Vị thế của Serbia
Tin Nga - Serbia có hợp đồng khí đốt mới được công bố vào thời điểm khó xử. Khi đó, các nhà lãnh đạo EU đang trong cuộc đàm phán về gói trừng phạt Nga thứ 6.
Với động thái này, Serbia đã tạo ra "cơn đau đầu" mới cho phương Tây, đặc biệt là Liên minh Châu Âu (EU), CNN nhận định.
Dù Serbia không phải thành viên EU, nhưng nước này là một phần của kế hoạch mở rộng EU, cùng với một số nước láng giềng.
EU đang mở rộng quy mô về phía đông và coi khu vực tây Balkan là chìa khóa cho an ninh Châu Âu, thậm chí càng coi trọng hơn sau khi Nga phát động chiến dịch quân sự ở Ukraina.
Trong số các quốc gia Balkan, Serbia được coi là rất quan trọng vì nhiều lý do. Quy mô, dân số và vị trí địa lý của Serbia khiến nước này trở thành một bên liên quan có tầm ảnh hưởng trong địa chính trị khu vực.
Tuy nhiên, về khí đốt, Serbia cũng rất phụ thuộc vào Nga. Quốc gia Châu Âu này cũng hợp tác quân sự với Nga. Tựu trung lại, Serbia được hưởng lợi rất nhiều từ mối quan hệ với Nga, và ngay cả khi có được tư cách thành viên EU trong tương lai, nước này cũng sẽ không muốn gây tổn hại tới quan hệ với Nga trong tương lai, cây viết Luke McGee của CNN nhận định.
Serbia lớn và quan trọng đến mức rất thiết yếu cho dự án mở rộng của EU, nhằm tăng cường và mở rộng các giá trị, sự ổn định và an ninh của Châu Âu. Serbia cũng lớn và quan trọng ở mức có thể thực hiện thỏa thuận với Nga, Trung Quốc và EU cùng lúc.
Đe dọa tổn hại lòng tin với EU
Serbia vẫn đang là đất nước thật sự quan trọng với Brussels. Tuy nhiên, điều đó có thể sắp thay đổi, CNN lưu ý.
Dù Serbia ủng hộ một số nghị quyết của Liên Hợp Quốc phản đối chiến dịch quân sự của Nga ở Ukraina nhưng nước này không áp đặt các biện pháp trừng phạt Nga hay phối hợp với Brussels về trừng phạt Mátxcơva - điều mà các quốc gia ứng viên đang xin gia nhập khối dự kiến thực hiện.
Một số quan chức EU và các nhà phân tích lo ngại, thỏa thuận khí đốt mới của Serbia với Nga có thể là động thái khiến một số nước thành viên EU không chấp nhận được.
Filip Ejdus, Phó giáo sư về an ninh quốc tế tại Đại học Belgrade, cho rằng, Serbia chắc chắn sẽ cam đoan hướng tới gia nhập EU, đồng thời trông đợi đề xuất tốt hơn từ Thủ tướng Đức Olaf Scholz.
Nhưng ông Ejdus cảnh báo, "canh bạc này có thể phản tác dụng" vì EU có các ưu tiên chính sách khác vào thời điểm hiện tại, đồng thời lòng tin của Belgrade và Brussels có thể bị tổn hại vĩnh viễn.
"Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng thỏa thuận khí đốt là một viên thuốc đặc biệt đắng khiến các quan chức và nhà ngoại giao ở Brussels phải nuốt" - cây viết của CNN lưu ý.
Một quan chức cấp cao EU nói rằng: "Chúng tôi rất lo lắng". Ông lưu ý, sự liên kết với các nước bên ngoài EU đang quan trọng hơn bao giờ hết trong bối cảnh các nước thành viên EU đang nỗ lực giữ vững lập trường.
Khó khăn mà Serbia tạo ra cho EU không chỉ ở các lệnh trừng phạt mà liên quan đến các cuộc trao đổi về việc liệu Ukraina có nên gia nhập EU hay không, một nhà ngoại giao cấp cao của Châu Âu cho biết.
Ukraina chính thức nộp đơn xin gia nhập EU vào đầu tháng 3. Quá trình Ukraina gia nhập EU có thể mất nhiều năm ngay cả khi các thành viên của khối hoàn toàn ủng hộ.
EU đối mặt với nhiều khó khăn từ khi khủng hoảng Ukraina bắt đầu. Thỏa thuận khí đốt của Serbia - Nga xảy ra trong cùng tuần mà các nhà lãnh đạo EU gặp nhau để trao đổi về cấm vận dầu mỏ Nga đã nêu bật mức độ của một số vấn đề nằm ngoài khả năng của Brussels. Theo thời gian, việc này có thể trở thành một vấn đề rất phức tạp cho tương lai Châu Âu, CNN lưu ý.
