Muôn thuở chuyện cắt ghép, xuyên tạc các phát ngôn, hình ảnh nghệ sĩ
Với thời đại bùng nổ mạng xã hội hiện nay, không ít nghệ sĩ đã sử dụng các ứng dụng như Facebook, Tik Tok... để quảng bá hình ảnh, đưa tên tuổi đến gần hơn với công chúng. Nhưng cũng chính mạng xã hội mang lại nhiều phiền toái, nhất là khi tình trạng cắt ghép clip, hình ảnh, xuyên tạc phát ngôn... làm ảnh hưởng đến uy tín ngày một gia tăng.
Phim “Bố già” của Trấn Thành thành công, nhận được sự quan tâm rất lớn từ khán giả. Chính vì thế, mọi phát ngôn của nam diễn viên đều rất được công chúng quan tâm. Và tối ngày 16.3, nội dung phát ngôn “Bố già của tôi càng thành công chứng tỏ người Việt có vấn đề về tâm lý càng lớn” được cho là của Trấn Thành lan truyền rộng rãi trên mạng xã hội, tạo ra tranh luận dữ dội. Không ít người đã bày tỏ bức xúc và yêu cầu nam nghệ sĩ Trấn Thành phải lên tiếng xin lỗi vì cho rằng... khán giả đang có vấn đề tâm lý mới đi xem phim.
Không muốn sự việc bị đẩy đi quá xa, chiều ngày 17.3, Trấn Thành đã có những chia sẻ thẳng thắn với người hâm mộ, truyền thông và cho biết câu nói đó là xuyên tạc. Nam nghệ sĩ giải thích câu trả lời chính xác của mình là: “Khi phim tôi được đón nhận, càng nhiều người đến xem, khóc nhiều thì có nghĩa là người Việt đang có vấn đề về tâm lý cần được giải tỏa, không nói chuyện được với bố mẹ của mình. Họ có vấn đề về giao tiếp giữa 2 thế hệ, cả bố mẹ cũng vậy, con gái cũng vậy. Cho nên khi vào xem phim, họ thấy giống gia đình họ quá nên đồng cảm, rơi nước mắt...”. Theo Trấn Thành, câu phát ngôn trên của mình bị bóp méo và cắt ghép đúng câu đầu khiến nhiều người hiểu lầm anh.
Trước Trấn Thành, Hoa hậu Khánh Vân cũng chịu những bình luận xúc phạm của cư dân mạng vì phát ngôn của mình bị cắt ghép. Trong một bài phỏng vấn nói về sự thay đổi sau đăng quang, Khánh Vân cho biết: “Sau một đêm thức dậy, mình bỗng có nhà mới, xe mới, mình có một êkíp luôn bên cạnh hỗ trợ và những áp lực từ từ tìm đến nữa”. Tuy nhiên, điều này lại trở thành đề tài để một bộ phận cư dân mạng mang câu chuyện ra cắt ghép vế đầu thành “Sau một đêm ngủ dậy, có nhà mới, xe mới”.
Không ít khán giả từng yêu mến Khánh Vân đã hiểu lầm và nhìn nhận thông tin theo khía cạnh tiêu cực buộc Hoa hậu phải có thông tin phản hồi chính thức đến giới truyền thông và người hâm mộ. Giải thích về phát ngôn này, Khánh Vân cho biết nhà và xe là phần thưởng trong 2 năm nhiệm kỳ mà Ban tổ chức trao tặng nên cô luôn cảm thấy tự hào và trân trọng món quà này.
Phương Vy Idol cũng từng phải lên tiếng vì người thân của cô bị cắt ghép hình ảnh. Theo đó, cô chia sẻ hình ảnh chụp màn hình một trang fanpage đã ghép ảnh của chồng cô với Linh Lan - vợ của cố nghệ sĩ Vân Quang Long cùng tiêu đề: “Bất ngờ lộ bằng chứng bé Helen không phải là con ruột của Vân Quang Long và Linh Lan”.
Sự việc này ảnh hưởng nghiêm trọng đến tên tuổi của Phương Vy và danh dự của ông xã nữ ca sĩ. Chính vì thế Phương Vy đã bức xúc lên tiếng và yêu cầu dừng mọi hành vi cắt ghép, xuyên tạc câu chuyện. Bởi theo nữ ca sĩ, việc cắt ghép hình ảnh ông xã cô chung bức ảnh với vợ con của cố nghệ sĩ Vân Quang Long khiến nhiều khán giả hiểu lầm và kéo theo quá nhiều ảnh hưởng.
Không nên chỉ giãi bày, đính chính...
Dù không ít lần bị xuyên tạc phát ngôn, hình ảnh, clip, nhưng nhiều nghệ sĩ hiện nay đều chọn cách xử lý “nhẹ tay” như lên tiếng trên các trang cá nhân hoặc im lặng mà không có động thái mạnh hơn. Như Phương Vy, cô chỉ giãi bày chứ không khởi kiện hay răn đe kẻ tung tin thất thiệt. Chia sẻ với Báo Lao Động, Phương Vy cho biết: “Tôi tin những người từng theo dõi chặng đường nghệ thuật, cuộc sống của mình sẽ hiểu và biết được sự thật. Hiện tại, tôi vẫn chưa biết cách xử lí nào tốt hơn, nhất là khi họ đã gỡ hình ảnh này xuống”.
Tiến sĩ, nhà nghiên cứu văn hóa Hoàng Long phân tích: “Mạng xã hội vẫn còn nhiều vấn đề nhiễu loạn. Thêm vào đó, việc trước đây một số nghệ sĩ dùng chiêu trò, scandal trên mạng xã hội để “đánh bóng” tên tuổi đã khiến một bộ phận người sử dụng mạng xã hội sử dụng các cách thức này như một cách... làm trò vui mà không nghĩ đến việc làm xấu hình ảnh của những nghệ sĩ chân chính. Cộng thêm, một bộ phận anti-fan muốn hạ bệ tên tuổi của các ngôi sao họ không thích nên cố tình dùng các chiêu trò, hành vi không hay. Ngoài ra, việc chạy theo lượt xem, thu hút đã khiến họ “câu view” bất chấp.
Chính vì thế, các hành vi này đáng lên án và bài trừ triệt để. Tôi cho rằng, không nên chỉ dừng ở việc giãi bày, đính chính mà cần thu thập đầy đủ các chứng cứ và nhờ cơ quan có thẩm quyền xử lý và cần có những chế tài, mức xử phạt nghiêm khắc để làm gương, tuyên chiến với vấn nạn này”.
Theo Luật sư Đặng Thành Trí (Cty Luật Đặng Thành - Đoàn Luật sư tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu), hành vi xuyên tạc phát ngôn của người khác, gây hiệu ứng trái chiều từ dư luận, làm ảnh hưởng đến uy tín và hình ảnh của người khác tùy theo tính chất, mức độ vi phạm có thể bị xử lý.
Đối với trách nhiệm dân sự theo đúng quy định tại khoản 1, Điều 584 Bộ luật Dân sự năm 2015, người có hành vi xâm phạm danh dự, nhân phẩm, uy tín của người khác mà gây thiệt hại thì phải bồi thường. Người bị xâm phạm đến danh dự, nhân phẩm, uy tín có quyền khởi kiện dân sự yêu cầu người có hành vi vi phạm chấm dứt hành vi xâm phạm, buộc xin lỗi, cải chính công khai và yêu cầu bồi thường thiệt hại. Ngoài ra, tùy theo tính chất, mức độ, hành vi, người vi phạm còn có thể bị xử lý hành chính hoặc hình sự theo quy định dưới đây.
Luật sư Đặng Thành Trí cho hay, về vấn đề xử lý hành chính cần theo quy định tại điểm g, khoản 3 Điều 102 Nghị định 15/2020/NĐ-CP ngày 03/02/2020 của Chính phủ có quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin và giao dịch điện tử, hành vi xuyên tạc phát ngôn của người khác, gây hiệu ứng trái chiều từ dư luận, làm ảnh hưởng đến uy tín và hình ảnh của người khác sẽ bị phạt tiền từ 10 đến 20 triệu đồng.
Với những trường hợp nặng hơn, cần truy cứu trách nhiệm hình sự, trong đó “Tội làm nhục người khác” (điều 155) về những hành vi có thể bằng lời nói, bài viết, hình ảnh hoặc hành động xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác, phạt cảnh cáo từ 10 đến 30 triệu đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm; hoặc bị phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm tùy theo mức độ vi phạm, tính chất của hành vi.
“Tội vu khống” (điều 156) - hành vi bịa đặt hoặc loan truyền những điều biết rõ là sai sự thật nhằm xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự hoặc gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người khác sẽ phạt tiền từ 10 đến 50 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 2 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 1 năm; bị phạt tù từ 1 năm đến 3 năm; bị phạt tù từ 3 năm đến 7 năm tùy theo mức độ vi phạm, tính chất của hành vi. M.K (ghi)
