Ngày 30.5, các nhà lãnh đạo Liên minh Châu Âu EU nhất trí cấm nhập khẩu hầu hết dầu từ Nga vào khối này trước cuối năm. Lệnh cấm vận trong gói trừng phạt Nga mới nhất của EU bao gồm dầu của Nga được vận chuyển bằng đường biển. Theo AP, lệnh cấm vận lần này tạm thời không áp dụng với dầu từ Nga vận chuyển bằng đường ống.
Tác động đến giá xăng dầu
Chỉ vài giờ sau khi các biện pháp mới được công bố, giá dầu giao dịch trên 123 USD/thùng, mức cao nhất trong hai tháng và tăng 75% so với một năm trước.
Giá xăng và giá dầu diesel cao kỷ lục tiếp tục ảnh hưởng đến các lái xe ở Châu Âu và Anh, trong bối cảnh giá xăng trung bình ở Anh đã tăng lên mức kỷ lục 172,7 xu Anh một lít (2,17 USD/lít) hôm 29.5.
Trang iNews dẫn lời Simon Williams, phát ngôn viên của công ty của RAC, cho biết, với giá dầu thô liên tục trên 115 USD/thùng vào tuần trước, điều tồi tệ hơn vẫn chưa đến, nhất là khi giá xăng hiện nay đắt hơn giá dầu diesel trên thị trường bán buôn.
Trước khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự ở Ukraina, Anh nhập khoảng 18% dầu diesel từ Nga. Châu Âu hiện nhập khoảng 2 triệu thùng dầu mỗi ngày từ Nga.
Giá dầu thô đã tăng 60% trong năm nay do lo ngại về sự gián đoạn nguồn cung từ Nga. EU nhập khẩu khoảng 40% khí đốt và 27% dầu từ Nga, do đó, giá xăng dầu trên lục địa này có khả năng bị ảnh hưởng trong ngắn hạn, trong khi các nước tìm được nguồn thay thế.
EU đã thống nhất những gì và khi nào sẽ thực hiện?
EU thống nhất sẽ cắt giảm 90% lượng dầu nhập khẩu từ Nga vào cuối năm nay. Nhập khẩu bằng đường biển - chiếm 2/3 tổng nguồn cung của EU từ Nga - sẽ ngừng ngay lập tức, nhưng 1/3 còn lại vận chuyển bằng đường ống Druzhba tạm thời chưa bị ảnh hưởng.
Gói trừng phạt thứ sáu, được công bố sau ngày đầu tiên của cuộc họp thượng đỉnh EU diễn ra từ ngày 30-31.5, đánh dấu các biện pháp cứng rắn nhất mà EU áp đặt với Mátxcơva kể từ khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự ở Ukraina vào cuối tháng 2.
Lệnh cấm vận sẽ bao gồm 90% lượng dầu nhập khẩu từ Nga, khi Ba Lan và Đức - những nước đang mua qua đường ống Druzhba - ngừng mua vào cuối năm nay.
10% còn lại sẽ tạm thời được miễn lệnh cấm vận để Hungary - nước không giáp biển - cùng với Slovakia và Cộng hòa Czech - tất cả đều kết nối với đoạn phía nam của đường ống Druzhba - tìm cách thay thế nguồn cung.
Các nhà lãnh đạo EU chưa xác định lệnh cấm vận đối với dầu của Nga sẽ kéo dài bao lâu, chỉ nói rằng đó sẽ là "tạm thời".
Những biện pháp nào khác đã được công bố?
EU sẽ cấm ba đài truyền hình nhà nước của Nga phát sóng ở các nước thành viên liên minh.
Ngân hàng lớn nhất của Nga, Sberbank bị loại khỏi hệ thống thanh toán quốc tế SWIFT.
EU nhất trí cung cấp cho Ukraina khoản hỗ trợ trị giá 9 tỉ euro (9,7 tỉ USD) để Kiev duy trì hoạt động của chính phủ và trả lương trong khoảng hai tháng.
Các nhà lãnh đạo cũng ủng hộ việc thành lập một quỹ quốc tế để tái thiết Ukraina sau chiến tranh, với các chi tiết sẽ được quyết định sau.
Ngoài ra còn có kế hoạch giúp Ukraina vận chuyển ngũ cốc ra khỏi đất nước tới các khách hàng toàn cầu bằng đường sắt và đường bộ khi lực lượng hải quân Nga phong tỏa ngăn chặn xuất khẩu bằng đường biển.
Lệnh cấm vận dầu mỏ ảnh hưởng đến Nga thế nào?
Cao ủy EU về chính sách an ninh và đối ngoại, ông Josep Borrell tuyên bố, vòng trừng phạt mới nhất nhắm vào dầu mỏ của Nga sẽ “làm tê liệt cỗ máy chiến dịch quân sự của Mátxcơva”. Tháng trước, ông Borrell thừa nhận, EU đã trả cho Nga gần 1 tỉ euro (hơn 1 tỉ USD) mỗi ngày để mua năng lượng, bao gồm than đá, dầu và khí đốt.
Tính từ ngày Nga tiến hành chiến dịch quân sự ở Ukraina (24.2) đến nay, EU đã trả 56 tỉ euro (60 tỉ USD) để mua nhiên nhiên liệu hóa thạch của Nga, trong đó gần một nửa là mua dầu.
Tuy nhiên, đây không phải là yếu tố duy nhất ảnh hưởng đến kho bạc của Nga. Trước đây, Anh ước tính rằng các lệnh trừng phạt đã đóng băng hơn 60% quỹ của Nga cho chiến dịch quân sự.
Nhiều quốc gia vẫn đang thúc giục các biện pháp trừng phạt tiếp theo và nhắm vào các tài sản khác, chẳng hạn như vàng. Cựu cố vấn kinh tế trưởng của Tổng thống Putin, Tiến sĩ Andrei Illarionov cho biết, một "lệnh cấm vận thực sự" đối với năng lượng Nga có thể chấm dứt cuộc xung đột Nga-Ukraina “trong vòng một hoặc hai tháng".
Nga đang phải đối mặt với tình trạng suy giảm tăng trưởng chưa từng có. Với khoảng một nửa trong số 4,7 triệu thùng dầu thô xuất khẩu mỗi ngày của Nga được chuyển đến EU, vì vậy lệnh cấm vận dầu mỏ sẽ có tác động lớn.
"Cuộc khủng hoảng hiện nay sẽ đặt quét sạch 15 năm phát triển kinh tế" - Viện Tài chính Quốc tế cho biết trong một báo cáo gần đây. GDP của Nga ước tính sẽ giảm ít nhất 10% trong năm nay.
