Ngày 28.7, Bộ Thương mại Mỹ công bố, GDP của Mỹ giảm 0,9% trong quý hai sau khi đã giảm 1,6% trong quý đầu tiên năm 2022. Theo các nhà kinh tế, GDP giảm hai quý liên tiếp là dấu hiệu cho thấy kinh tế bắt đầu suy thoái.
Theo AFP, thông tin không mấy khả quan này sẽ là một đòn giáng mạnh cho chính quyền Tổng thống Joe Biden khi Mỹ đang chuẩn bị cho một mùa bầu cử giữa nhiệm kỳ đầy cam go. Các quan chức Nhà Trắng đã cố gắng giảm bớt những lời bàn tán về suy thoái, cho rằng nhiều bộ phận của nền kinh tế vẫn phát triển mạnh mẽ.
Tốc độ tăng trưởng quý 2.2022 tương phản rõ rệt với mức tăng GDP 6,9% được ghi nhận trong quý 4.2021 khi nền kinh tế bùng nổ trở lại sau khi chấm dứt các đợt đóng cửa vì đại dịch COVID-19.
Tốc độ tăng trưởng nhanh góp phần khiến lạm phát tăng vọt - hiện đang ở mức cao nhất trong 40 năm - và Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) buộc phải tăng mạnh lãi suất để hạ giá.
Môi trường kinh tế thay đổi đã được phản ánh trong báo cáo GDP. Chi tiêu của người tiêu dùng - động lực lớn nhất - chậm lại trong quý 2 nhưng vẫn ở mức dương, tăng 1%. Đầu tư cố định vào xây dựng nhà ở giảm 14% và tồn kho kinh doanh chậm lại, hàng hóa do các doanh nghiệp sản xuất nhưng chưa bán được đã kéo GDP giảm xuống.
Hai quý liên tiếp GDP tăng trưởng âm được nhiều người coi là tín hiệu cho thấy nền kinh tế đã đi vào suy thoái. Nhưng Văn phòng Nghiên cứu Kinh tế Quốc gia (NBER) mới là cơ quan đưa ra công bố chính thức về thời điểm suy thoái bắt đầu và kết thúc. Mặc dù số liệu GDP là yếu tố quan trọng trong phán quyết cuối cùng của NBER, nhưng cơ quan này cũng xem xét nhiều yếu tố kinh tế khác, bao gồm cả thị trường việc làm và không có khả năng sớm đưa ra quyết định.
Andrew Hunter - nhà kinh tế cao cấp của Mỹ tại Capital Economics - cho biết: “Mức giảm 0,9% của GDP trong quý 2 là đáng thất vọng nhưng không có nghĩa là nền kinh tế đang suy thoái. Điều đó nói rằng, lãi suất cao hơn và lạm phát gia tăng đang đè nặng lên nhu cầu cơ bản, và chúng tôi kỳ vọng kinh tế sẽ phục hồi nhẹ trong nửa cuối năm”.
Trong khi đó, áp lực vẫn còn đối với chính quyền Tổng thống Joe Biden. Các cuộc khảo sát về niềm tin của người tiêu dùng đang giảm xuống khi lo ngại suy thoái gia tăng và tỉ lệ tín nhiệm ông Joe Biden đang ở mức thấp nhất trong nhiệm kỳ tổng thống.
Trong một tuyên bố, ông Biden cho biết “không có gì ngạc nhiên khi nền kinh tế đang tăng trưởng chậm lại khi Cục Dự trữ Liên bang hành động để giảm lạm phát. Nhưng ngay cả khi chúng ta phải đối mặt với những thách thức toàn cầu lịch sử, chúng ta đang đi đúng hướng và chúng ta sẽ vượt qua quá trình chuyển đổi này một cách mạnh mẽ và an toàn hơn”.
Đảng Cộng hòa phản bác rằng báo cáo cho thấy "các chính sách kinh tế liều lĩnh của Đảng Dân chủ đang phá hủy nền kinh tế của chúng ta".
Số liệu GDP mới nhất được đưa ra một ngày sau khi Fed công bố lãi suất cơ bản tăng thêm 0,75%, trong nỗ lực kiềm chế lạm phát.
Giá cả tăng với tốc độ 9,1% trong năm tính đến tháng 6, do chi phí nhiên liệu, thực phẩm và chỗ ở tăng vọt.
Trong khi các bộ phận của nền kinh tế Mỹ vẫn đứng vững - đáng chú ý nhất là thị trường việc làm - thì đại dịch COVID-19 tiếp tục tàn phá nguồn cung toàn cầu và cuộc xung đột Nga - Ukraina đã đẩy giá năng lượng lên cao.
Triển vọng kinh tế bất ổn đã gây ra tình trạng bán tháo trên các thị trường chứng khoán trên thế giới và khiến một số nhà kinh tế dự đoán một cuộc suy thoái sắp xảy ra. Gần 70% các nhà kinh tế học hàng đầu được Financial Times thăm dò vào tháng trước dự đoán nền kinh tế Mỹ sẽ suy thoái vào năm tới.
Chủ tịch Fed Jerome Powell cho biết hôm 27.8 rằng ông không tin Mỹ đang rơi vào suy thoái. Tuy nhiên, ông cho biết Fed sẵn sàng tiếp tục tăng lãi suất để đưa giá trở lại mức thấp và rằng một động thái như vậy sẽ không thể tránh khỏi sự chậm lại của nền kinh tế và ảnh hưởng đến thị trường việc làm. Chủ tịch Powell nói, sự ổn định về giá cả là yếu tố khiến toàn bộ nền kinh tế hoạt động.
