Live Science đưa tin, công cuộc khai quật tại địa điểm khảo cổ ở thị trấn Çeşme, cách thành phố Izmer của Thổ Nhĩ Kỳ khoảng 70 km về phía tây, đã bắt đầu từ hơn 10 năm trước khi công nhân xây dựng một khu chung cư ở đó tìm thấy tàn tích thời kỳ đồ đồng.
Tuy nhiên chỉ đến gần đây các nhà nghiên cứu mới nhận ra rằng sự tàn phá mà họ được chứng kiến là do trận sóng thần từ vụ phun trào núi lửa Thera 3.600 năm trước, theo thông tin từ nhà khảo cổ học Vasıf Şahoğlu của Đại học Ankara, người dẫn đầu cuộc khai quật từ năm 2009 đến năm 2019 và là tác giả chính về phát hiện mới.
Núi lửa Thera, lúc đó nằm ở trung tâm của quần đảo Aegea, ngày nay được gọi là Santorini, đã phun trào vào khoảng 1.600 năm trước Công nguyên. Đó là một trong những thảm họa thiên nhiên tồi tệ nhất trong lịch sử nhân loại. Các nhà khoa học ước tính núi lửa phun trào có sức công phá gấp 2 triệu lần quả bom nguyên tử ở Hiroshima, theo NASA.
Nhà khảo cổ học Vasıf Şahoğlu cho biết, bất chấp sự tàn phá diện rộng của thảm họa với hàng chục nghìn người chắc chắn đã chết, hài cốt vừa được tìm thấy là một nam thanh niên và một con chó bị chôn vùi trong đống đổ nát ở Santorini - được mô tả trong một nghiên cứu được công bố ngày 4.1 trong Kỷ yếu của Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia .
Nhiều nạn nhân của ít nhất 4 cơn sóng thần trải khắp Địa Trung Hải sau vụ phun trào núi lửa Thera có khả năng bị cuốn ra biển.
Beverly Goodman-Tchernov, nhà khảo cổ học tại Đại học Haifa và đồng tác giả nghiên cứu cho rằng, thật khó để nhìn dấu hiệu tàn phá của một trận sóng thần cổ đại, những dấu hiệu này chỉ có thể được xác nhận bởi sự hiện diện của các hóa thạch động vật biển cực nhỏ.
Trước đây, dấu vết của các trận sóng thần do núi lửa Thera chỉ được tìm thấy ở 6 địa điểm ở Aegea, và tại Çeşme – cách đó khoảng 220 km.
Theo bà Beverly Goodman-Tchernov, việc phát hiện bộ xương của nam thanh niên và con chó có nghĩa là địa điểm tại Çeşme có thể coi là một "khoảnh khắc đóng băng" của sự sống vào thời điểm vụ phun trào xảy ra.
Nam thanh niên khoảng 17 tuổi khi chết, anh ta đã bị giết bởi một trong những đợt sóng thần và sau đó bị cuốn vào một bức tường ở thị trấn Thời kỳ đồ đồng.
Hài cốt của con chó được tìm thấy gần đó, nhưng không có bằng chứng cho thấy người đàn ông và con chó ở cùng nhau khi họ bị giết, Goodman-Tchernov nói.
Điều thú vị là, có một cái hố do con người đào bên trên thi thể người đàn ông, có khả năng nhằm giải cứu anh ta hoặc lấy xác anh ta để đưa đi chôn cất. Những hố tương tự được phát hiện ở những nơi khác tại địa điểm khai quật, dường như ngay sau một trong những đợt sóng thần đầu tiên xảy ra. Thật không may, thêm một đợt sóng thần khác ập đến và bao trùm lên tất cả mọi thứ, nhà khảo cổ học cho hay.
Các nhà nghiên cứu sẽ tiến hành các nghiên cứu khoa học trên các hài cốt, bao gồm cả phân tích ADN, để tìm hiểu thêm về người thanh niên và con chó đồng thời tìm kiếm các dấu vết khác của sóng thần trong khu vực và đánh giá lại hiện vật thu thập từ các địa điểm khảo cổ gần đó.
Ngày nay, Çeşme là một thị trấn nghỉ mát tấp nập trên bờ biển Aegea và địa điểm khảo cổ nằm ngay gần bờ biển nổi tiếng của thị trấn.
Công việc khảo cổ tại Çeşme hiện đã kết thúc, và các nhà chức trách hiện đang chờ phê duyệt để xây dựng một bảo tàng ngay tại địa điểm khai quật để bảo tồn hiện vật.
