Đại học có phải con đường thành công duy nhất?
Nuôi nấng giấc mơ trở thành một phóng viên chuyên nghiệp, Đào Doãn Linh - học sinh lớp 12 tại Thái Bình dự định thi vào Học viện Báo chí và Tuyên truyền. Nhiều năm nay, nữ sinh luôn theo dõi đề án tuyển sinh của trường để chuẩn bị tốt nhất cho kỳ tuyển sinh em tham dự. Tuy nhiên, Linh đã ngỡ ngàng và gọi đó là "cú sốc đầu đời" khi nhận thông tin tăng học phí cho khóa mới.
"Em không ngờ học phí lại tăng cao tới mức đó, em sợ gia đình em không đủ khả năng chi trả cho 4 năm đại học của em. Em biết, mức chi tiêu ở Hà Nội rất đắt đỏ, mẹ em sẽ không gồng gánh nổi. Em đã rất mông lung và có ý định đi học nghề chăm sóc sắc đẹp. Em sợ đầu tư cho 4 năm đại học nhưng sau này lại thất nghiệp, trong khi đó học nghề chỉ cần 1-2 năm là có thể kiếm tiền" - Linh bộc bạch.
Đã từng rơi vào trạng thái mất phương hướng trong môi trường đại học, Hoàng Quốc Hữu sinh năm 1999 (Bắc Kạn) liên tục bỏ học, nghỉ thi. Sau thời gian dài suy nghĩ, Quốc Hữu đã quyết định nghỉ học và chuyển qua học nghề.
“Năm 2017, em thi đỗ vào Trường Đại học Nội Vụ - chuyên ngành Quản trị văn phòng. Học hết năm nhất, em cảm thấy chán nản vì nhận ra đây không phải đam mê và mục tiêu nghề nghiệp muốn hướng tới. Em đã bị strees và bỏ bê học hành một thời gian, cũng vì vậy mà sức khỏe sa sút và gầy rộc. Khi đó em quyết định tìm đến gym để cải thiện sức khỏe.
Ban đầu em chỉ muốn bản thân khỏe khoắn hơn nhưng càng tập lại càng đam mê và yêu thích. Đến năm 3 đại học, em quyết định nghỉ hẳn để chuyển sang tập luyện và trau dồi kỹ năng trở thành huấn luyện viên thể hình. Em chưa bao giờ hối hận vì quyết định nghỉ ngang đại học, bởi hiện tại em đang theo đuổi đam mê và tạo ra nguồn thu nhập ổn định cho cuộc sống của mình" - Quốc Hữu tâm sự.
Còn Nguyễn Trọng - sinh năm 2001 (Vĩnh Phúc) từng có ý định thi vào Trường Đại học Sân khấu Điện ảnh Hà Nội - chuyên ngành Nhiếp ảnh. Bởi Trọng thích những góc nhìn của cuộc sống qua ống kính máy ảnh. Tuy nhiên, hoàn cảnh gia đình Trọng lúc bấy giờ không đủ khả năng kinh tế nuôi em học đại học.
"Thời điểm đó, gia đình em có một tiệm ảnh nhỏ, nhưng khá vắng khách. Khi đó bố mẹ em cũng đang nuôi chị gái lớn học đại học, điều kiện cũng không dư giả gì nên em quyết định đi học nhiếp ảnh ở studio tại Hà Nội.
Hiện tại sau 3 năm học nghề, em đã đi làm và có thu nhập. Ngoài chụp ảnh cưới, em còn nhận thêm những công việc như chụp kỉ yếu, chụp đơn lẻ, chụp phóng sự. Với mức thu nhập ổn như hiện tại, em sẽ tiếp tục phát triển bản thân và đi học thêm nhiều khóa nhiếp ảnh khác để nâng cao tay nghề” - Trọng chia sẻ.
Xác định rõ năng lực và sở thích cá nhân
Trao đổi về vấn đề này, cô Nguyễn Thị Nga - giáo viên Trường THPT Đông Sơn (Thanh Hóa) cho biết, thực tế cho thấy sau khi học hết THPT, nhiều học sinh vẫn chưa định hình sở trường và ước mơ của bản thân. Nhiều trường hợp khi vào đại học mới biết mình thích gì, muốn học nghề gì. Nhưng nhiều em vì sợ mà "cố đấm ăn xôi", cố học cho xong, đặt áp lực lên chính mình. Sau khi ra trường làm trái ngành, thậm chí bỏ ngang gây lãng phí tiền bạc và thời gian.
Trước thực trạng trên, cô Nga khuyên học sinh dành thời gian tìm hiểu và định hướng nghề nghiệp, nếu không đủ đam mê, không đủ khả năng theo học đại học hãy học nghề. Vì chi phí đầu tư cho việc học nghề so với học đại học, cao đẳng rẻ hơn rất nhiều và thời gian cũng ngắn hơn.
"Tuy nhiên, dù lựa chọn học đại học hay học nghề thì các bạn cũng cần xác định được thế mạnh của bản thân, nhu cầu thực tế của địa phương, tránh lựa chọn nghề theo xu hướng, sở thích nhất thời" - cô Nga lưu ý.
TS Đồng Văn Ngọc - Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Cơ điện Hà Nội cũng cho rằng, để lựa chọn được môi trường phù hợp, thí sinh phải xác định được bản thân mình mong muốn điều gì, năng lực của bản thân ra sao? Đặc biệt, xác định đâu là nghề mình yêu thích và mong mỏi được làm việc? Từ đó đưa ra lựa chọn đúng đắn nhất.
