AP dẫn lời Thủ tướng mới được bổ nhiệm của Sri Lanka, ông Ranil Wickremesinghe nói rằng, trước tiên, ông sẽ xem xét các nguồn khác, nhưng sẽ sẵn sàng mua thêm dầu thô của Nga.
Các quốc gia phương Tây phần lớn đã cắt giảm nhập khẩu năng lượng từ Nga theo các lệnh trừng phạt liên quan đến chiến sự Ukraina
Trong cuộc phỏng vấn với AP hôm 11.6, Thủ tướng Wickremesinghe cũng cho biết, ông sẽ sẵn sàng chấp nhận sự giúp đỡ tài chính nhiều hơn từ Trung Quốc, bất chấp nợ nần chồng chất của đất nước.
Mặc dù thừa nhận tình trạng khó khăn hiện tại ở Sri Lanka là do “tự thân nước này”, nhưng ông Wickremesinghe cho rằng, cuộc chiến ở Ukraina đang làm cho nó thậm chí còn tồi tệ hơn - và tình trạng khủng hoảng lương thực nghiêm trọng có thể tiếp tục cho đến năm 2024. Ông cho biết, Nga cũng đã cung cấp lúa mì cho Sri Lanka.
Cựu Bộ trưởng Tài chính Wickremesinghe được bổ nhiệm làm Thủ tướng Sri Lanka 1 tháng trước. Ông được Tổng thống Gotabaya Rajapaksa bổ nhiệm để giải quyết cuộc khủng hoảng kinh tế gần như cạn kiệt dự trữ ngoại hối của Sri Lanka.
Sri Lanka nợ nước ngoài 51 tỉ USD, và nghĩa vụ nợ nước ngoài phải trả trong năm nay là gần 7 tỉ USD. Sri Lanka lần đầu tiên trong lịch sử vỡ nợ do không thể trả lãi trái phiếu khi thời gian ân hạn kết thúc vào 18.5.2022.
18.5 là ngày cuối cùng trong thời gian ân hạn 30 ngày để Sri Lanka trả lãi 78 triệu USD cho các lô trái phiếu đáo hạn năm 2023 và 2028. Đây là lần đầu tiên Sri Lanka không thể trả nợ nước ngoài từ khi độc lập vào năm 1948.
Nợ nần chồng chất khiến đất nước không còn tiền nhập khẩu cơ bản, đồng nghĩa với việc người dân đang gặp khó khăn trong việc tiếp cận các nhu yếu phẩm cơ bản như thực phẩm, nhiên liệu, thuốc men - thậm chí cả giấy vệ sinh và diêm.
Tình trạng thiếu điện đã dẫn đến mất điện kéo dài, và mọi người buộc phải chờ đợi nhiều ngày để xếp hàng dài hàng km để mua gas và xăng.
Hai tuần trước, Sri Lanka đã mua 90.000 tấn dầu thô của Nga để khởi động lại nhà máy lọc dầu duy nhất của mình - Bộ trưởng Năng lượng Sri Lanka phát biểu với báo giới.
Thủ tướng Wickremesinghe không bình luận trực tiếp về những báo cáo đó và nói rằng, ông không biết liệu có nhiều đơn đặt hàng hơn đang trong quá trình thực hiện hay không. Tuy nhiên, ông cho biết, Sri Lanka rất cần nhiên liệu và hiện đang cố gắng mua dầu và than từ các nhà cung cấp truyền thống ở Trung Đông.
“Nếu chúng tôi có thể lấy từ bất kỳ nguồn nào khác, chúng tôi sẽ mua từ đó. Nếu không chúng tôi có thể phải mua của Nga một lần nữa” - ông nói.
Các quan chức đang đàm phán với những nhà cung cấp tư nhân, nhưng Thủ tướng Wickremesinghe cho biết, một vấn đề mà họ phải đối mặt là “có rất nhiều dầu có thể bắt nguồn từ Nga hoặc Iran”, và “đôi khi, chúng tôi có thể không biết mình đang mua dầu gì. Chắc chắn là chúng tôi đang xem Vùng Vịnh là nguồn cung cấp chính của mình”.
Kể từ khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự ở Ukraina vào cuối tháng 2, giá xăng dầu toàn cầu đã tăng vọt. Trong khi Mỹ và các đồng minh phương Tây nỗ lực cấm vận năng lượng của Nga, thì Mátxcơva vẫn đang chào bán dầu thô với mức chiết khấu mạnh, khiến mặt hàng này cực kỳ hấp dẫn đối với một số quốc gia.
Giống như một số quốc gia Nam Á khác, Sri Lanka vẫn giữ thái độ trung lập về cuộc xung đột Nga - Ukraina. Mặc dù thừa nhận tình trạng khủng hoảng ở Sri Lanka hiện nay là do nước này tự tạo ra, song Thủ tướng Wickremesinghe nhấn mạnh, cuộc chiến ở Ukraina - vốn đẩy chuỗi cung ứng toàn cầu vào thế khó và đẩy giá nhiên liệu và thực phẩm lên mức không thể chi trả được - đã khiến mọi thứ trở nên tồi tệ hơn nhiều.
“Cuộc khủng hoảng Ukraina đã ảnh hưởng đến sự... suy thoái kinh tế của chúng tôi. Nền kinh tế sẽ còn giảm nữa trước khi đất nước có thể bắt đầu phục hồi và tái thiết vào năm tới.
Tôi nghĩ rằng, vào cuối năm nay cũng có thể thấy tác động ở các quốc gia khác: Tình trạng thiếu lương thực trên toàn cầu, các quốc gia không xuất khẩu thực phẩm” - ông Wickremesinghe nói.
Tại Sri Lanka, giá rau đã tăng gấp ba lần trong khi việc trồng lúa của nước này giảm khoảng 1/3. Tình trạng thiếu hụt đã ảnh hưởng đến cả người nghèo và tầng lớp trung lưu, gây ra nhiều cuộc biểu tình kéo dài hàng tháng trời.
