6 năm trước (5.2016), khi đến Hà Nội, Tổng thống Mỹ lúc bấy giờ là Barack Obama đã khiến truyền thông thế giới ngạc nhiên khi chọn bữa tối tại một quán bún chả tại phố Lê Văn Hưu. Bún chả rất bình dân, rất Hà Nội.
Câu hỏi, vì sao không phải phở, bánh mì mà chính bún chả mới là sự lựa chọn của ông Obama và Đại sứ quán Anh?
Phở bò Việt Nam, thậm chí còn được CNN lựa chọn là một trong những món ăn có nước dùng ngon nhất thế giới. Vào “ngày của phở” năm ngoái, doodle phở xuất hiện trên trang chủ của Google ở 20 quốc gia bao gồm Việt Nam, Anh, Mỹ, Canada, Israel, Áo…
Bánh mỳ cũng vậy, Tạp chí National Geographic bình chọn bánh mì ổ Việt Nam là một trong 11 món ăn đường phố ngon nhất thế giới. Tờ Guardian khi xếp bánh mì Việt Nam ở vị trí thứ hai trong danh sách món ăn đường phố ngon nhất thế giới.
Còn bún chả, có vẻ khiêm nhường hơn, nhưng chính sự khiêm nhường ấy lại là một điểm cộng, nhất là tính “thuần Việt” của món ăn này.
Thạch Lam khi viết về bún chả trong cuốn “36 phố phường Hà Nội” đã ca ngợi: “…Có một ông đồ cuồng chữ ở nhà quê, một hôm khăn gói lên Hà Nội đã ứng khẩu đọc hai câu thơ khi ngửi thấy mùi khói chả: Ngàn năm bửu vật đất Thăng Long/Bún chả là đây có phải không?…”.
Hay Vũ Bằng thì mô tả: “Người bán hàng xếp những lá bún óng nuốt vào trong một cái mẹt con trên trải một mảnh lá chuối xanh non, rồi gắp rau vào đó. Mấy cái rau xà-lách, vài ngọn thơm, mấy cánh mùi: Chỉ có thế thôi, nhưng lạ một điều là chưa đụng đến đũa, ta đã thấy thèm rồi, thèm quá, tưởng chừng như phải đợi lâu hơn một chút, không thể nào chịu được”.
Nền văn hoá ẩm thực của Việt Nam đã được hình thành từ bao đời nay theo một cách tự nhiên. Được phát triển từ những quá trình hoạt động sinh sống hằng ngày. Đối với người Việt Nam thì phong cách ẩm thực không chỉ là những bữa ăn mà nó còn truyền tải được truyền thống và giá trị văn hóa tinh tế.
Thế nhưng, dường như vẫn còn đó một điều gì nuối tiếc chưa trọn vẹn với văn hoá ẩm thực Việt Nam. Phở, bánh mì hay bún chả Việt đã từng được PR, được marketing một cách rất tự nhiên trên các phương tiện truyền thông lớn của thế giới, được giới thiệu tới nhiều nguyên thủ quốc gia, song lại chưa có được vị thế của một thương hiệu tầm quốc gia. Vị thế ấy phải được khẳng định bằng chuỗi nhà hàng tại nhiều nơi trên thế giới, phải được khẳng định bằng kết quả doanh thu và vị trí quan trọng trong sự quyết định của du khách khi tìm đến Việt Nam.
Du lịch Việt đang tìm cách đi lên sau đại dịch bằng nhiều cách, nhưng dường như văn hoá ẩm thực vẫn còn khiêm tốn trong chiến lược phát triển du lịch.
Ẩm thực Việt Nam có rất nhiều tiềm năng nhưng sẽ mãi chỉ là tiềm năng nếu chúng ta bỏ qua các cơ hội để phát triển và kích thích tiêu dùng.
Lần này, bún chả có thể sẽ xuất hiện thường xuyên trên bàn tiệc của Nữ hoàng Anh và nhiệm vụ của ngành du lịch phải là việc để ẩm thực Việt Nam trở thành một trong những ưu tiên hàng đầu của du khách.
