CNN trích dẫn dữ liệu của cơ quan thống kê EU (Eurostat) cho biết, trong tháng 12.2022, 18% lượng dầu thô nhập khẩu của Liên minh châu Âu đến từ Mỹ.
Đây là một bước ngoặt lớn. Cho đến gần đây, Nga vẫn là nhà cung cấp dầu thô hàng đầu của EU, chiếm tới 31% tổng lượng nhập khẩu cho đến cuối tháng 1.2022. Trong khi đó, Mỹ đứng ở vị trí thứ hai, với 13% thị phần.
Tuy nhiên, chiến dịch quân sự của Nga ở Ukraina vào tháng 2 năm ngoái đã dẫn đến biến động trong nguồn cung cấp năng lượng của châu Âu.
Các quốc gia EU đã cắt giảm nhập khẩu năng lượng của Nga và khối này đã áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với hoạt động xuất khẩu dầu mỏ và than đá của Mátxcơva.
Vào tháng 12, Liên minh châu Âu cấm nhập khẩu dầu thô vận chuyển bằng đường biển của Nga và đưa ra mức giá trần, cấm các chủ hàng, công ty môi giới bảo hiểm và các công ty khác cung cấp dịch vụ nếu dầu của Nga được mua với giá trên 60 USD/thùng.
Khi chiến tranh nổ ra, một số nước châu Âu cũng bắt đầu giảm nhập khẩu khí đốt tự nhiên của Nga. Về phần mình, Mátxcơva bắt đầu cắt giảm khí đốt cho châu Âu.
Gã khổng lồ năng lượng Gazprom của Nga lần đầu tiên giảm lượng khí đốt cung cấp qua đường ống Nord Stream 1, vốn chiếm khoảng 35% tổng lượng khí đốt nhập khẩu từ Nga của châu Âu năm 2021. Tháng 9.2022, Nord Stream bị hư hại sau các vụ nổ, khiến đường ống này không hoạt động nữa.
Dữ liệu của Eurostat cho thấy tỉ trọng nhập khẩu khí đốt tự nhiên của Nga ở châu Âu đã giảm mạnh, từ 31% trong quý đầu tiên của năm 2022 xuống còn gần 19% vào cuối năm. Nhờ đó, Mỹ trở thành nhà cung cấp khí đốt lớn thứ hai của khối, với gần 20% thị phần, sau nước đứng đầu là Na Uy - chiếm gần 31% lượng khí đốt nhập khẩu của EU.
Jay Maroo - nhà phân tích cao cấp của nhà cung cấp dữ liệu Vortexa - cho biết, xuất khẩu dầu thô của Mỹ sang châu Âu đã tăng trước chiến tranh, mặc dù cuộc xung đột đã làm tăng nhu cầu tăng cường giao hàng từ các nguồn thay thế.
Theo Eurostat, nhập khẩu dầu thô của Nga vào EU không ổn định trong khoảng thời gian từ tháng 2 đến tháng 4 năm ngoái. Nhưng từ tháng 9 năm 2022, chúng giảm dần cho đến khi chỉ chiếm 4% tổng lượng nhập khẩu vào tháng 12.
Đến cuối năm ngoái, “các nhà cung cấp dầu thô lớn nhất của EU là Mỹ, Na Uy và Kazakhstan, cho thấy EU đã xoay sở để thích ứng với bối cảnh thị trường dầu mỏ đang thay đổi và gần như loại bỏ sự phụ thuộc vào dầu mỏ của Nga” - Eurostat cho biết .
Nga đã tìm thấy những khách hàng mới muốn mua dầu giảm giá mạnh. Dầu thô Urals của Nga đang giao dịch ở mức 54 USD/thùng, so với 78 USD/thùng đối với dầu thô Brent.
Đặc biệt, Ấn Độ và Trung Quốc đã tăng cường nhập khẩu dầu từ Nga kể từ sau cuộc xung đột Ukraina.
TASS dẫn lời Bộ trưởng Năng lượng Nga Nikolai Shulginov cho biết, Nga đã định tuyến lại thành công “toàn bộ khối lượng” xuất khẩu dầu thô và các sản phẩm dầu bị mất do các lệnh trừng phạt của phương Tây. Tuy nhiên, Bộ dự kiến sản lượng dầu khí của Nga sẽ giảm trong năm nay, do việc khai thác khí đốt bị ảnh hưởng bởi thiếu người mua châu Âu.
Nhà phân tích Maroo nói, khi xuất khẩu dầu thô di chuyển xa hơn trước đây - từ Nga đến Ấn Độ và Trung Quốc; từ Mỹ và Trung Đông đến châu Âu - đội tàu chở dầu nói chung hoạt động kém hiệu quả hơn. Điều đó có nghĩa là chi phí vận chuyển dầu trên khắp thế giới tăng cao hơn.
