Giao dịch dầu mỏ bằng nhân dân tệ
Các nhà phân tích thị trường dự báo, kế hoạch mở rộng sử dụng đồng tiền của Trung Quốc để giao dịch dầu mỏ với 6 quốc gia Trung Đông sẽ thúc đẩy việc sử dụng đồng nhân dân tệ trong thương mại toàn cầu giữa các nước thân thiện do tỷ giá hối đoái ổn định của nước này.
Mặc dù điều đó có thể dẫn đến nhiều thỏa thuận mua dầu bằng nhân dân tệ hơn - phần lớn là để Trung Quốc có thể mua nhiên liệu mà không phụ thuộc vào sự can thiệp của Mỹ - các chuyên gia cho rằng sự thay đổi này sẽ không thay thế được việc sử dụng đồng USD trong mua bán dầu mỏ hoặc thúc đẩy đáng kể việc sử dụng đồng nhân dân tệ bên ngoài các thị trường năng lượng.
Tờ SCMP dẫn lời ông Zhao Xijun - phó hiệu trưởng Trường Tài chính tại Đại học Nhân dân ở Bắc Kinh - cho biết, số lượng giao dịch bằng đồng nhân dân tệ sẽ tăng lên vì Trung Quốc - nước mua dầu lớn nhất thế giới - sẽ yêu cầu các nhà xuất khẩu sử dụng đồng tiền của họ. Các khu vực khác trên thế giới sẽ noi theo nếu thủ tục thanh toán bằng nhân dân tệ thuận tiện và đồng tiền của Trung Quốc được coi là an toàn hơn so với đồng USD. Trong số các ứng cử viên có Hong Kong (Trung Quốc), Singapore và một số quốc gia Châu Âu.
Tại Hội nghị thượng đỉnh Trung Quốc - Arab trong tháng này, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã đề xuất thúc đẩy các thỏa thuận dầu khí bằng đồng nhân dân tệ với 6 quốc gia thuộc Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh trong vòng 3 đến 5 năm.
Trung Quốc sẽ bơm thêm nhân dân tệ vào Trung Đông với tư cách là nhà sản xuất lớn nhất thế giới - Tập đoàn Vốn Quốc tế Trung Quốc (CICC) cho biết trong một báo cáo nghiên cứu hôm 13.12. Trung Quốc tiêu thụ trung bình khoảng 15,4 triệu thùng dầu mỗi ngày, chỉ sau Mỹ.
Nỗ lực quốc tế hoá đồng nhân dân tệ
“Các khoản thanh toán thương mại dầu mỏ đã giúp quốc tế hóa đồng USD và chúng tôi tin rằng việc thanh toán bằng nhân dân tệ cũng sẽ giúp quốc tế hóa đồng nhân dân tệ” - CICC cho hay.
Song Seng Wun - nhà kinh tế của CIMB Private Banking - cho hay giao dịch dầu mỏ trong tương lai sẽ giống như các khoản giao dịch bằng đồng nhân dân tệ hiện tại của Trung Quốc với dầu cọ và cao su từ Malaysia như một phần của thỏa thuận giữa chính phủ với chính phủ.
Hồi tháng 6, Trung Quốc và Ngân hàng Thanh toán Quốc tế đã thiết lập hệ thống thanh toán bằng nhân dân tệ với các ngân hàng trung ương của Malaysia, Indonesia, Singapore và Chile, cũng như Cơ quan tiền tệ Hong Kong (Trung Quốc). Nhà kinh tế Deng Weishen của UBS Bắc Á cho biết sẽ có thêm nhiều ngân hàng trung ương tham gia trong tương lai.
Ông Song cho biết, USD vẫn là đồng tiền thống trị trong thương mại, nhưng rõ ràng không nên chỉ dựa vào đồng tiền của Mỹ.
Theo ông Song, Trung Quốc muốn sử dụng nhiều hơn đồng tiền của mình để đảm bảo nguồn cung dầu trong trường hợp Mỹ nhắm mục tiêu tài chính vào nước này như một phần của các tranh chấp chính trị và thương mại kéo dài.
Ông lấy ví dụ, Mỹ và các đồng minh đã loại Nga khỏi hệ thống thanh toán liên ngân hàng SWIFT vào tháng 3 sau khi nước này tiến hành chiến dịch quân sự ở Ukraina.
Danny Ho - nhà kinh tế và giám đốc điều hành của công ty tư vấn năng lượng DMI tại Đài Loan (Trung Quốc) - nhận định, các nhà giao dịch dầu trong tương lai có thể thích thanh toán bằng đồng nhân dân tệ hơn vì đồng tiền này không biến động đồng bộ với biến động thị trường toàn cầu - vốn quyết định tỷ giá USD.
Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc đặt tỷ giá tham chiếu hàng ngày, xung quanh đó đồng nhân dân tệ có thể tăng hoặc giảm 2%.
Ông Ho cho biết, các nhà kinh doanh dầu mỏ mua hợp đồng tương lai - nghĩa là giá mỗi thùng dầu được cố định trong hơn một năm - sẽ coi đồng nhân dân tệ là một “hàng rào” chống lại rủi ro. Họ đặc biệt hy vọng sẽ tránh được tình huống tương tự như tháng 4 năm 2020, khi giá dầu WTI rơi xuống mức âm.
Nhưng theo ông Ho, đồng nhân dân tệ sẽ không thay thế được hệ thống Petrodollar khi các nhà xuất khẩu Trung Đông nhận thấy đồng tiền của Mỹ là cách dễ dàng nhất để họ đầu tư tiền thu được từ việc bán hàng. Các nước phương Tây và các nhà nhập khẩu Châu Á ngoài Trung Quốc vẫn sử dụng rộng rãi USD.
Chen Zhiwu - giáo sư tài chính tại Đại học Hong Kong - cho rằng còn một chặng đường dài trước khi có thể có một hệ thống thanh toán gọi là Petro-renminbi (mua bán dầu mỏ bằng nhân dân tệ).
