng tiền bản quyền, thường xuyên cóp nhặt sản phẩm của người khác nên mọi người thấy điều này rất bình thường.
Thế nhưng là một người lao động về nghệ thuật, tôi biết rằng để cho ra mắt một sản phẩm, người nghệ sĩ phải bỏ rất nhiều tâm trí và sự lao lực. Thậm chí, có những nhạc sĩ cũng chỉ để lại 5, 10 bài trong cả cuộc đời nhưng là những tác phẩm để đời, mãi mãi có giá trị về sau.
Đó là những sản phẩm rất khó để đúc kết ra, nên tôi nghĩ rằng, nó phải được tôn trọng hơn. Ngoài ra, tôi hiểu tác phẩm âm nhạc rất quan trọng trong một chương trình biểu diễn, nhất là những đơn vị kinh doanh.
Tôi không đòi hỏi điều gì quá đáng, nhưng những sản phẩm đó là kết quả của sự lao động vất vả của các tác giả. Họ phải chắt chiu nhiều thứ, vậy nên nó phải được đặt đúng vị trí.
Tôi nghĩ rằng, Việt Nam đang hướng đến mọi thứ phải hội nhập, ngay cả về phần bản quyền tác giả. Tôi cũng mong vấn đề này sẽ được quan tâm hơn, được hội nhập đúng nghĩa với cả thế giới.
Ở nước ngoài, họ được tôn trọng như thế nào thì Việt Nam mình cũng gắng dần dần đi theo quy tắc chung. Chúng ta nên hướng đến nhiều điều tốt đẹp hơn.
