Dharavi là khu ổ chuột lớn nhất tại Ấn Độ, nằm trong “vùng đất vàng” của trung tâm tài chính Mumbai.
Trong khi một bộ phận cư dân hào hứng về dự án cải tạo của tập đoàn Adani, những người khác lại lo ngại rằng việc cải tạo sẽ khiến cuộc sống của họ trở nên tồi tệ hơn so với hiện tại.
Khu ổ chuột lớn nhất Ấn Độ - nơi sinh sống của khoảng nửa triệu người trong hoàn cảnh khó khăn và không có phòng tắm riêng - sẽ được cải tạo sau khi dự án đấu thầu 50,7 tỉ rupee (khoảng 613 triệu USD) của tập đoàn Adani giành được quyền tái phát triển Dharavi. Tuy nhiên, sự phấn khởi của người dân cũng giảm dần cùng với lo lắng về đề xuất chuyển đổi giá trị khu phố.
Từ trước đến nay, khu ổ chuột với những con đường hẹp và nhiều toà nhà đổ nát được coi là điểm chướng mắt giữa thành phố Mumbai. Tuy nhiên, khu vực này lại có vị trí đắc địa khi nằm ở thủ đô tài chính và kinh doanh của Ấn Độ, gần khu phức hợp Bandra Kurla - trung tâm kinh doanh giữa hai tuyến đường sắt chính.
Trong khi đông đảo người dân Dharavi đã chờ ngày cộng đồng của họ được đổi mới từ lâu, một bộ phận lại lo lắng về những hậu quả tiềm ẩn mà sự cải tạo trong khu vực có thể tác động đến cuộc sống của họ.
Ramakant Gupta - Chủ tịch Phong trào giải cứu Dharavi - cho biết mọi người trong khu vực đều ủng hộ việc cải tạo, nhưng họ muốn tập đoàn Adani đặt nhu cầu và lợi ích của cư dân lên hàng đầu.
“Chúng tôi mong muốn quá trình tái phát triển diễn ra công bằng và không có bất kỳ ai bị di dời. Người dân hy vọng hình ảnh của khu vực sẽ thay đổi, như vậy những đứa trẻ trong gia đình có thể đến gần hơn với giáo dục bậc cao và công việc tốt" - ông Gupta nói.
Dharavi được nhiều chuyên gia coi như ví dụ điển hình của những chính sách quy hoạch kém hiệu quả.
Trong cuốn sách “Tiếp tục khám phá Dharavi: Những câu chuyện từ khu ổ chuột lớn nhất Châu Á”, tác giả Kalpana Sharma cho biết, sự phát triển của khu ổ chuột tại Mumbai là minh chứng rõ nét cho “những vấn đề quy hoạch đô thị, nơi chính phủ phớt lờ sự tồn tại của khu ổ chuột và sau đó loạt bỏ chúng bằng cách phá dỡ”.
Theo Dự án Tái phát triển Dharavi, bộ phận bất động sản của Tập đoàn Adani sẽ hợp tác với chính phủ, thay thế khu nhà ổ chuột bằng các chung cư cao tầng, “bước tiến lớn đầu tiên hướng tới một thành phố Mumbai không có khu ổ chuột” - S.V.R. Srinivas, trưởng dự án, chia sẻ.
Tuy nhiên, Samya Korde, Chủ tịch Đảng Nông dân và Công nhân Ấn Độ - người từng lớn lên trong khu ổ chuột - cho rằng đề xuất của Tập đoàn Adani thiếu chi tiết, bao gồm cả thời gian cho những thay đổi.
Các điều khoản mua lại đất đường sắt từ chính quyền trung ương và tình trạng tương lai của nó vẫn còn mập mờ. Bên cạnh đó, thời hạn cho tất cả các bên liên quan đến việc tái phát triển cần được đặt ra và xác định rõ ràng - theo ông Korde.
Tập đoàn Adani cho biết sẽ di dời tất cả cư dân hiện tại bằng chi phí của mình, phần đất dư thừa cũng có thể được bán cho các nhà phát triển khác để kiếm lời.
Tuy nhiên, nhiều nhà phân tích cho rằng tập đoàn của người đàn ông giàu nhất Ấn Độ Gautam Adani không nên thu lợi nhuận từ mảnh đất sinh sống và lập nghiệp của nhiều thế hệ cư dân Dharavi.
Vào thế kỷ 18, Dharavi chỉ là một đầm lầy ngập mặn, qua thời gian, khu vực này trở thành làng chài. Khi Mumbai bắt đầu quá trình công nghiệp hóa, những người thợ phơi da đã định cư ở khu vực này, sau đó là thợ gốm đến từ Saurashtra và Kutch.
Với các tuyến đường sắt ở hai bên và một con sông ở bên thứ ba, khu vực đông dân cư Dharavi đã và đang là nơi giao thoa của các nền văn hóa và cộng đồng di cư từ khắp Ấn Độ.
Rehman Shaikh - chủ một doanh nghiệp nhỏ tái chế nhựa - cho biết, bản chất cộng đồng độc đáo và đa văn hóa của khu vực có khả năng sẽ bị phá hủy bởi các cấu trúc đồng nhất đi kèm với sự phát triển mới.
Dharavi cũng là nơi có hơn 5.000 doanh nghiệp quy mô nhỏ sản xuất mọi thứ từ da, xà phòng đến đồ gốm và giày dép.
Bharat Dordia là một cư dân đã sống 6 thập kỷ tại Kumbharwada (Dharavi), khu gốm sứ với những con đường hẹp và khói dày đặc từ các lò nung. Bharat sở hữu căn nhà hai tầng, rộng rãi so với mặt bằng chung, song, đại gia đình hiện lo lắng về tiềm năng thu nhập trong tương lai do chỉ được cung cấp diện tích nhỏ trong quá trình tái phát triển.
Shaikh Anjum - một thợ may có cơ sở sản xuất lớn sử dụng 10 công nhân - cho biết, việc tái phát triển sẽ đẩy công việc kinh doanh của anh vào ngõ cụt do không được cung cấp đủ không gian để hoạt động.
Tuy nhiên, một số cư dân trẻ như sinh viên Shabana Khan lại tỏ ra hào hứng bởi cô gái 18 tuổi đang sống trong ngôi nhà nhỏ có duy nhất một phòng ngủ với sáu thành viên trong gia đình và phải sử dụng phòng tắm công cộng.
“Tôi nóng lòng muốn có một ngôi nhà hiện đại với phòng tắm riêng”, Shabana Khan bày tỏ.
