Bệnh viêm gan bí ẩn được phát hiện ở đâu?
Bà Meera Chand, Giám đốc phụ trách lâm sàng và các bệnh lây nhiễm mới nổi tại Cơ quan An ninh Y tế Vương quốc Anh, cho biết, 5 trường hợp viêm gan bí ẩn đầu tiên được ghi nhận ở Scotland vào ngày 31.3. "Các bác sĩ lâm sàng sắc sảo nhận ra rằng họ đang nhìn thấy điều gì đó bất thường", bà nói.
Những ca viêm gan như vậy rất hiếm - các bác sĩ Scotland thường khám 4-5 trường hợp viêm gan không rõ nguyên nhân trong một năm, bà lưu ý.
Kể từ đó, Vương quốc Anh báo cáo tổng cộng 114 ca viêm gan bí ẩn, WHO nêu trong bản cập nhật vào cuối tuần.
Tây Ban Nha có số ca viêm gan bí ẩn ở trẻ em cao tiếp sau Anh, với 13 ca, tiếp theo là Israel với 12 ca và Mỹ với 9 ca. Số lượng ca viêm gan bí ẩn nhỏ hơn cũng được ghi nhận ở Đan Mạch, Ireland, Hà Lan, Italia, Na Uy, Pháp, Romania và Bỉ.
Đặc điểm chung của các ca viêm gan bí ẩn
Trẻ em từ 1 tháng tuổi đến 16 tuổi đã mắc căn bệnh bí ẩn, nhưng hầu hết các ca đều ở độ tuổi dưới 10 - và nhiều ca dưới 5 tuổi. Đa số trẻ em mắc bệnh viêm gan bí ẩn trước đó đều khỏe mạnh.
Trước khi trẻ có dấu hiệu bị viêm gan nặng, chúng có các triệu chứng gồm vàng da, tiêu chảy, nôn mửa và đau bụng.
Maria Buti, nhà nghiên cứu bệnh học ở Barcelona, chủ tịch Hiệp hội Nghiên cứu về Gan của Châu Âu (EASL), cho biết "mối quan ngại chính" là mức độ nghiêm trọng của bệnh.
Bà chia sẻ với AFP rằng 17 trẻ em - 10% trong số 169 trường hợp đã biết - bị viêm gan nặng đến mức cần ghép gan.
Aikaterini Mougkou, chuyên gia kháng vi sinh vật tại Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát Dịch bệnh Châu Âu (ECDC), cho biết các ca bệnh "thực sự đáng lo ngại".
Bà nói rằng không rõ liệu có nhiều trẻ hơn bị mắc viêm gan bí ẩn này nhưng ở dạng nhẹ hơn không vì các triệu chứng của chúng không thể theo dõi được.
“Vì chúng tôi không biết nguyên nhân nên chúng tôi không biết đường lây truyền cũng như cách phòng tránh và điều trị” - chuyên gia Mougkou nói.
Nguyên nhân nào đã được loại trừ
Viêm gan thường hiếm gặp ở trẻ em khỏe mạnh. Các chuyên gia cho biết dường như không có sự phơi nhiễm thông thường nào liên kết các bệnh nhân và WHO đã loại trừ việc đi lại quốc tế là một yếu tố gây bệnh.
Chuyên gia Chand cho hay, không có mối liên hệ nào với paracetamol - thành phần dùng quá liều có thể gây suy gan.
Bất kỳ mối liên hệ nào với vaccine COVID-19 cũng đã bị loại trừ vì hầu hết trẻ em trong các ca viêm gan bí ẩn đã phát hiện chưa đủ điều kiện để bị tiêm vaccine.
Giả thuyết hàng đầu về nguyên nhân viêm gan là gì?
Adenovirus - loại virus phổ biến gây ra một loạt bệnh như cảm lạnh, viêm phế quản và tiêu chảy nhưng hầu hết không dẫn đến bệnh nặng - đã được phát hiện ở 74 trường hợp, WHO chỉ ra.
Bà Chand cho hay, adenovirus được tìm thấy ở 75% bệnh nhân tại Anh. Bà nói rằng, "giả thuyết hàng đầu" là sự kết hợp của một loại virus adenovirus bình thường cùng với một yếu tố khác khiến virus trở nên nguy hiểm hơn.
Một khả năng là trẻ nhỏ trải qua 2 năm trong các biện pháp ngừa COVID-19 như phong tỏa và đeo khẩu trang đã không tạo được khả năng miễn dịch với các adenovirus này.
Tỉ lệ adenovirus ở Anh đã giảm xuống trong giai đoạn đầu của đại dịch nhưng tăng cao hơn nhiều so với mức trước đó kể từ khi các biện pháp ngừa COVID-19 được dỡ bỏ, bà Chand nói.
Theo WHO, "sự gia tăng bất ngờ" của các ca adenovirus gần đây được ghi nhận ở một số quốc gia khác, bao gồm Ireland và Hà Lan.
Những nguyên nhân khác có thể gây ra chủng virus chưa biết có thể là sự kết hợp của adenovirus và COVID-19 hoặc liên quan đến lây nhiễm COVID-19 trước đó, theo chuyên gia Anh.
Có 19 trong số 169 ca được ghi nhận có cả COVID-19 và adenovirus, trong khi 20 trường hợp chỉ có COVID-19.
Tất cả các chuyên gia nhấn mạnh, cuộc điều tra đang diễn ra cần thêm thời gian, nhưng chuyên gia Buti trông đợi có kết quả trong vòng một tháng.
Cần làm gì để ngăn chặn viêm gan bí ẩn?
Chuyên gia Buti nói rằng do adenovirus là dạng truyền nhiễm, các biện pháp vệ sinh ngừa COVID-19 có tác dụng chống lại virus này, đặc biệt là trẻ em thường xuyên rửa tay. Bà cũng kêu gọi các bác sĩ xem xét các dấu hiệu của bệnh vàng da.
