Phát biểu trong phiên điều trần của Ủy ban Phân bổ ngân sách Thượng viện Mỹ thảo luận về ngân sách cho Bộ Ngoại giao trong năm tài khoá 2023, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cho biết, Washington đang nỗ lực trở thành đối tác thân thiết của New Delhi.
Ông Blinken lý giải, một số quốc gia đang xem xét lại mối quan hệ của họ với các quốc gia khác, đặc biệt là với Nga, theo RT.
“Trong trường hợp của Ấn Độ, quan hệ với Nga được hình thành từ nhiều thập kỷ trước. Nga là đối tác cần thiết đối với Ấn Độ khi chúng ta không có tư cách là đối tác của nước này (trong thời Chiến tranh Lạnh)” - Ngoại trưởng Blinken nói.
Theo ông Blinken, Mỹ - Ấn có khả năng biến mối quan hệ đối tác này trở thành một trong những mối quan hệ chủ chốt nhất của Mỹ trong những thập kỷ tới.
Trong khi đó, các thành viên của Uỷ ban Thượng viện từ đảng Dân chủ chỉ trích mối quan hệ hiện nay giữa New Delhi và Washington và yêu cầu có chính sách cứng rắn hơn đối với quốc gia Nam Á này.
“Ấn Độ mua dầu của Nga, họ mua S-400. Họ bỏ phiếu trắng (khi bỏ phiếu lên án Nga) tại Liên Hợp Quốc, nhưng đồng thời là thành viên của nhóm Bộ Tứ.
Vì vậy, bằng cách nào đó, đã đưa ra những tín hiệu mâu thuẫn cho thế giới. Những lời lẽ như ‘chúng tôi quan ngại’ và ‘thất vọng’ là chưa đủ” - thượng nghị sĩ Bob Menendez nói.
Điều kiện cho mối quan hệ hữu nghị
Đây không phải lần đầu tiên người đứng đầu ngành ngoại giao Mỹ nói đến mong muốn xích lại gần hơn với Ấn Độ để thế chỗ Nga. Ông từng tuyên bố như vậy vào giữa tháng 4 sau cuộc gặp với Ngoại trưởng Ấn Độ.
“Giờ đây, chúng tôi có thể và mong muốn trở thành đối tác như vậy - đối tác an ninh ưa thích của Ấn Độ” - ông Blinken nói.
Ông khẳng định, Washington vẫn chưa quyết định có áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với New Delhi vì nước này mua hệ thống tên lửa phòng không S-400 của Nga hay không.
Mỹ hy vọng các đồng minh và đối tác không tăng cường mua năng lượng từ Nga, và kêu gọi tất cả các nước không ký kết các thoả thuận nhập khẩu vũ khí mới và lớn với Nga.
Ngoài Bộ Ngoại giao, Mỹ cũng thể hiện các yêu cầu trở thành đối tác tiềm năng với Ấn Độ thông qua Bộ Quốc phòng.
Cụ thể, Phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Mỹ John Kirby ngày 22.4 tuyên bố New Delhi nên từ bỏ các hoạt động phòng thủ chung với Nga.
“Chúng tôi đã nói rất rõ với Ấn Độ cũng như các quốc gia khác rằng chúng tôi không muốn họ dựa vào Nga trong vấn đề phòng thủ” - ông Kirby cho biết.
Mỹ đánh giá cao sự hợp tác với Ấn Độ trong lĩnh vực quân sự và sẽ tìm cách tăng cường tiềm năng quân sự cho nước này, ông nói thêm.
Chính sách độc lập
Ấn Độ là một trong những đối tác lớn nhất của Nga trong lĩnh vực hợp tác kỹ thuật - quân sự. Tháng 12.2021, người đứng đầu Cơ quan Liên bang về Hợp tác Kỹ thuật - Quân sự (FSVTS) của Nga, ông Dmitry Shugaev, cho biết danh mục thiết bị quân sự và vũ khí cung cấp cho Ấn Độ đã vượt quá 14 tỉ USD.
“Ấn Độ chiếm tỷ trọng cao trong tổng khối lượng cung ứng của chúng tôi - gần 25%” - ông Shugaev nói trong cuộc phỏng vấn với kênh truyền hình Russia 24.
Bộ Quốc phòng Nga từng công bố kể từ năm 1991, Ấn Độ đã mua vũ khí của Nga với tổng trị giá khoảng 70 tỉ USD. Từ cuối tháng 2, các nhà máy lọc dầu nhà nước của Ấn Độ mua khoảng 15 triệu thùng dầu của Nga so với 16 triệu thùng trong cả năm 2021. Ngoài ra, có thông tin các công ty nhà nước Ấn Độ sẽ tăng cường mua dầu của Nga.
Các chuyên gia được RT phỏng vấn tin rằng, luận điệu của Mỹ về quan hệ với Ấn Độ cho thấy người Mỹ nhận thức được ảnh hưởng ngày càng tăng của quốc gia này và đang cố gắng đảm bảo New Delhi nằm trong quỹ đạo chính trị của họ.
“Tuyên bố của ông Blinken, về bản chất, khẳng định vai trò ngày càng tăng của Ấn Độ trong nền chính trị toàn cầu. Hiện giờ, mối quan tâm đến New Delhi và vị thế nước này là khá cao” - bà Tatyana Shaumyan, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Ấn Độ thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Nga, nhận định.
Bà cho rằng cộng đồng người gốc Ấn sống ở Mỹ khá lớn với khoảng 3 triệu người, và điều này cũng phần nào ảnh hưởng đến các tiến trình chính trị trong nước Mỹ.
“Họ cáo buộc Ấn Độ đã từng quay sang Liên Xô, và bây giờ là Nga. Trong khi đó New Delhi tìm cách theo đuổi chính sách độc lập, và quan tâm đến việc có vị thế riêng trên trường quốc tế để phát triển quan hệ với các đối tác lớn.
Do đó, Ấn Độ không có ý định đi theo sự dẫn dắt của bất kỳ ai” - vị chuyên gia nhấn mạnh và nói thêm rằng, mối quan hệ Nga - Ấn Độ sẽ đứng trước thử thách trong hoàn cảnh hiện tại nhưng New Delhi sẽ không hy sinh quan hệ với Mátxcova để tiến gần hơn tới Mỹ.
Ông Vladimir Bruter, chuyên gia tại Viện Nghiên cứu Chính trị và Nhân đạo Quốc tế, nói với RT rằng, những luận điệu mâu thuẫn của giới lãnh đạo Mỹ, như cân nhắc áp đặt các biện pháp trừng phạt Ấn Độ vì mua S-400, hay các kế hoạch đầy hứa hẹn về quan hệ mật thiết với nước này, là “chiêu trò thường thấy của người Mỹ”, cho thấy ngoài củ cà rốt, còn có cây gậy.
