Theo ước tính của Mỹ, Nga đã điều hơn 100.000 quân đến gần biên giới Ukraina trong những tuần gần đây, làm dấy lên lo ngại từ các quan chức tình báo phương Tây và Ukraina rằng một cuộc xâm lược có thể sắp xảy ra.
Phương Tây cho hay, Nga đã tạo ra các điểm gây áp lực lên ba phía của Ukraina - Crimea ở phía nam, Belarus ở phía bắc và ở biên giới Nga-Ukraina.
Theo CNN, dưới đây là ba mặt trận mà Ukraina và phương Tây đang theo dõi, và các chuyển động gần đây của Nga đã được phát hiện trên mỗi mặt trận.
Miền đông Ukraina
Phần lớn sự chú ý đổ dồn vào các khu vực ly khai Donetsk và Lugansk, nơi các lực lượng Ukraina và phe ly khai xung đột kể từ năm 2014.
Giả thiết quan trọng nhất của những người theo dõi các chuyển động của Nga là Mátxcơva có thể tăng cường sức mạnh quân sự mà họ đã sở hữu trong khu vực, do đó biến miền đông Ukraina trở thành vị trí dễ dàng nhất để tiến hành một cuộc xâm lược.
Hình ảnh vệ tinh do CNN thu được cho thấy một căn cứ lớn ở Yelnya, nơi chứa xe tăng, pháo và các loại thiết giáp khác của Nga, phần lớn đã bị dọn sạch. Các thiết bị dường như đã được chuyển đến gần biên giới hơn nhiều trong những ngày gần đây.
Một lượng lớn vũ khí đã được chuyển đến căn cứ vào cuối năm 2021 trước khi biến mất - bao gồm khoảng 700 xe tăng, xe chiến đấu bộ binh và bệ phóng tên lửa đạn đạo. Các video trên mạng xã hội kể từ đó cho thấy một số thiết bị đó trên xe lửa và đường sá xa hơn nhiều về phía nam trong vùng Bryansk, gần Ukraina.
Stephen Wood, giám đốc cấp cao của công ty hình ảnh vệ tinh Maxar, nói với CNN: "Đối với tôi, có vẻ như một lượng đáng kể các phương tiện (xe tăng, pháo tự hành và các phương tiện hỗ trợ khác) đã khởi hành từ bãi đậu xe phía đông bắc; các xe bọc thép bổ sung đã khởi hành từ bãi đậu xe trung tâm hơn".
Trong khi đó, hoạt động gia tăng ở Kursk và Belgorod, giáp biên giới đông bắc Ukraina, đã làm tăng thêm mối lo ngại.
Konrad Muzyka, chuyên gia theo dõi các chuyển động quân sự của Rochan Consulting, cảnh báo trên Twitter: “Chúng tôi đang chứng kiến một lượng lớn phương tiện và nhân viên ở Kursk".
Phillip Karber thuộc Tổ chức Potomac ở Washington, người cũng đã nghiên cứu chi tiết các đợt di chuyển của quân đội Nga, nói với CNN trong tháng này: "Đội hình tấn công mạnh nhất của Nga - Tập đoàn Xe tăng Cận vệ 1 (First Guards Tank Army), thường đóng ở khu vực Mátxcơva - đã di chuyển về phía nam 400 km và đang tập trung trong khu vực tối ưu cho một cuộc tấn công nhanh chóng bằng thiết giáp trên tuyến đường Khursk-Kiev".
Belarus
Phương Tây cũng lo ngại về một lượng lớn quân đội Nga ở Belarus - quốc gia đồng minh thân cận có thể cung cấp một con đường khác để tiến vào Ukraina.
Nga và Belarus bắt đầu cuộc tập trận chung kéo dài 10 ngày hôm 10.2, quy mô và thời gian của cuộc tập trận đã làm dấy lên lo ngại ở phương Tây.
Hoạt động triển khai của Nga vào Belarus được cho là lớn nhất kể từ sau Chiến tranh Lạnh, với "ước tính khoảng 30.000 lính chiến đấu, lực lượng đặc nhiệm Spetsnaz, máy bay chiến đấu bao gồm Su-35, tên lửa kép Iskander và hệ thống phòng không S-400", Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg cho biết ngày 3.2.
Đây cũng là cuộc tập trận lớn nhất mà lực lượng vũ trang Belarus tiến hành vào bất kỳ thời điểm nào trong năm, theo Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS). Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố, mục đích của cuộc tập trận mang tên "Allied Resolve-2022" bao gồm việc đẩy lùi "sự xâm lược từ bên ngoài".
Đầu tháng này, một nhà ngoại giao Châu Âu nói với CNN rằng việc tập trung lực lượng của Nga ở Belarus sẽ là mảnh ghép còn thiếu mà Mátxcơva sẽ cần để tiến hành một cuộc tấn công nhanh chóng vào thủ đô của Ukraina.
Trong khi đó, CSIS cảnh báo, các cuộc tập trận chung cũng sẽ tạo vỏ bọc cho một cuộc di chuyển bên sườn qua Belarus và vào miền bắc Ukraina.
Và các hình ảnh vệ tinh do Maxar công bố dường như cho thấy quân đội Nga đã triển khai quân đội tiên tiến tại một số địa điểm ở Belarus. Các hoạt động triển khai có thể liên quan đến các cuộc tập trận chung, nhưng các bức ảnh khác cho thấy các trại được thành lập gần biên giới với Ukraina, cách nơi diễn ra cuộc tập trận hàng trăm kilomet.
Tuy nhiên, nếu Nga tập trung vào biên giới Belarus làm điểm để tiến vào Ukraina, tuyến đường này sẽ gặp rất nhiều khó khăn. Các binh sĩ Nga sẽ phải vượt qua Bãi lầy Pinsk, còn được gọi là Pripet Marshes, một trong những vùng đất ngập nước lớn nhất Châu Âu, nằm giữa biên giới Belarus và Ukraina - một địa hình rậm rạp, ngập úng và có nhiều rừng cây trải dài trên 270.000 km2. Khu vực này đã cản trở lực lượng Đức Quốc xã trong Chiến dịch Barbarossa, cuộc xâm lược của Đức vào Liên Xô, vào năm 1941.
Crimea
Bán đảo được Nga sáp nhập vào năm 2014 sẽ cung cấp một nền tảng tự nhiên cho bất kỳ hoạt động mới nào, nhưng không rõ liệu Mátxcơva có định thực hiện một cuộc di chuyển vào Ukraina từ Crimea hay không.
Công ty vệ tinh Maxar đã quan sát thấy một đợt triển khai quân và thiết bị lớn, theo đó đánh giá rằng hơn 550 lều bạt và hàng trăm phương tiện đã đến phía bắc thủ phủ Simferopol của Crimea.
Sau đó, một đợt triển khai mới được Maxar xác định lần đầu tiên vào ngày 10.2 gần thị trấn Slavne trên bờ biển phía tây bắc của Crimea, bao gồm cả các phương tiện bọc thép.
Những đợt triển khai mới đó được quan sát cùng ngày khi một số tàu chiến Nga đến Sevastopol, cảng chính của Crimea. Bộ Quốc phòng Nga đăng tải hình ảnh của sáu tàu đổ bộ cỡ lớn tại cảng hôm 10.2.
Hải quân Ukraina đáp trả rằng “Nga tiếp tục quân sự hóa khu vực Biển Đen, điều chuyển thêm tàu đổ bộ để gây sức ép lên Ukraina và thế giới. Lực lượng hải quân Ukraina sẵn sàng cho bất kỳ kịch bản và hành động khiêu khích nào, để bảo vệ đất nước".
Trong khi đó, giới chức Nga nhiều lần bác bỏ cáo buộc của phương Tây về kế hoạch xâm lược Ukraina. Nga khẳng định việc triển khai quân được thực hiện bên trong lãnh thổ của mình và không nhằm mục đích tấn công bất cứ bên nào.
