Thương hiệu một sân chơi
5 năm qua, cuộc thi ảnh “Vẻ đẹp Việt Nam” của truyền hình Nhân Dân đã ngày càng phát triển, trở thành thương hiệu riêng. Sân chơi uy tín này đã nhận được sự hưởng ứng tích cực của các tay máy cả nước, khi đây vừa là nơi khẳng định lại sức nặng của những tên tuổi trong làng ảnh như Nguyễn Xuân Hãn (Bạc Liêu), Trần Thế Phong (TPHCM), Huỳnh Văn Truyền (Đà Nẵng)… vừa là nơi phát hiện, tôn vinh những tác giả mới như Trần Việt Linh (Điện Biên), Phạm Văn Thanh (Hải Phòng) hay bác sĩ Đặng Văn Tú (Bệnh viện Bạch Mai, Hà Nội)…
Từ trước tới nay, “Vẻ đẹp Việt Nam” đã tạo được sự khác biệt so với các cuộc thi ảnh khác là người dự thi được nghe nhận xét, đánh giá và sự lý giải vì sao chọn hay loại bỏ ảnh này hay ảnh kia của Hội đồng giám khảo. Sự phản hồi thẳng thắn này là rất bổ ích cho các thí sinh như các nhiếp ảnh gia Trần Duy Tình (Bình Dương) hay Lê Anh Thi (Hà Tĩnh) thừa nhận là “hay và hiệu quả”.
“Vẻ đẹp Việt Nam” cũng liên tục cải tiến “format” chương trình để tạo sự hấp dẫn khi bên cạnh chủ đề cuộc thi hàng tháng đã mở cuộc thi ảnh Marathon sáng tác ảnh nhanh để tạo ra thử thách mới cho các tay máy. Trong số các cuộc thi Marathon trong năm 2020 có đến 3 cuộc thi về phòng chống dịch bệnh Covid-19 và một cuộc thi tháng chủ đề “Hướng về miền Trung”. Điều đó đòi hỏi các tay máy chụp ảnh gắn liền trách nhiệm của nhà báo hay nghệ sĩ nhiếp ảnh với trách nhiệm công dân và cũng cho thấy mục đích của Ban tổ chức hướng tới không phải là những bức ảnh đẹp thuần túy theo kiểu “mây, gió, trăng, hoa…” mà đó là những tác phẩm mang ý nghĩa xã hội, sự lan tỏa.
Các giám khảo hàng tháng cũng phải tranh luận với nhau rất nhiều thậm chí có lúc căng thẳng, để chọn ra bức ảnh xứng đáng nhất. Và cuối cùng 11 tác phẩm xuất sắc nhất 11 tháng đã lọt vào chung kết để chọn ra 1 giải nhất, 1 giải nhì, 3 giải ba và 6 giải khuyến khích.
Tác phẩm nào sẽ đăng quang và điều thú vị ở đêm chung kết?
Nhìn vào 11 tác phẩm 11 tháng có thể thấy bức tranh đa dạng ở các đề tài, ở việc trải dài không gian từ Bắc tới Nam, từ miền ngược tới miền xuôi. Và sự áp đảo của 8 bộ ảnh so với 3 ảnh đơn, cho thấy hai mặt của vấn đề. Mừng vì ảnh bộ đang là xu hướng của nhiếp ảnh thế giới và Việt Nam cũng không đi chệch xu hướng đó khi nhu cầu kể những câu chuyện có lớp lang, có sự dẫn dắt là rất lớn. Nhưng lo ngại vì chất lượng ảnh đơn ngày càng báo động. Thiếu những tác phẩm ảnh đơn xuất sắc có khả năng gói gọn môt ý tưởng hay, một câu chuyện thú vị trong một khuôn hình giàu tính thẩm mỹ.
Bộ ảnh “Xuân về trên đỉnh Trống Páo Sang” giải nhất tháng 1.2020 được chụp tại Bản Trống Páo Sang (xã La Pán Tẩn, huyện Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái) của tác giả Trần Trung Hiếu mang tính khám phá du lịch, với vẻ đẹp của một loài hoa có cái tên lạ “Tớ Dày” mà thoạt nhìn xa xa cứ ngỡ hoa đào. Bộ ảnh “Lễ hội chọi dê” chụp ở huyện Yên Minh - Hà Giang của Phạm Quốc Dũng (Hà Nộ) giải nhất tháng 2.2020 khai thác nét độc đáo của một lễ hội vùng cao với góc máy toàn trung cận. Bộ ảnh “Chôm chôm đóng hộp” của tác giả Bùi Viết Đồng (Đồng Nai) giải nhất tháng 4 là câu chuyện về chế biến, đóng gói một sản phẩm có khả năng cạnh tranh trong khu vực…
Sự dụng công của tác giả Nguyễn Mạnh Hải (Sơn La) khi sử dụng thiết bị chụp ảnh dưới nước và kiên nhẫn cho từng khuôn hình và chup cả chính con trai mình để tạo ra bộ ảnh “Học bơi để phòng, chống đuối nước” khá sinh động giải nhất tháng 6. Ảnh đơn “Trên dòng triều cường” của Đỗ Trọng Danh (TPHCM) giải nhất tháng 8 lại là một khoảnh khắc rất đời của các bà bán cá. “Nắng vàng đầu thu trên công trường” giải nhất tháng 9 của Phạm Văn Thanh (Hải Phòng) là sự khỏe khoắn trong lao động được ghi lại trong ánh sáng ấn tượng. Bộ ảnh “Hướng về miền Trung” của Trần Thế Phong (TPHCM) giải nhất tháng 11 là sự tưởng thưởng xứng đáng cho nỗ lực của một tay máy tự do khi nghe tin bão lũ là xách máy lên đường. Tuy nhiên, bức ảnh hay bộ ảnh đẹp nhất về mặt hình thức (ánh sáng, tạo hình…) chưa chắc đã đăng quang ngôi số 1 của năm. Có tác phẩm rất đẹp, xếp giải nhất trong tháng hợp lý nhưng khi cạnh tranh ngôi quán quân nó lại không đủ sức nặng vì sự bó hẹp của chủ đề tháng, tính phổ quát chưa rộng lớn.
Đặc biệt, đêm chung kết khán giả còn được gặp gỡ với TS.BS Đoàn Thu Trà, Phó Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới Bệnh viện Bạch Mai để nghe câu chuyện cảm động về những ngày cách ly căng thẳng, cam go, rồi bác sĩ, y tá kiêm luôn cả phần việc của người nhà bệnh nhân. Hay bác sĩ Đặng Văn Tú ở bệnh viện Bạch Mai với bộ ảnh “Trong vòng cách ly” giải nhất Marathon nhớ về những ngày tháng bị cách ly trong viện và đã chụp ảnh các đồng nghiệp bằng máy di động. Và nhà giáo Lê Thống Nhất tác giả sáng tác ca khúc “Tự hào chiến sĩ ngành Y” hào hùng tâm sự về cảm hứng đã thúc đẩy ông sáng tác nhiều ca khúc phòng chống dịch bệnh COVID-19…
Một đêm chung kết đáng xem với những điểm nhấn, để cùng chờ đợi cho “Vẻ đẹp Việt Nam” mùa thứ 6 với nhiều bứt phá.
