Thời tiết khắc nghiệt
Mặc dù nhiều chính phủ đang cố gắng tăng công suất năng lượng tái tạo phù hợp với quá trình chuyển đổi xanh, nhưng việc chuyển đổi diễn ra chậm chạp, nhiều dự án phải mất vài năm, thậm chí hàng thập kỷ mới hoàn thành.
Và ngay cả khi các quốc gia đang đạt được thành công trong quá trình chuyển đổi xanh, một số nước vẫn tiếp tục sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong thời gian nhu cầu cực cao giữa những đợt nắng nóng mà chúng ta có thể sẽ thấy trên toàn cầu vào mùa hè này.
Nhiều khu vực của châu Âu đã trải qua nhiệt độ cao hơn bình thường khi bước vào mùa hè, với điều kiện thời tiết khắc nghiệt hơn dự kiến trong những tháng tới.
Có những lo ngại về hạn hán, tác động tiêu cực đến môi trường và tình trạng thiếu điện nếu nắng nóng, khô hạn tiếp tục kéo dài như năm ngoái, khi nhiệt độ lên mức kỷ lục ở một số quốc gia.
Châu Âu không đủ năng lượng tái tạo
Nhiệt độ cực cao trong một thời gian dài có thể có nghĩa là công suất năng lượng tái tạo ngày càng tăng của nhiều nước châu Âu không đủ để đáp ứng nhu cầu năng lượng tăng cao. Điều này sẽ khiến các chính phủ chuyển sang sử dụng nhiên liệu hóa thạch để đáp ứng nhu cầu năng lượng, từ đó đẩy giá năng lượng lên cao.
Tại Anh tuần này, nhiệt độ lần đầu tiên tăng trên 30 độ C trong năm 2023, đẩy nhu cầu năng lượng của người tiêu dùng tăng cao. Công ty điện và khí đốt National Grid buộc phải chuyển sang sử dụng than để đáp ứng nhu cầu điều hòa nhiệt độ, sau 46 ngày không sử dụng than.
Việc nhanh chóng chuyển sang sử dụng than đá trước nhu cầu năng lượng cao hơn đang gây lo ngại khi Vương quốc Anh có thể trải qua một mùa hè cực kỳ nóng bức.
Các chuyên gia dự báo thời tiết cho biết, mùa hè ở Anh có thể nóng hơn khoảng 2,3 lần so với thông thường, khiến nhiều gia đình và doanh nghiệp trên cả nước sử dụng điều hòa nhiệt độ.
Việc sử dụng than đá để đáp ứng nhu cầu năng lượng gia tăng này đã khiến các nhà vận động xanh chỉ trích chính phủ Anh đã không làm đủ để hỗ trợ quá trình chuyển đổi xanh đang tăng tốc.
Vương quốc Anh đã phát triển năng lượng tái tạo trong những năm gần đây, với điện mặt trời, điện gió, nhiên liệu sinh khối (biomass) và thủy điện đóng góp 40% điện năng của quốc gia vào năm 2022, tăng 5% so với năm 2021.
Mặc dù vậy, phần lớn các nguồn năng lượng xanh này vẫn kém tin cậy hơn so với nhiên liệu hóa thạch. Tua bin gió yêu cầu mức gió tốt để duy trì sản xuất điện gió. Mặc dù nhiều tấm pin mặt trời không còn cần ánh nắng mặt trời để cung cấp năng lượng, thay vào đó chỉ cần ánh sáng ban ngày, Vương quốc Anh phải tăng đáng kể khả năng lưu trữ pin và cơ sở hạ tầng lưới điện để đảm bảo cung cấp điện mặt trời ổn định cả ngày lẫn đêm.
Châu Á buộc phải sử dụng nhiên liệu hóa thạch
Cũng như châu Âu, nhiều quốc gia trên khắp châu Á cũng có thể buộc phải tăng cường sản xuất nhiên liệu hóa thạch để đáp ứng nhu cầu điện trong mùa hè.
Philippines và các quốc gia Nam và Đông Nam Á khác đã trải qua các đợt nắng nóng vào tháng 4 và tháng 5, với nhiệt độ tăng lên trên 45 độ C, khiến nhu cầu điện tăng cao.
Thái Lan, Bangladesh và Ấn Độ đều tăng nhu cầu khí đốt trong tháng 4. Ngoài ra, một số quốc gia đã tăng cường nhập khẩu than của Nga, bất chấp áp lực nặng nề từ phương Tây cắt đứt quan hệ với Nga do cuộc xung đột đang diễn ra với Ukraina.
Mặc dù nhập khẩu than là cần thiết để cung cấp đủ điện trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt, nhưng các chuyên gia dự đoán mùa hè nóng hơn sẽ trở nên phổ biến hơn trong những thập kỷ tới do biến đổi khí hậu.
Tại Ấn Độ, sản xuất than và khí đốt để phát điện đã tăng với tốc độ nhanh nhất trong hơn ba thập kỷ trong năm tài chính 2022-2023 và sự phụ thuộc của nước này vào các nhiên liệu hóa thạch dự kiến tăng đáng kể vào mùa hè này do nhiệt độ tăng cao.
Vùng tây bắc và miền trung Ấn Độ đã trải qua kỷ lục nóng nhất trong khoảng 122 năm vào tháng 4 và nhiệt độ này có thể tăng cao hơn nữa khi mùa hè lên đến đỉnh điểm vào tháng 6.
Điều đó diễn ra đồng thời với việc các nhà máy năng lượng tái tạo cũng đạt mức sản lượng kỷ lục, cho thấy nỗ lực của Ấn Độ phát triển năng lượng xanh đơn giản là không đủ để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng hiện nay.
Trong khi một số quốc gia trên toàn cầu đang chạy đua để tăng công suất năng lượng tái tạo, thì hầu hết đều không đáp ứng được nhu cầu năng lượng xanh của người dân.
Với những đợt nắng nóng thường xuyên hơn và kéo dài hơn do biến đổi khí hậu, việc toàn cầu tiếp tục phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch để đáp ứng nhu cầu năng lượng cao hơn bình thường là điều hiển nhiên.
Các nhà hoạt động môi trường đang yêu cầu các chính phủ chuẩn bị cho những đợt nắng nóng này và hạn chế sử dụng các dạng nhiên liệu hóa thạch gây ô nhiễm nhất để duy trì sự hỗ trợ cho quá trình chuyển đổi xanh.
