Chiếm dụng văn hóa và sự tự nguyện

Việt Văn |

Vài ngày gần đây, mạng xã hội rộ lên về bộ ảnh của một cô hoa hậu và một người mẫu có tiếng của Việt Nam khi cả hai xuất hiện với làn da nâu sậm được coi là tạo ra để giống phụ nữ Châu Phi. Và một số người đã dùng thuật ngữ blackfishing - có từ lâu, chỉ việc hóa trang thành người da màu để người khác bị lầm tưởng. Trong nhiều trường hợp, việc hóa trang này còn để châm biếm người da màu, xuất phát từ việc phân biệt chủng tộc. Trước đây, một người đẹp trong nước cũng bị tố là blackfishing; còn trên thế giới, nhiều ngôi sao cũng bị công kích vì chuyện này.

Blackfishing còn bị coi là một dạng thức chiếm đoạt văn hóa - cố tình sao chép văn hóa của người khác nhưng lại chưa hiểu hoặc chưa tôn trọng văn hóa của họ. Trong khi người có hành động blackfishing đang tự đánh mất bản sắc văn hóa riêng của dân tộc mình.

Chuyện “blackfishing” của hai người phụ nữ trên còn phải kiểm chứng khi hình ảnh trên mạng và hình ảnh ngoài đời thường khác nhau và nhiều khi chênh nhau khá rõ rệt. Và đó có lẽ chỉ là sự tôn vinh một vẻ đẹp khỏe khoắn, sexy hơn là một chủ ý để châm biếm. Dẫu sao, thái độ cảnh tỉnh, chống sự lai căng để bảo vệ bản sắc văn hóa là không thừa.

Xưa, các cụ ta có câu “Chửi cha không bằng pha tiếng”, để chỉ những người giả tiếng của một ngôn ngữ vùng miền nào đó như một sự giễu nhại mà không sử dụng phương ngữ của vùng miền mình. Và hiện tượng này không chỉ xuất hiện trong nhiều cuộc vui trà dư tửu hậu mà còn ở trong một số băng đĩa hài của hải ngoại và trong nước nhiều khi phát trên những chuyến xe ôtô đường dài cho khách nghe. Ở đây còn câu chuyện không ít người ở một số tỉnh xa ra sống và làm việc ở các thành phố lớn đã tự động bắt chước giọng người địa phương để khỏi bị cô lập và chỉ khi họ tụ lại với nhau theo các nhóm đồng hương thì mới nói tiếng của vùng miền sinh ra. May mắn là hiện tượng trên ngày càng giảm đi khi yếu tố mặc cảm, tự ti ngày càng mất đi trong những thành phố “đa vùng miền” và chính làn sóng nhập cư đã tạo nên sức sống cho thành phố. Và chính sự riêng biệt trong cách biểu đạt ngôn ngữ của từng vùng miền đã tạo ra sự phong phú, đa dạng của ngôn ngữ tiếng Việt…

Câu chuyện về sự chiếm dụng văn hóa bản địa hay tự nguyện để mình bị chiếm dụng bởi văn hóa bản địa nhiều khi còn ở mức độ rất tinh vi, khó nhận biết nếu như mỗi cá nhân không trang bị, bồi đắp cho mình một nền tảng văn hóa với những hiểu biết về giá trị, lịch sử văn hóa.

Việt Văn
TIN LIÊN QUAN

Đừng để cụm từ “hoa hậu” trở nên tầm thường

VIỆT PHONG (thực hiện) |

Sau hai năm tạm ngưng vì đại dịch COVID-19, các cuộc thi sắc đẹp đã quay trở lại với quy mô và mức độ ngày càng nhiều. Theo chuyên gia đào tạo hoa hậu Phúc Nguyễn, điều này sẽ gây ra tình trạng “bội thực” hoa hậu và cụm từ “hoa hậu” cũng dần trở nên tầm thường.

Quốc phục phải là bộ trang phục mang bản sắc văn hóa Việt Nam

ThS. Lý Viết Trường (Viện Việt Nam học và Khoa học phát triển, ĐHQGHN) |

Quốc phục là quốc áo theo kiểu riêng từ xưa truyền lại của một đất nước, thường được mặc trong những ngày lễ hội và lễ nghi ngoại giao. Là sản phẩm mang tính biểu trưng của quốc gia, nên quốc phục cần phản ánh được bản sắc của cộng đồng các dân tộc Việt Nam.

Gỡ khó các quy định tạo nguồn cung cho nhà ở xã hội

B. Chương |

Kế hoạch triển khai 1 triệu nhà ở xã hội đang gặp khó khăn vì nhiều quy định không phù hợp với chủ trương xã hội hóa đầu tư để phát triển nhà ở xã hội, hoặc chưa đảm bảo tính khả thi, chưa phù hợp với tình hình thực tiễn.

NSƯT Chí Trung: “20 năm Táo Quân là quãng thời gian tươi đẹp của tôi”

Hiền Hương (thực hiện) |

NSƯT Chí Trung tiếp tục đảm nhận vai Táo Giao thông ở Táo Quân 2023 (ngoài cùng, bên phải). Anh chia sẻ với Lao Động hành trình 20 năm đã có ở Táo Quân và 6 tháng trải nghiệm cuộc sống về hưu sau khi nhận quyết định nghỉ chế độ từ tháng 6.2022.

Chứng khoán: Thị trường giữ trạng thái đi ngang trong ngắn hạn

Gia Miêu |

Xu hướng đi ngang ngắn hạn của thị trường chứng khoán dự báo sẽ tiếp tục được duy trì và chỉ số sẽ chuyển trạng thái vào sau kỳ nghỉ lễ.

Khán giả Việt Nam tiếc nuối chia tay huấn luyện viên Park Hang-seo

Chi Trần |

Người hâm mộ Việt Nam tiếc nuối khi phải nói lời chia tay huấn luyện viên Park Hang-seo sau hơn 5 năm gắn bó.

Chờ đợi cuộc tái cấu trúc trên thị trường bất động sản

ANH HUY |

Ở góc độ tích cực, bối cảnh trầm lắng, tắc thanh khoản của thị trường bất động sản (BĐS) trong nhiều tháng qua thúc đẩy cuộc tái cấu trúc trên thị trường mạnh mẽ hơn. Không chỉ doanh nghiệp cơ cấu lại sản phẩm, mà nhà đầu tư cũng dần tiệm cận với cách thức đầu tư lành mạnh và tầm nhìn dài hạn. 

Tranh luận trả lương tháng 13 và thưởng Tết nguyên đán

TUỆ NHI |

Dù đã 26 tháng Chạp nhưng nhiều người vẫn chưa được nhận lương tháng thứ 13 hay tiền thưởng Tết và đùa rằng với họ niềm vui xuân vẫn chưa về.

Đừng để cụm từ “hoa hậu” trở nên tầm thường

VIỆT PHONG (thực hiện) |

Sau hai năm tạm ngưng vì đại dịch COVID-19, các cuộc thi sắc đẹp đã quay trở lại với quy mô và mức độ ngày càng nhiều. Theo chuyên gia đào tạo hoa hậu Phúc Nguyễn, điều này sẽ gây ra tình trạng “bội thực” hoa hậu và cụm từ “hoa hậu” cũng dần trở nên tầm thường.

Quốc phục phải là bộ trang phục mang bản sắc văn hóa Việt Nam

ThS. Lý Viết Trường (Viện Việt Nam học và Khoa học phát triển, ĐHQGHN) |

Quốc phục là quốc áo theo kiểu riêng từ xưa truyền lại của một đất nước, thường được mặc trong những ngày lễ hội và lễ nghi ngoại giao. Là sản phẩm mang tính biểu trưng của quốc gia, nên quốc phục cần phản ánh được bản sắc của cộng đồng các dân tộc Việt Nam.