Tổng thống bất đắc dĩ-người vắng mặt khi ông Biden đọc Thông điệp Liên bang

Tổng thống Joe Biden đọc Thông điệp Liên bang vào 21h tối 7.2, giờ địa phương (9h sáng 8.2, giờ Việt Nam), ông sẽ phát biểu trước gần như mọi quan chức liên bang có ảnh hưởng ở Washington - bao gồm các thành viên quốc hội, tướng lĩnh quân sự hàng đầu, các thẩm phán Tòa án Tối cao Mỹ và các quan chức cấp cao trong chính quyền của ông.

Tuy nhiên, ít nhất 1 quan chức hàng đầu dự kiến không có mặt tại tòa nhà Quốc hội Mỹ để nghe ông Biden đọc Thông điệp Liên bang. Thay vào đó, quan chức này sẽ tham gia vào một nghi lễ ít người biết đến để duy trì hàng ngũ kế vị tổng thống trong trường hợp xảy ra thảm hoạ. Nhân vật được chỉ định này được gọi là "Tổng thống bất đắc dĩ".

Tới nay “Tổng thống bất đắc dĩ” của năm 2023 vẫn chưa được công bố.

Năm ngoái, Bộ trưởng Thương mại Mỹ Gina Raimondo là "Tổng thống bất đắc dĩ" trong khi ông Biden đọc Thông điệp Liên bang đầu tiên.

Bộ trưởng Gina Raimondo khi đó không đến Điện Capitol mà có mặt ở một địa điểm an toàn trong thời gian tổng thống phát biểu, CNN thông tin.

Theo Trung tâm Hiến pháp Quốc gia, truyền thống chỉ định "Tổng thống bất đắc dĩ" bắt đầu từ những năm 1950 do lo ngại về một cuộc tấn công hạt nhân trong Chiến tranh Lạnh.

Tuy nhiên, chính phủ liên bang không công khai tên "Tổng thống bất đắc dĩ" cho đến năm 1981, khi Bộ trưởng Giáo dục Terrel Bell của của chính quyền Tổng thống Ronald Reagan đảm nhận vai trò nhân vật được chỉ định này.

Thứ tự kế vị tổng thống Mỹ được quy định trong Đạo luật Kế vị Tổng thống năm 1792 và được cập nhật dưới thời chính quyền Truman trong Đạo luật Kế vị Tổng thống năm 1947. Thứ tự kế vị cập nhật được thúc đẩy sau khi Tổng thống Franklin D. Roosevelt qua đời năm 1945 dẫn đến việc Harry Truman lên đảm nhận chức vụ cao nhất.

Sau phó tổng thống, chủ tịch Hạ viện, chủ tịch tạm quyền Thượng viện, các bộ trưởng Ngoại giao, Tài chính và Quốc phòng là những người kế vị tiếp theo.

Dữ liệu do CNN phân tích chỉ ra, bộ trưởng Tư pháp, người đứng thứ 7 trong  thứ tự kế vị tổng thống Mỹ, là thành viên nội các cấp cao nhất là người được chỉ định làm "Tổng thống bất đắc dĩ". Bộ trưởng Tư pháp Mỹ đã 3 lần được chọn làm "Tổng thống bất đắc dĩ".

Các bộ trưởng Nội vụ và bộ trưởng Nông nghiệp Mỹ được chỉ định thường xuyên nhất, với 7 lần được chỉ định cho mỗi bộ trưởng. Trong khi đó, chưa từng có bộ trưởng Lao động hay bộ trưởng Giáo dục nào từng đảm nhận vị trí "Tổng thống bất đắc dĩ".

Có 3 bộ trưởng Bộ Cựu chiến binh được chỉ định làm "Tổng thống bất đắc dĩ" khi một đảng viên đảng Cộng hòa làm tổng thống Mỹ. Ngược lại, các tổng thống của đảng Dân chủ là những người duy nhất chỉ định các bộ trưởng Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh, Bộ Giao thông Vận tải và Bộ An ninh Nội địa làm "Tổng thống bất đắc dĩ" khi họ đọc Thông điệp Liên bang.

Trung tâm Hiến pháp Quốc gia Mỹ cũng lưu ý, "Tổng thống bất đắc dĩ" đã được chỉ định cả trong lễ nhậm chức và các bài phát biểu của tổng thống trong các phiên họp chung của quốc hội. Ngoài thành viên nội các được chỉ định làm "Tổng thống bất đắc dĩ", cũng có một số thành viên của quốc hội được chỉ định không có mặt theo dõi tại sự kiện tổng thống đọc Thông điệp Liên bang để phòng ngừa.

"Tổng thống bất đắc dĩ" phải đủ điều kiện để trở thành tổng thống. Các quyền bộ trưởng trong nội các đủ điều kiện nếu họ đã được Thượng viện xác nhận vị trí, theo lời khai trước quốc hội năm 2003 của John Fortier, giám đốc điều hành ủy ban liên tục của chính phủ. Nhưng các công dân Mỹ nhập tịch, như Bộ trưởng Năng lượng Mỹ đương nhiệm Jennifer Granholm và Bộ trưởng An ninh Nội địa Alejandro Mayorkas, không đủ điều kiện để giữ chức vụ tổng thống và do đó không thể là "Tổng thống bất đắc dĩ".

Hầu hết "Tổng thống bất đắc dĩ", như bà Raimondo, duy trì lịch trình thông thường thay vì đến Điện Capitol để nghe Thông điệp Liên bang của tổng thống.

Bà Raimondo chia sẻ vào năm ngoái rằng, việc làm "Tổng thống bất đắc dĩ" của bà “khá bình yên”. Bà ở bên ngoài Washington “nhưng vẫn làm công việc của tôi như bất kỳ ngày nào khác".