Ở Trung Quốc, những thành phố như Thượng Hải, Quảng Châu cũng đã cấm xe máy từ đầu những năm 2000, thậm chí Bắc Kinh đã cấm hẳn xe máy trong khi số ôtô cá nhân bị hạn chế số lượng đăng ký mới.
Ôtô cá nhân đi lại theo... số cuối biển số
Nhằm bảo đảm an toàn, chống kẹt xe tắc đường trong thời gian diễn ra Thế vận hội Olympic và Paralympic năm 2008, chính quyền thành phố Bắc Kinh đã áp dụng Luật biển số chẵn lẻ cho các phương tiện ôtô lưu thông trên đường phố. Theo đó, xe có biển số chẵn thì được ra đường ngày chẵn, xe biển số lẻ thì đi ngày lẻ. Quy định này đã chính thức được áp dụng trong phạm vi thủ đô Bắc Kinh với khoảng thời gian hai tháng, từ ngày 20.7.2008 đến ngày 20.9.2008, khi Paralympic 2008 bế mạc.
Quy định đã mang lại hiệu quả nhất định trong thời gian diễn ra Thế vận hội. Khi kết thúc hạn chế, tình trạng giao thông tại đây lại tiếp tục gặp vấn đề như trước. Do đó, chính quyền thành phố Bắc Kinh đã cho áp dụng một biện pháp mới, phân loại ôtô được tham gia giao thông theo số cuối của biển số. Tuy nhiên, mức hạn chế không cao như thời kỳ diễn ra Olympic năm 2008, mà các xe chỉ bị cấm một ngày trong tuần.
Cụ thể, từ năm 2014 đến nay, các phương tiện ôtô lưu thông tại Bắc Kinh trong giờ cao điểm bị hạn chế hoạt động theo quy định khá phức tạp: Những xe có số cuối là 1 và 6 bị cấm lưu thông vào thứ hai, số cuối là 2 và 7 cấm lưu thông thứ ba, số cuối 3 và 8 cấm lưu thông thứ tư, số cuối 4 và 9 cấm lưu thông thứ năm, số cuối là 5 và 0 cấm lưu hành vào thứ sáu. Các xe ôtô chở khách chỉ áp dụng quy định này trong khoảng từ 9 đến 17 h trong ngày. Thứ bảy và Chủ nhật, tất cả xe được ra đường, không có hạn chế.
Hệ thống cảnh báo ô nhiễm quyết định ai sẽ được ra đường
Bên cạnh các lệnh hạn chế xe theo biển số và ngày, chính quyền Bắc Kinh còn xây dựng thêm một hệ thống biển báo, cho phép kiểm soát ô nhiễm không khí ở 4 mức độ khác nhau tương ứng với các màu: Xanh, vàng, cam và đỏ.
Vào những ngày biển báo ô nhiễm không khí ở mức màu cam, các nhà máy, công trường xây dựng và các công ty xây dựng sẽ phải hạn chế hoặc dừng làm việc. Khi cảnh báo đỏ được đưa ra, những chiếc xe cũ sẽ bị cấm sử dụng, những xe đời mới hơn sẽ theo biển chẵn, lẻ để ra đường, đồng thời trường học và trường mẫu giáo cũng sẽ phải đóng cửa, học sinh học online từ xa.
Các biện pháp hạn chế tạm thời như vậy đã được áp dụng ở Bắc Kinh từ ngày 8 đến ngày 10.12.2015, khi báo động đỏ về chất lượng không khí và khói bụi nguy hiểm tại đây được đưa ra lần đầu tiên. Sau đó, nó cũng được áp dụng tạm thời một lần nữa vào năm 2016 khi cảnh báo này được đưa ra lần thứ hai.
Vào năm 2017, Bắc Kinh đã cấm lưu thông đối với các xe ôtô cũ gây ô nhiễm mỗi khi có cảnh báo về chất lượng không khí tại thành phố này hoặc các khu vực lân cận. Chủ phương tiện vi phạm sẽ phải nộp phạt với mức phạt 100 Nhân dân tệ (14,5 USD) cho 4 giờ chạy xe trên đường. Theo Sở Môi trường Bắc Kinh, các ôtô bị áp dụng lệnh hạn chế trên chỉ chiếm 8% số ôtô trong thành phố, nhưng chiếm tới 30% lượng phát thải khí ôxit nitơ gây khói mù.
Các biện pháp quản lý khác
Không chỉ hạn chế lưu hành, để đăng ký ôtô cá nhân ở Trung Quốc cũng không phải là việc dễ dàng. Kể từ năm 2004, các cơ quan quản lý giao thông đã áp dụng hàng loạt biện pháp tổng hợp để cải thiện tình trạng ùn tắc giao thông như buộc những người muốn mua xe mới phải tham gia quay số thành công mới được đăng ký xe, luân phiên hạn chế cặp số cuối trong 5 ngày làm việc, tăng phí đỗ xe, đồng thời kêu gọi người dân tăng cường sử dụng các phương tiện giao thông công cộng.
Phản ứng của người dân Bắc Kinh
Các biện pháp giải quyết vấn đề ô nhiễm không khí của chính quyền Bắc Kinh đã vấp phải sự phản ứng của dư luận và nhanh chóng trở thành chủ đề gây nhiều tranh cãi vào thời điểm đó.
Nhiều người sử dụng mạng xã hội Weibo cho rằng, chính sách lưu thông xe theo ngày chẵn, lẻ tỏ ra không khả thi. Chính sách này chỉ thúc đẩy những cư dân có tiền, có điều kiện mua sắm thêm nhiều xe mới để ngày nào cũng có xe có thể ra đường. Dư luận Trung Quốc cho rằng phải trưng cầu dân ý, cân nhắc kỹ lưỡng xem có ảnh hưởng đến việc đi lại, đặc biệt là quyền sở hữu về tài sản của người dân hay không.
Nhưng bất chấp những ý kiến lo ngại của người dân tại thời điểm đó, những chính sách này đã mang lại một số kết quả nhất định. Theo một thử nghiệm của bên thứ ba, các chính sách được ban hành có tác dụng rất lớn trong việc giảm lượng khí thải xe hơi: Lượng khí thải xe cộ hàng ngày đã giảm tới 40%. Ngoài ra, theo một giáo sư tại Đại học Công nghệ Bắc Kinh, Chính sách về số cuối biển số xe đã làm giảm số lượng ôtô trên đường công cộng của Bắc Kinh xuống 700.000 ôtô sau khi được áp dụng.
