Những yếu tố khác thường
Các nhà điều tra kỳ cựu và báo cáo từ các vụ tai nạn máy bay trước đó chỉ ra, cùng là máy bay rơi từ độ cao hành trình nhưng máy bay rơi ở Trung Quốc ngày 21.3 có cách thức rơi không phù hợp với cấu trúc một máy bay Boeing 737-800, Bloomberg đưa tin.
Ông John Cox, nhà tư vấn an toàn hàng không và cựu phi công máy bay Boeing 737, cho biết: “Đó là một hình dạng kỳ lạ. Thật khó để một chiếc máy bay rơi như thế".
Các nhà điều tra đang tìm máy ghi dữ liệu và các manh mối để xác định cú rơi đột ngột khác lạ và nghiêm trọng của chiếc Boeing 737-800 thuộc sở hữu của China Eastern Airlines. Họ cũng sẽ xem xét bối cảnh thời tiết vào thời điểm xảy ra tai nạn, liệu các phi công có thực hiện cuộc gọi cứu nạn nào không hoặc bất kỳ gợi ý nào trong đống đổ nát về các trục trặc có thể xảy ra và hồ sơ chi tiết của phi hành đoàn.
Chuyến bay MU5735 của China Eastern Airlines đang ở độ cao khoảng 8.839m trước khi bắt đầu hạ độ cao nhanh một cách bất thường. Theo dữ liệu theo dõi của Flightradar24, thay vì giảm dần vài trăm mét mỗi phút để người trên máy bay thích nghi, máy bay rơi với tốc độ 560km/h trong vòng vài giây. Tổng thể, máy bay đã lao xuống gần 7.924m trong khoảng 1 phút 35 giây. Trong quá trình rơi, máy bay dường như đã dừng lại trong khoảng 10 giây và bay lên trong một thời gian ngắn, tạo thêm một tình huống bất thường cho kịch bản. Nhưng sau đó máy bay tiếp tục rơi xuống.
Jeff Guzzetti, cựu giám đốc điều tra tai nạn của Cục Hàng không Liên bang Mỹ, nhận định: "Nó thật là kỳ lạ".
Dù lưu ý dữ liệu Flightradar24 chỉ là sơ bộ nhưng cả chuyên gia Guzzetti và Cox chỉ ra, đường bay tương đối thẳng cũng như máy phát tín hiệu của chiếc Boeing của hãng China Eastern Airlines vẫn hoạt động cho thấy máy bay không bị vỡ trong khi đang bay như thường thấy ở các vụ khủng bố.
Các nhà điều tra chỉ ra, có những tiền lệ trong những vụ máy bay rơi đột ngột từ độ cao hành trình nhưng hầu hết vụ tai nạn dạng này đều có những điểm khác biệt quan trọng. Ví dụ, chuyến bay 447 của Air France, rơi ở Đại Tây Dương vào ngày 1.6.2009, rơi chậm hơn và thất thường hơn nhiều sau khi cảm biến tốc độ đóng băng và phi công bối rối, theo Cục Điều tra và Phân tích về An toàn Hàng không Dân dụng của Pháp. Tất cả 228 người trên chiếc Airbus SE A330 đều thiệt mạng.
Máy bay chở hàng của Atlas Air Worldwide Holdings bất ngờ lao xuống đầm lầy gần Houston, Mỹ vào ngày 23.2.2019. Trong tai nạn máy bay đó, phi công phụ mất phương hướng và đầu máy bay lao xuống đất, theo kết luận của Ban An toàn Giao thông Vận tải Quốc gia Mỹ. Cú rơi của máy bay này trong khoảng thời gian ngắn hơn nhiều và không rơi nhanh như máy bay China Eastern.
Một vụ tai nạn khác tương tự xảy ra ngày 19.12.1997, khi phi công trên chiếc Silk Air 737-300 chở 104 người lao xuống một con sông ở Indonesia khiến toàn bộ người trên máy bay thiệt mạng. Máy bay rơi với tốc độ gần 200m/s (720.000km/h), theo Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia Indonesia. Cơ quan điều tra kết luận đây có thể là tai nạn cố ý khi hệ thống ghi dữ liệu chuyến bay và buồng lái của máy bay bị tắt một cách bí ẩn trong thời gian ngắn.
Quá sớm để kết luận nguyên nhân
Còn quá sớm để đưa ra kết luận về nguyên nhân dẫn đến vụ rơi máy bay China Eastern Airlines, Benjamin Berman, cựu điều tra viên của Ban An toàn Giao thông Vận tải Quốc gia Mỹ, cho biết. Ông cho rằng, có thể đưa ra nhiều kịch bản cho một số loại sự cố kỹ thuật, lỗi của phi công hoặc tập hợp các sự cố dẫn đến vụ rơi máy bay. Tuy nhiên, chưa có kịch bản khả thi cho tai nạn máy bay ở Trung Quốc ngày 21.3.
Ông chỉ ra, máy bay Boeing 737-800 được thiết kế để không thường tiếp đất ở những góc dốc đứng. Điều đó có nghĩa là phi công có thể sẽ phải nỗ lực cực độ trong điều khiển hoặc xảy ra sự cố bất thường, ông nói.
Nhiều điều có thể dẫn tới kịch bản rơi như máy bay rơi ngày 21.3 ở Trung Quốc, từ việc một phi công bị đau tim và gục xuống bảng điều khiển tới sự cố ở động cơ dùng để nâng và hạ mũi máy bay. Tuy nhiên, sự cố dạng này có xu hướng tồn tại trong thời gian ngắn hơn hoặc có những cách dễ dàng để phi công ứng phó được. "Cần phải có một cái gì đó mới khiến phần đầu lao xuống" - chuyên gia Berman lưu ý.
Lịch sử an toàn bay tốt đẹp
Mẫu Boeing 737 Next Generation (NG) gặp nạn tại Trung Quốc ngày 21.3 được coi là một trong những chiếc máy bay an toàn nhất từng được chế tạo.
Boeing 737 NG là một trong những dữ liệu an toàn tốt nhất trong số tất cả các máy bay, với 11 vụ tai nạn chết người trong số hơn 7.000 máy bay được giao kể từ năm 1997, theo công ty tư vấn hàng không Cirium.
“Máy bay 737 NG đã hoạt động được 25 năm và có dữ liệu an toàn xuất sắc. Tôi sẽ không suy đoán về những gì đã xảy ra nhưng nếu dữ liệu Flightradar24 là chính xác thì có vẻ như điều gì đó đã xảy ra đột ngột và đầu máy bay rơi khỏi độ cao hành trình" - ông Paul Hayes, giám đốc an toàn hàng không và bảo hiểm của Cirium nhận định.
Theo Airsafe.com, chuyên theo dõi an toàn hàng không, các mẫu máy bay 737 NG chỉ có 0,07 vụ tai nạn chết người trên 1 triệu chuyến bay tính đến năm 2019. Điều đó khiến dòng máy bay này nằm trong nhóm hiếm, bao gồm Boeing 747-400 và đối thủ cạnh tranh chính của 737 - dòng Airbus SE A320.
Trong khi đó, dòng Boeing 737 Max mới hoạt động được chưa đầy 2 năm trước khi bị ngừng bay trên toàn thế giới vào tháng 3.2019, sau 2 vụ tai nạn khiến 346 người thiệt mạng.
Vụ tai nạn chết người gần đây nhất của một chiếc 737-800 trước vụ tai nạn ở Trung Quốc ngày 21.3 xảy ra với máy bay của Air India Express ở Kozhikode, Ấn Độ tháng 8.2020. Vụ máy bay trượt trên đường băng này khiến 21 người thiệt mạng và lỗi được xác định là do phi công.
Nhà phân tích ngành hàng không vũ trụ John Strickland nhận định: “NG là máy bay hoàn toàn khác với 737 Max - dòng máy bay vừa trải qua một quá trình tái chứng nhận nghiêm ngặt. Tôi không trông đợi vụ tai nạn hôm nay sẽ ảnh hưởng đến việc Max trở lại hoạt động tại Trung Quốc".
