Thụy Sĩ cấm vàng Nga
Thụy Sĩ - trung tâm toàn cầu lớn về vàng - đã theo bước EU cấm nhập khẩu vàng của Nga như một phần của các lệnh trừng phạt mới do cuộc chiến ở Ukraina.
“Các biện pháp mới chủ yếu liên quan đến lệnh cấm mua, nhập khẩu hoặc vận chuyển vàng và các sản phẩm vàng từ Nga. Các dịch vụ liên quan đến những hàng hóa này cũng bị cấm” - Reuters dẫn thông báo của Bộ Kinh tế Thụy Sĩ cho biết. Lệnh cấm có hiệu lực từ 18h ngày 3.8. Cho đến nay, chỉ xuất khẩu vàng từ Thụy Sĩ sang Nga mới bị cấm.
Quyết định này phù hợp với lệnh cấm nhập khẩu vàng của Nga do Liên minh Châu Âu (EU) đưa ra hôm 21.7. Mỹ, Anh, Canada và Nhật Bản - 4 quốc gia G7 - từ cuối tháng 6 đã thông báo cấm nhập khẩu vàng từ Nga nhằm ngăn chặn các nhà tài phiệt Nga mua kim loại quý này để tránh lệnh trừng phạt.
Tác động tiềm tàng của các lệnh cấm mới đối Thụy Sĩ là không rõ ràng: Sau khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự ở Ukraina, nhập khẩu vàng từ Nga phần lớn đã bị tránh. Ngoài ra, kể từ ngày 7.3, việc buôn bán vàng thỏi do Nga sản xuất đã không thể thực hiện được ở Thụy Sĩ, do quyết định của Hiệp hội Thị trường vàng thỏi London (LBMA).
Phản ứng về quyết định của Thụy Sĩ, tổ chức phi chính phủ Swissaid cho biết đây là một bước đi đáng hoan nghênh, nhưng cần phải làm nhiều hơn nữa để đảm bảo rằng không có vàng nào của Nga vào Thụy Sĩ qua các kênh gián tiếp - chẳng hạn như sau khi đã được xử lý ở nước thứ ba.
Năm nhà máy tinh chế vàng của Thụy Sĩ chế biến khoảng 70% lượng vàng thô được khai thác trên thế giới mỗi năm. Trong khi đó, đối với Nga, vàng là mặt hàng xuất khẩu có giá trị nhất của nước này sau năng lượng.
Tại sao lại nhắm vào vàng?
Một lệnh cấm hiệu quả có nghĩa là sẽ ngăn cản các công ty khai thác và ngân hàng của Nga, cũng như các cá nhân giàu có, bán vàng để lấy ngoại tệ mạnh - đặc biệt là khi đồng rúp bị ảnh hưởng bởi các lệnh trừng phạt.
Mục tiêu cuối cùng của lệnh cấm là cắt nguồn thu nhập chính của Nga để nước này cạn tiền cho chiến dịch quân sự ở Ukraina.
Vàng quan trọng như thế nào đối với nền kinh tế Nga?
Nga là quốc gia sản xuất vàng lớn thứ hai thế giới. Vàng của Nga xuất khẩu chỉ riêng sang thị trường London được chính phủ Anh ước tính trị giá 12,6 tỉ bảng Anh (15,5 tỉ USD) trong năm 2021.
Năm ngoái, Nga đã khai thác 314 tấn vàng, chiếm gần 10% lượng vàng được khai thác trên toàn cầu - Reuters đưa tin, dẫn số liệu của Bộ Tài chính Nga.
Những người khai thác vàng ở Nga chủ yếu bán vàng cho các ngân hàng thương mại trong nước. Các ngân hàng này sau đó thường bán cho Ngân hàng Trung ương hoặc xuất khẩu. Công ty Polyus là nhà sản xuất vàng lớn nhất của Nga, tiếp theo là Polymetal.
Trong khoảng một thập kỷ qua, phần lớn vàng của Nga được xuất khẩu đến Anh - trung tâm giao dịch vàng miếng lớn nhất thế giới. Nhưng trong những năm gần đây, Nga cũng đã xuất khẩu vàng tới các nước bao gồm Thổ Nhĩ Kỳ và Kazakhstan.
Theo giới phân tích, mặc dù lệnh cấm vàng Nga sẽ gây ra khó khăn, nhưng không có tác động nghiêm trọng như cấm dầu khí Nga.
Fawad Razaqzada, nhà phân tích thị trường của công ty dịch vụ tài chính City Index, cho biết: “Điều này không quá quan trọng đối với nền kinh tế Nga, nhưng như người ta thường nói, các lệnh trừng phạt của phương Tây được thiết kế để giết chết bằng một nghìn vết cắt và đây chỉ là một trong số đó”.
Lệnh cấm có ảnh hưởng nhiều đến nguồn cung sang các thị trường phương Tây?
Hội đồng Vàng Thế giới (WGC) không cho rằng lệnh cấm nhập khẩu vàng Nga sẽ có “tác động đáng kể” đến thị trường vàng toàn cầu.
WGC cho biết trong một tuyên bố với Al Jazeera: “Do có lượng dự trữ lớn, nên có rất nhiều vàng để đáp ứng nhu cầu chế tạo và giao dịch”.
Vì vậy, trên thực tế, trong khi Nga là nước sản xuất vàng lớn, nguồn cung của nước này vẫn có thể không đủ để trở thành yếu tố có thể làm rung chuyển thị trường vàng một cách đáng chú ý. Nhưng nguồn cung dù chỉ giảm một chút cũng có nghĩa là giá vàng tăng?
Vàng của Nga đi đâu?
Ít nhất trong sáu tháng bất ổn kinh tế, chiến tranh và căng thẳng chính trị toàn cầu, những người mua vàng hiện tại của Nga chủ yếu bao gồm ngân hàng trung ương của nước này, khách hàng trong nước, những người mua ở Châu Á, đặc biệt là Trung Quốc và Ấn Độ - những nước không trừng phạt Nga.
Khi cả Bắc Kinh và New Delhi tiếp tục mua dầu thô của Nga với giá chiết khấu, thì các nhà giao dịch vàng ở cả hai nước này sẽ không bị lay chuyển bởi lệnh cấm vàng Nga của phương Tây.
Carsten Menk - nhà phân tích cao cấp của công ty môi giới hàng hóa Julius Baer - cho biết, xuất khẩu vàng của Nga đã được định hướng lại kể từ khi bắt đầu xung đột, hướng về phương Đông thay vì phương Tây.
Tác động của lệnh cấm đối với thị trường vàng có thể rất hạn chế. Tác động đối với nền kinh tế Nga cũng không đáng kể, vì Mátxcơva vẫn có khả năng sẽ bán vàng cho các khách hàng hiện tại của mình ở một số nước Châu Á.
Vậy cấm như vậy có ích gì?
Lệnh cấm mang tính tượng trưng. Lệnh cấm có thể có ảnh hưởng nhỏ đến khả năng mua bán vàng và giao dịch vàng của Nga trong ngắn hạn nhưng phương Tây hy vọng rằng việc bị đóng cửa khỏi một thị trường béo bở khác có thể gây ảnh hưởng đến ngành công nghiệp trong nước về lâu dài và ảnh hưởng chung đến tinh thần.
LBMA cho biết: "Việc áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với vàng của Nga không nên được xem xét một cách riêng lẻ mà phải xem đây là một phần của một loạt các biện pháp ngày càng quan trọng để gia tăng áp lực lên nền kinh tế Nga và thu nhập ngoại tệ của Nga”.
Điều này có ý nghĩa gì đối với người tiêu dùng?
Không nhiều, ngoại trừ những người ở các quốc gia chấp thuận lệnh cấm và những người đang có kế hoạch mua hoặc kinh doanh vàng của Nga sau đó.
Như các nhà phân tích cho biết, với nguồn cung dồi dào trên hầu hết các thị trường và giá vàng giảm, thị trường vàng nói chung có thể sẽ vẫn không bị dao động.
