Giải mã bí ẩn bãi thiên thạch dài nhất thế giới ở Trung Quốc

Thanh Hà |

Khi tiểu hành tinh xâm nhập bầu khí quyển Trái đất, có lẽ từ rất lâu, phía trên khu vực Altay của Tân Cương, phía tây Trung Quốc ngày nay, cú sốc nhiệt khiến tiểu hành tinh vỡ thành nhiều mảnh và tạo ra một trong những trận mưa sao băng sắt lớn nhất thế giới.

Nhiều thiên thạch - tức các mảnh của tiểu hành tinh này - rơi xuống Trái đất rải rác trên một vùng rộng lớn trải dài khoảng 430km, trở thành bãi thiên thạch dài nhất từng được biết đến.

Đây là hiện tượng chưa từng thấy trước đây bởi các thiên thạch từ cùng một tiểu hành tinh lao xuống Trái đất thường rơi cách nhau không quá 30-40km.

Sử dụng mô hình số, nhóm các nhà khoa học quốc tế phát hiện tiểu hành tinh được gọi là Aletai có thể đã đi vào bầu khí quyển ở một góc thấp và di chuyển theo lộ trình giống một hòn đá bay qua hồ trước khi rơi xuống. Kết quả nghiên cứu được đăng trên tạp chí Science Advances.

Chuyên gia Thomas Smith từ Viện Địa chất và Địa vật lý tại Học viện Khoa học Trung Quốc ở Bắc Kinh, người không tham gia nghiên cứu, nhận định: “Đây là lần đầu tiên một quỹ đạo độc đáo như vậy được xác định. Quỹ đạo giải thích tại sao tiểu hành tinh Aletai có "strewn field", dài nhất được biết đến. "Strewn field" được hiểu là khu vực hình elip nơi tìm thấy các thiên thạch phân bổ sau một vụ thiên thạch rơi xuống Trái đất. Quỹ đạo này cũng có thể giải thích vì sao các thiên thạch rơi không tạo ra miệng hố va chạm khi tiếp xúc với mặt đất bởi đã tiêu hao năng lượng trong khi bay đường dài.

Kết quả nghiên cứu có thể giúp các nhà khoa học đánh giá tốt hơn tác động tiềm tàng và rủi ro mà các tiểu hành tinh gây ra, dựa trên quỹ đạo của tiểu hành tinh trong không gian. Nghiên cứu cũng làm sáng tỏ nơi có thể tìm thấy nhiều thiên thạch Aletai hơn.

Các nhà nghiên cứu từ Trung Quốc đại lục, Macau, Mỹ và Châu Âu đã sử dụng các kết hợp khác nhau giữa khối lượng ban đầu, tốc độ và góc đi vào để mô phỏng quỹ đạo của tiểu hành tinh. Các nhà khoa học phát hiện Aletai rộng 2,1 đến 4,7 mét và nặng hơn 200 tấn. Di chuyển với tốc độ 12 đến 15km/s, tiểu hành tinh này xâm nhập vào bầu khí quyển của Trái đất từ ​​một góc khoảng 6,5 đến 7,3 độ.

Đồng tác giả nghiên cứu Hsu Weibiao từ Đài quan sát Núi Tím ở Nam Kinh chia sẻ với tờ Science and Technology Daily rằng: “Nếu xâm nhập ở góc dốc hơn hoặc phẳng hơn, tiểu hành tinh sẽ bị đập từ trên cao xuống để tạo thành một "strewn field" ngắn hơn nhiều, hoặc bị dội ngược trở lại không gian vũ trụ".

Chuyên gia Smith, người đã nghiên cứu các thiên thạch ở Châu Âu và Trung Quốc, cho biết, Aletai rất quan trọng, một phần vì nó đại diện cho một nhóm nhỏ các thiên thạch sắt được gọi là IIIE.

Chỉ có 16 mẫu vật trong nhóm IIIE và chúng chứa haxonite - một khoáng chất cứng màu trắng khiến việc cắt xuyên qua một thiên thạch sắt IIIE là vô cùng khó khăn.

Cho đến nay, hơn 74 tấn thiên thạch Aletai đã được tìm ra. Mảnh lớn nhất, được một nông dân phát hiện năm 1898, nặng 28 tấn.

Nhiều thiên thạch sắt đã được tìm thấy trong khu vực từ năm 2004, nhưng các nhà khoa học ban đầu không nhận ra chúng thuộc cùng một tiểu hành tinh. Đến năm 2015, các vị trí phát hiện thiên thạch mới được kết nối với nhau, khi Hsu và cộng sự so sánh thành phần khoáng chất và các nguyên tố vi lượng trong 3 mảnh thiên thạch lớn nhất. Họ nhận thấy các mảnh vỡ có những điểm giống nhau và các thiên thạch sắt được đổi tên thành Aletai.

Nghiên cứu về thiên thạch Aletai vẫn chưa hoàn tất vì còn nhiều điều chưa biết, như thời điểm thiên thạch rơi xuống Trái đất khi nào. “Tuổi trên mặt đất của thiên thạch Aletai có thể tương đối ngắn và khó định lượng trong phòng thí nghiệm" - chuyên gia Smith lưu ý.

Các tác giả của nghiên cứu thiên thạch Aleitai cũng cho biết, kết quả mô hình của họ có thể thay đổi khi các thiên thạch Aletai mới được tìm thấy trong tương lai.

Thanh Hà
TIN LIÊN QUAN

Thiên thạch tí hon va vào kính thiên văn 10 tỉ USD của NASA

Hải Anh |

Thiên thạch nhỏ va vào Kính viễn vọng Không gian James Webb khiến một gương mạ vàng của kính thiên văn này bị lệch, NASA thông tin.

Thiên thạch rơi xuống Trái đất có tất cả thành phần của ADN, ARN

Thanh Hà |

Các thiên thạch rơi xuống Trái đất đã được kiểm tra và xác định chứa các thành phần hóa học quan trọng cho sự xuất hiện của sự sống.

Phát hiện mới về thiên thạch khổng lồ va vào Trái đất 58 triệu năm trước

Phương Linh |

Vụ va chạm thiên thạch tạo ra miệng núi lửa khổng lồ ở tây bắc Greenland lâu đời hơn nhiều so với nhận định trước đây, khoảng 58 triệu năm thay vì 13.000 năm.

Viện Pasteur TPHCM ra công văn khẩn về giám sát viêm phổi nặng do virus

Thanh Chân |

Ngày 24.2, Viện Pasteur TPHCM có công văn khẩn gửi giám đốc sở y tế 20 tỉnh, thành phía nam về việc tăng cường giám sát viêm phổi nặng do virus sau khi Campuchia ghi nhận 2 ca nhiễm cúm gia cầm A (H5N1).

Nếu Quang Hải, Công Phượng trở lại V.League...

PHẠM ĐÌNH |

Những cầu thủ như Quang Hải, Công Phượng có nên tính chuyện trở lại V.League khi ít được thi đấu ở nước ngoài?

Khởi tố 2 giám đốc Trung tâm Đăng kiểm ở Hưng Yên

HỮU CHÁNH |

Công an tỉnh Hưng Yên đã khởi tố, bắt tạm giam 2 giám đốc và 5 đồng phạm để điều tra về hành vi "Giả mạo trong công tác và Nhận hối lộ" xảy ra tại Trung tâm Đăng kiểm xe cơ giới 89-02S và 89-05D.

Những điều thú vị khi khám phá tiểu vương quốc Brunei

Minh Anh |

Đất nước Brunei nhỏ bé, yên bình với nhịp sống chậm rãi, nhẹ nhàng là điểm đến lý tưởng để nghỉ dưỡng dành cho du khách muốn trốn chạy khỏi sự náo nhiệt, xô bồ của thành phố

Người lao động cả tin chuyển hơn 100 triệu đồng nhờ rút tiền bảo hiểm xã hội

ANH THƯ |

Tin vào một số đối tượng trên mạng xã hội, người lao động đã nghe theo, chuyển hơn 100 triệu đồng nhờ rút tiền bảo hiểm xã hội. Tiền vẫn chưa về tay người lao động, nhóm đối tượng trên đã mất hút.

Thiên thạch tí hon va vào kính thiên văn 10 tỉ USD của NASA

Hải Anh |

Thiên thạch nhỏ va vào Kính viễn vọng Không gian James Webb khiến một gương mạ vàng của kính thiên văn này bị lệch, NASA thông tin.

Thiên thạch rơi xuống Trái đất có tất cả thành phần của ADN, ARN

Thanh Hà |

Các thiên thạch rơi xuống Trái đất đã được kiểm tra và xác định chứa các thành phần hóa học quan trọng cho sự xuất hiện của sự sống.

Phát hiện mới về thiên thạch khổng lồ va vào Trái đất 58 triệu năm trước

Phương Linh |

Vụ va chạm thiên thạch tạo ra miệng núi lửa khổng lồ ở tây bắc Greenland lâu đời hơn nhiều so với nhận định trước đây, khoảng 58 triệu năm thay vì 13.000 năm.