Kế hoạch thí điểm của Hàn Quốc cho phép các gia đình thuê lao động giúp việc nhà ở Đông Nam Á nhằm giảm bớt gánh nặng công việc gia đình và chăm sóc trẻ em, đồng thời giải quyết tỉ lệ sinh thấp nhất thế giới. Tuy nhiên, kế hoạch này đang gây tranh cãi về hiệu quả cũng như những rào cản văn hóa tiềm tàng và nguy cơ phân biệt đối xử.
Bộ Việc làm và Lao động Hàn Quốc cùng chính quyền thành phố Seoul đang xem xét kế hoạch đưa người giúp việc gia đình từ các quốc gia, trong đó có Philippines, đến giúp việc cho các gia đình cũng như chăm sóc trẻ em.
“Trong vòng nửa đầu năm nay, chúng tôi sẽ vạch ra các kế hoạch chi tiết về cách giới thiệu hệ thống giúp việc gia đình nước ngoài, bao gồm thời gian và số lượng người lao động sẽ tham gia” vào chương trình thí điểm, một quan chức của Bộ Việc làm và Lao động Hàn Quốc thông tin trong tháng này.
Hàn Quốc hiện chỉ cho phép công dân Trung Quốc gốc Hàn làm giúp việc gia đình. Theo truyền thông Hàn Quốc, những người giúp việc nước ngoài này nhận được khoảng 13.000 won (9,81 USD) mỗi giờ, có công đoàn và được cấp thị thực thăm thân.
Cuộc thảo luận về tiếp nhận giúp việc nước ngoài từ Đông Nam Á được Thị trưởng Seoul Oh Se-hoon đưa ra lần đầu vào tháng 9 năm ngoái.
Theo cơ quan thống kê Hàn Quốc, tỉ lệ sinh của nước này giảm mạnh xuống còn 0,78 vào năm 2022, xếp cuối bảng trong số 38 quốc gia OECD dù chính phủ đã chi 2,8 nghìn tỉ won (2,1 tỉ USD) trong 16 năm qua để ứng phó, bao gồm cả giải quyết vấn đề nhà ở và trợ cấp chăm sóc trẻ em.
Dù có chế độ nghỉ thai sản và nghỉ khi làm cha, nhưng văn hóa làm việc của Hàn Quốc rất căng thẳng, do đó, khoảng thời gian nghỉ đó không phải lúc nào cũng được sử dụng đúng cách. Dù trước đây nam giới Hàn Quốc không làm việc nhà hay chăm sóc con cái và hiện nay ngày càng có nhiều nam giới tham gia làm việc này, nhưng nhiều gia đình vẫn khó đạt được cân bằng giữa nơi làm việc và gia đình.
“Đã đến lúc xã hội chúng ta xây dựng một hệ thống gắn kết chặt chẽ hơn cho phép mọi người vừa làm việc vừa nuôi dạy con cái" - Thị trưởng Oh cho hay.
Thị trưởng Oh cũng dẫn lời nhà kinh tế đoạt giải Nobel Michael Kremer rằng, Hàn Quốc cần chính sách nhập cư và nêu Hong Kong và Singapore là ví dụ về các thành phố đã thực hiện các chương trình thị thực đặc biệt cho lao động nước ngoài làm giúp việc gia đình.
Khoảng 340.000 phụ nữ, chủ yếu từ Philippines và Indonesia, làm giúp việc gia đình tại Hong Kong. Có 268.500 nhân sự như vậy ở Singapore, với 5 quốc gia Đông Nam Á - Campuchia, Indonesia, Myanmar, Thái Lan và Philippines - trong danh sách nguồn lao động được phê duyệt.
Hàn Quốc có kế hoạch cấp thị thực E9 - giấy phép lưu trú có thời hạn đến 3 năm - cho người giúp việc. Các gia đình ở Seoul có thể bắt đầu thuê giúp việc từ cuối năm nay qua các nhà cung cấp dịch vụ được cấp phép.
Trong thời gian thí điểm, giúp việc gia đình người nước ngoài có mức lương tối thiểu là 9.620 won (7,2 USD)/giờ, thấp hơn 30% so với người giúp việc gia đình người Hàn Quốc - vốn có lương trung bình 15.000 won (11,45 USD)/giờ.
Giúp việc người nước ngoài cũng không cần phải sống chung nhà với chủ. Tuy nhiên, chưa có thông tin chi tiết về nơi người lao động nước ngoài làm giúp việc ở Hàn Quốc có thể ở.
Lee Sang-lim - nhà nghiên cứu tại Viện Y tế và Xã hội Hàn Quốc (KIHASA) - nhận định, chính sách thí điểm “sẽ không có nhiều tác dụng” nếu lương của người lao động nước ngoài cuối cùng sẽ tăng lên tương đương với lương của lao động địa phương, vì như vậy sẽ có rất ít động lực để thuê người từ nước ngoài.
