Tổng thống Putin phát tín hiệu
Tổng thống Putin cho biết, Nga "không có vấn đề gì" với việc Phần Lan hoặc Thụy Điển, nhưng coi việc triển khai cơ sở hạ tầng quân sự của NATO là một mối đe dọa.
Việc Phần Lan và Thụy Điển có thể gia nhập NATO không phải là mối đe dọa ngay lập tức đối với Nga nhưng việc mở rộng cơ sở hạ tầng quân sự của liên minh sẽ “chắc chắn” khiến Mátxcơva phải đáp trả - RT dẫn lời Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết hôm 16.5.
Trước đó, ngày 15.5, hai nước Bắc Âu đã chính thức công bố kế hoạch gia nhập NATO, bất chấp nhiều cảnh báo từ Mátxcơva.
Phát biểu tại hội nghị thượng đỉnh của Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể (CSTO), ông Putin nói rằng việc NATO mở rộng hơn nữa "là vì lợi ích chính sách đối ngoại của Mỹ”.
Theo quan điểm của nhà lãnh đạo Nga, diễn biến mới làm trầm trọng thêm tình hình an ninh quốc tế vốn đã phức tạp. Tuy nhiên, Tổng thống Putin nhấn mạnh rằng trên thực tế việc Phần Lan và Thụy Điển gia nhập NATO không làm ông lo ngại.
“Nga không có vấn đề gì với các quốc gia này, và theo nghĩa đó, sự mở rộng (NATO) thông qua việc kết nạp hai nước Bắc Âu không tạo ra mối đe dọa ngay lập tức cho Nga. Nhưng việc mở rộng cơ sở hạ tầng quân sự tại lãnh thổ hai nước này chắc chắn sẽ kích động phản ứng của chúng tôi” - Tổng thống Putin khẳng định.
Ông Putin cho biết phản ứng của Mátxcơva sẽ phụ thuộc vào mối đe dọa cụ thể do NATO gây ra. “Chúng tôi sẽ đáp trả tương xứng” - Tổng thống Nga nhấn mạnh.
Phát biểu của ông Putin được đưa ra khi Đảng Dân chủ Xã hội cầm quyền của Thụy Điển tuyên bố rằng nếu gia nhập NATO, nước này sẽ “chống lại việc triển khai vũ khí hạt nhân và các căn cứ thường trực trên lãnh thổ Thụy Điển”.
Trước đó vào ngày 16.5, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergey Ryabkov cảnh báo, Mátxcơva sẽ không chỉ đơn giản đứng nhìn Phần Lan và Thụy Điển gia nhập NATO.
Phát biểu với các nhà báo Nga, ông Ryabkov gọi động thái của hai quốc gia là "sai lầm nghiêm trọng mới nhất dẫn đến sự chia rẽ kéo dài" ở phương Tây, và đã chứng tỏ "trình độ" của những người đưa ra quyết định như vậy.
“Nó phản ánh nhận thức sai lệch về các sự kiện đang diễn ra trên thế giới của các nhà hoạch định chính sách ở phương Tây, đặc biệt là ở Bắc Âu. Rõ ràng là đối với chúng ta, an ninh của Thụy Điển và Phần Lan sẽ không được củng cố bởi việc gia nhập NATO” - ông Ryabkov nói.
Thứ trưởng Ngoại giao Nga cho hay, hai quốc gia Bắc Âu đã chọn "hy sinh ý thức chung" và thực hiện bước đi khiến căng thẳng quân sự ở Châu Âu leo thang hơn nữa.
Tổng Thư ký NATO Jens Stoltenberg, người gần đây đã gọi việc mở rộng NATO là “một thành công lịch sử”, vào tháng trước cho biết khối này sẽ nhiệt liệt chào đón Phần Lan và Thụy Điển nếu họ xin gia nhập, và sẵn sàng kết nạp nhanh chóng hai nước.
Nhiều nước cam kết bảo đảm an ninh cho Phần Lan và Thụy Điển
Trong một diễn biến khác, có thêm 3 quốc gia Châu Âu là Đan Mạch, Iceland và Na Uy đã cam kết bảo vệ an ninh cho Phần Lan và Thụy Điển trong quá trình hai quốc gia tìm kiếm tư cách thành viên NATO. Trích dẫn “quyền lựa chọn các thỏa thuận an ninh” của Helsinki và Stockholm với tư cách là các quốc gia có chủ quyền, ba quốc gia Châu Âu hôm 16.5 tuyên bố sẽ bảo vệ Phần Lan và Thụy Điển trong trường hợp bị tấn công trong thời gian chờ đợi chính thức gia nhập NATO.
“An ninh của Phần Lan và Thụy Điển là vấn đề chung của tất cả chúng ta. Nếu Phần Lan hoặc Thụy Điển là nạn nhân của hành động gây hấn trên lãnh thổ của họ trước khi trở thành thành viên NATO, chúng tôi sẽ hỗ trợ hai nước bằng mọi cách cần thiết" - tuyên bố chung của Đan Mạch, Iceland và Na Uy cho hay, khẳng định sẽ ngay lập tức bắt đầu chuẩn bị để thực hiện các đảm bảo an ninh này.
Mặc dù một số quốc gia đã đưa ra cam kết an ninh cho hai quốc gia NATO tương lai - bao gồm Mỹ, Anh và chính NATO - song tư cách thành viên của Stockholm và Helsinki sẽ phụ thuộc vào sự nhất trí của toàn bộ 30 quốc gia thành viên NATO. Đến nay, Thổ Nhĩ Kỳ là thành viên duy nhất lên tiếng phản đối.
Ngày 16.5, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan tuyên bố hai quốc gia Bắc Âu “đưa những kẻ khủng bố đến nói chuyện tại quốc hội của họ” và “làm không có lập trường rõ ràng dứt khoát chống lại các tổ chức khủng bố”, ám chỉ Đảng Công nhân người Kurd ly khai (PKK) và Mặt trận Giải phóng Nhân dân Cách mạng (DHKP/C), bị Ankara coi là các tổ chức khủng bố. Bất chấp các cuộc gặp sắp tới với các quan chức của cả hai nước, ông Erdogan nói rằng Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không lung lay về quyết định của mình.
“Chúng tôi sẽ không nói ‘có’ với việc họ gia nhập NATO, một tổ chức an ninh. Họ sẽ đến thuyết phục chúng tôi. Xin lỗi, họ không cần phải bận tâm” - ông Erdogan nói thêm.
