Thông tin về đám cháy ở cơ sở LNG Freeport có vẻ như tin địa phương, ngoại trừ việc hơn 3 tuần sau, những biến động tài chính và chính trị từ vụ việc vẫn ảnh hưởng khắp Châu Âu, Châu Á và hơn thế nữa, theo Bloomberg.
Đó là bởi khí thiên nhiên hóa lỏng là mặt hàng nóng nhất thế giới hiện nay. Đó là động lực chính gây ra lạm phát toàn cầu, giá tăng cao thậm chí là cực đoan theo tiêu chuẩn của các thị trường đầy biến động ngày nay - tăng khoảng 700% ở Châu Âu kể từ đầu năm ngoái, đẩy châu lục này đến bờ vực suy thoái.
Tác động quá lớn
Đức cho biết, việc thiếu khí đốt có thể dẫn tới sự sụp đổ giống Lehman Brothers (vụ phá sản ngân hàng lớn nhất trong lịch sử Mỹ) khi cường quốc kinh tế của Châu Âu phải đối mặt với viễn cảnh chưa từng có với rằng các doanh nghiệp và người dân cạn kiệt năng lượng.
Đường ống Nord Stream vận chuyển khí đốt của Nga đến Đức sẽ ngừng hoạt động trong 10 ngày, từ ngày 11.7, để bảo trì và ngày càng có nhiều lo ngại Mátxcơva có thể không mở lại đường ống chính này sau bảo trì.
“Đây là những năm 1970 với khí thiên nhiên. Thế giới đang nghĩ về khí đốt như từng nghĩ về dầu mỏ và vai trò thiết yếu của khí đốt trong các nền kinh tế hiện đại cũng như nhu cầu về nguồn cung cấp an toàn và đa dạng đã trở nên rất rõ ràng" - Kevin Book, giám đốc điều hành của ClearView Energy Partners LLC, một công ty nghiên cứu có trụ sở tại Washington, nhận định.
Nhiều quốc gia đang chuyển sang dùng khí đốt như một phần của quá trình chuyển đổi sang năng lượng sạch hơn, loại bỏ dần các nhiên liệu hóa thạch bẩn hơn như than đá cũng như cả năng lượng hạt nhân.
Các nhà sản xuất lớn, như Mỹ, đang nhận thấy nhu cầu tăng cao đối với LNG. Mỹ đã nhanh chóng tăng hạng trong số các nhà xuất khẩu LNG để sánh ngang với Qatar - quốc gia xuất khẩu LNG lớn nhất thế giới.
Có 44 quốc gia đã nhập khẩu LNG vào năm ngoái, gần gấp đôi so với một thập kỷ trước. Nhưng LNG khó vận chuyển hơn nhiều so với dầu vì cần phải được hóa lỏng tại những nơi như nhà máy Freeport ở Texas.
Và đó là lý do một vụ nổ nhỏ tại cơ sở được những người trong ngành coi là không có gì đặc biệt, không phải cơ sở lớn nhất hoặc phức tạp nhất, lại có tác động quá lớn.
Cuộc khủng hoảng năng lượng hiện nay
Giá khí đốt ở Châu Âu và Châu Á tăng hơn 60% trong những tuần từ khi Freeport buộc phải tạm thời đóng cửa, cũng là giai đoạn Nga cắt giảm thêm nguồn cung khí đốt. Ngược lại, tại Mỹ, giá nhiên liệu giảm gần 40% - bởi vì việc ngừng hoạt động đồng nghĩa với việc còn nhiều khí đốt hơn để sử dụng trong nước.
Đã có rất nhiều dấu hiệu về tình trạng khan hiếm khí đốt trên thị trường. Chiến sự và COVID-19 đang tác động đến mọi mặt hàng, từ lúa mì tới nhôm và kẽm nhưng biến động đó là rất ít khi so với biến động kinh hoàng của giá khí đốt toàn cầu. Tại Châu Á, khí đốt hiện đắt gấp khoảng 3 lần so với 1 năm trước. Ở Châu Âu, giá khí đốt là một trong những lý do chính khiến lạm phát vừa đạt mức kỷ lục mới.
Khí đốt ở Mỹ vẫn rẻ hơn nhưng dù vậy, giá dầu tương lai đã tăng hơn gấp đôi trong năm nay trước khi Freeport ngừng hoạt động. Với việc các đồng minh chính trị chủ yếu, từ Đức đến Ukraina đang có nhu cầu mua khí đốt Mỹ, các nhà sản xuất Mỹ cảnh báo, việc bán ra nước ngoài nhiều hơn đồng nghĩa với chi phí trong nước cao hơn.
Paul Cicio - Chủ tịch Industrial Energy Consumers of America - nhận định, phản ứng của thị trường với vụ cháy Freeport cho thấy “mối liên hệ rõ ràng giữa xuất khẩu LNG và các tác động của lạm phát với giá khí đốt và điện trong nước”.
Những nhu cầu mới đòi hỏi làn sóng đầu tư mạnh vào nguồn cung. Điều đó đã được triển khai và thúc đẩy trong cuộc họp tuần trước của các nhà lãnh đạo G7, với cam kết hỗ trợ đầu tư công vào các dự án khí đốt, nhấn mạnh chúng “cần thiết để ứng phó với cuộc khủng hoảng hiện nay”.
