Ba ngày đình công
Công ty dầu khí Na Uy Equinor cho biết, đã đóng cửa các mỏ dầu này sau khi nhiều người lao động đình công vì tranh chấp lương. Ba mỏ khai thác khoảng 89.000 thùng dầu mỗi ngày, hơn 30% trong số đó là khí đốt, Equinor nêu trong thông cáo.
Na Uy là nguồn cung cấp khí đốt lớn thứ hai cho Châu Âu vào năm ngoái, chỉ sau Nga, theo dữ liệu của Eurostat. Sự gián đoạn với các mỏ dầu ở Na Uy xảy ra vào thời điểm quan trọng với khu vực.
Châu Âu đang nỗ lực giảm sự phụ thuộc vào khí đốt Nga, vốn đã bị Mátxcơva cắt giảm. Bất kỳ sự sụt giảm liên tục nào về sản lượng của Na Uy đều có thể giáng một đòn lớn vào nỗ lực bổ sung dự trữ khí đốt trước mùa đông, cũng như làm tăng nguy cơ thiếu hụt năng lượng nghiêm trọng, CNN nhận định.
Đức, nền kinh tế lớn nhất khu vực, đã tuyên bố về một "cuộc khủng hoảng khí đốt" và cảnh báo không thể loại trừ việc phân phối khí đốt để vượt qua mùa đông.
Dữ liệu từ Intercontinental Exchange chỉ ra, tin tức về cuộc đình công ở Na Uy đã đẩy giá khí đốt Châu Âu giao sau tăng 5% lên 172 euro (177 USD)/megawatt giờ. Đó là mức giá khí đốt cao nhất kể từ đầu tháng 3, sau khi Nga phát động chiến dịch quân sự ở Ukraina.
CNN dự đoán tình hình có thể tiếp tục tệ hơn.
Ngày 6.7, công nhân dầu khí Na Uy tiếp tục đình công, dẫn đến việc đóng cửa thêm 3 mỏ khác, Equinor cho hay. Những mỏ này sản xuất khoảng 330.000 thùng dầu mỗi ngày, trong đó gần 80% là khí đốt.
Một cuộc đình công khác của công nhân dầu khí Na Uy dự kiến diễn ra ngày 9.7. Theo tính toán của Reuters, cuộc đình công này có thể làm mất khoảng 1/4 sản lượng khí đốt và 15% sản lượng dầu của Na Uy. Equinor cho biết, tác động của ngày thứ 3 của cuộc đình công "vẫn chưa rõ ràng".
Hiệp hội Dầu khí Na Uy thông tin, xuất khẩu khí đốt của nước này sẽ bị giảm 60% trong 3 ngày đình công.
“Việc giao hàng của Na Uy chiếm 1/4 nguồn cung cấp năng lượng của Châu Âu. Và Châu Âu hoàn toàn phụ thuộc vào việc giao hàng của Na Uy với tư cách là một quốc gia vào thời điểm màNga cắt giảm nguồn cung tạo ra một thị trường khí đốt rất khan hiếm" - hiệp hội lưu ý.
Cơ quan nghiên cứu lao động EU Eurofound chỉ ra, về lý thuyết, chính phủ Na Uy có thể buộc các nhà lãnh đạo công đoàn và Equinor đàm phán nếu họ tin rằng cuộc đình công có thể đe dọa "tính mạng và sức khỏe" của người dân, mặc dù sự can thiệp này trước đây từng gây tranh cãi.
Người phát ngôn của Bộ Lao động Na Uy cho hay, "các đối tác xã hội có trách nhiệm tìm ra giải pháp cho bất kỳ mâu thuẫn nào" và không có bình luận gì thêm về tranh chấp.
Mùa đông bất định
Cuộc đình công ở Na Uy diễn ra gần 3 tuần sau khi Nga giảm dòng khí đốt đến Châu Âu qua đường ống Nord Stream 1 và sau khi Nga cắt nguồn cung khí đốt với 3 nước EU cùng một số công ty năng lượng vì từ chối thanh toán bằng đồng rúp.
Theo phân tích của S&P Global Platts, dòng khí đốt qua Nord Stream 1 đang chạy ở mức 40% công suất.
Sự không chắc chắn càng tăng thêm khi khí đốt giao qua đường ống Nord Stream 1 dự kiến dừng hoàn toàn trong 10 ngày kể từ đầu tuần tới để bảo trì.
Carsten Fritsch, nhà phân tích về năng lượng, nông nghiệp và kim loại quý tại ngân hàng Commerzbank nói rằng: “Điều đáng ngại là các lô khí đốt có thể còn giảm hơn nữa hoặc thậm chí không được nối lại sau bảo trì".
"Điều này sẽ khiến cho việc bổ sung dự trữ khí đốt của Châu Âu cho mùa đông tới hầu như không thể và sẽ đòi hỏi các biện pháp chính trị sâu rộng hơn cũng như giảm tiêu thụ khí đốt” - ông nói.
Dữ liệu từ Cơ sở hạ tầng khí Châu Âu cho thấy các cơ sở lưu trữ khí đốt ở Liên minh Châu Âu đã đầy khoảng 59%. Tuy nhiên, ông Fritsch lưu ý, mức lưu trữ này thấp hơn khoảng 3% so với mức lưu trữ thông thường cho thời điểm này trong năm.
Chuyên gia ngân hàng Commerzbank nói thêm, nếu các cuộc đình công ở Na Uy tiếp tục, thị trường khí đốt Châu Âu "vốn đã khan hiếm" sẽ trở nên tồi tệ hơn, khiến giá khí đốt tiếp tục tăng.
Mối bận tâm lớn hơn
Alex Froley, nhà phân tích tại Independent Commodity Intelligence Services, cho rằng, vấn đề lớn hơn mà Châu Âu phải đối mặt là việc đóng cửa nhà máy khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG) lớn ở Mỹ.
Vụ hỏa hoạn tại cơ sở LNG Freeport ở Texas vào tháng trước đã khiến hoạt động sản xuất tạm thời ngừng lại. Thông thường, cơ sở này sản xuất khoảng 1/5 lượng LNG xuất khẩu của Mỹ, theo công ty phân tích Vortexa.
Trong những tháng gần đây, Châu Âu ngày càng phụ thuộc vào nhập khẩu LNG để bù đắp cho việc giảm nguồn khí đốt Nga.
“Nhu cầu khí đốt để sưởi ấm giảm đáng kể vào mùa hè và Na Uy luôn tiến hành một số hoạt động bảo trì vào mùa hè, vì vậy, việc giảm phần nào đó khí đốt không phải là vấn đề tác động tức thời tới thị trường" - chuyên gia Froley lưu ý.
"Nhà máy LNG Freeport là nguồn cung lớn cho Châu Âu trong năm nay và dự kiến không trở lại hoạt động cho tới sớm nhất là tháng 10" - ông nói thêm.
