Mỹ thất vọng khi EU trì hoãn viện trợ cho Ukraina
Lãnh đạo phe thiểu số Cộng hòa tại Hạ viện Mỹ Kevin McCarthy cảnh báo, nếu Đảng Cộng hòa giành chiến thắng trong cuộc bầu cử giữa kỳ sắp tới ở Mỹ, họ sẽ ngừng cung cấp viện trợ không giới hạn cho Ukraina.
Bình luận với Sputnik, giáo sư Vladimir Batyuk tại Khoa Chính trị Thế giới, Trường Đại học Kinh tế Cao cấp Nga cho biết, việc cắt giảm hỗ trợ cho Ukraina có thể gây ra những hậu quả tiêu cực nhất cho quân đội Ukraina. Theo ông, có những ước tính ở Mỹ rằng nếu mất sự viện trợ này thì quân đội Ukraina sẽ chỉ cầm cự được một tháng là tối đa.
Giáo sư Batyuk cho rằng Đảng Cộng hòa có cơ hội lớn để giành được đa số ghế trong Hạ viện trong cuộc bầu cử giữa kỳ vào tháng 11 tới. Tuy nhiên, về Thượng viện thì ông không chắc chắn.
Trong khi đó, Mỹ và đồng minh Châu Âu đang "lục đục" vì viện trợ cho Ukraina, khi Kiev liên tục hối thúc. Mỹ thất vọng khi EU trì hoãn viện trợ cho Ukraina - theo tờ Washington Post.
Tuần qua, tại các cuộc họp của các nhà lãnh đạo tài chính toàn cầu ở Washington D.C, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet L. Yellen đã kêu gọi các đối tác đẩy nhanh cả tốc độ và lượng tiền đổ vào Ukraina. Giới quan sát cho rằng, tần suất đề cập đến viện trợ tiền cho Ukraina của bà Yellen là do sự thúc giục công khai của Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky và Thủ tướng Ukraina Denys Shmyhal trong cuộc họp của Ngân hàng Thế giới với các quan chức tài chính hàng đầu mới đây.
Các dự báo mới từ Ngân hàng Thế giới cho thấy nền kinh tế Ukraina sẽ giảm 35% trong năm nay và các quan chức tài chính của nước này cho biết lạm phát có thể đạt 40% vào đầu năm tới - gần với định nghĩa của các nhà kinh tế về “siêu lạm phát”.
Ngay cả khi tình hình trên chiến trường được cho là đang có lợi cho Ukraina, xuất khẩu của quốc gia này đã giảm mạnh, doanh thu từ thuế sụt giảm, hàng triệu người phải bỏ chạy và các cuộc tấn công của Nga đã phá hủy cơ sở hạ tầng quan trọng, bao gồm cả lưới điện.
Tổng thống Zelensky cho biết Ukraina cần tới 38 tỉ USD trợ giúp kinh tế khẩn cấp từ phương Tây cho riêng ngân sách của năm tới. Con số đó không bao gồm 350 tỉ USD bổ sung mà Ngân hàng Thế giới ước tính sẽ cần cho công cuộc tái thiết lâu dài của Ukraina sau khi xung đột kết thúc. Mỹ đã giải ngân 8,5 tỉ USD viện trợ kinh tế và sẽ giải ngân thêm 4,5 tỉ USD nữa vào cuối năm nay. Trong khi đó, giới chức Mỹ cho biết EU đã cam kết 11 tỉ Euro nhưng đến nay mới chỉ giải ngân khoảng 3 tỉ Euro dưới hình thức cho vay.
“Chúng tôi đang kêu gọi các đối tác và đồng minh tham gia với chúng tôi bằng cách nhanh chóng giải ngân các cam kết hiện có với Ukraina và đẩy mạnh hơn nữa - vừa để giúp Ukraina tiếp tục các dịch vụ thiết yếu của chính phủ vừa giúp Ukraina bắt đầu xây dựng và phục hồi” - bà Yellen nói, đồng thời nhấn mạnh sự cần thiết phải giải ngân nhanh chóng các khoản viện trợ trực tiếp bằng tiền mặt - thay vì các khoản vay phải trả.
Nhận xét của bà Yellen dường như đề cập đến việc hầu hết các khoản viện trợ của EU cho Ukraina đều dưới dạng cho vay.
Thế khó của EU
Cả giới chức Ukraina và Mỹ đều thận trọng để không làm mất lòng các đồng minh Châu Âu bằng những lời chỉ trích gay gắt của công chúng nhưng họ vẫn cho rằng EU đang triển khai quá chậm.
Trong một tuyên bố, phát ngôn viên Ủy ban Châu Âu Nuyts Veerle đã bác bỏ mạnh mẽ ý kiến cho rằng EU đã chậm hoặc không đầy đủ trong việc giải ngân viện trợ. Bà Veerle cho biết, cam kết tổng thể của “Nhóm Châu Âu” - không chỉ bao gồm EU mà còn cả các quốc gia thành viên và các tổ chức tài chính như Ngân hàng Đầu tư Châu Âu - lên tới khoảng 19 tỉ Euro.
Ủy ban Châu Âu cũng cam kết sẽ giải ngân 10,2 tỉ Euro hỗ trợ kinh tế khẩn cấp cho Ukraina vào cuối năm nay, không bao gồm viện trợ quân sự. Theo bà Veerle, mặc dù phần lớn các khoản hỗ trợ là dưới hình thức cho vay hơn là viện trợ không hoàn lại, nhưng các khoản vay đó được thực hiện với các điều kiện rất có lợi cho người đi vay.
Một phần của việc chậm trễ này là EU cần đạt được sự thống nhất của tất cả các thành viên, trong khi Mỹ có thể phê duyệt viện trợ mà không cần phải hỏi ý kiến các quốc gia khác.
Trong khi đó, EU đang phải đối mặt với những thách thức của riêng mình trong bối cảnh triển vọng kinh tế toàn cầu đang tối tăm. Châu Âu phải đối mặt với suy thoái kinh tế nghiêm trọng và có khả năng cuộc suy thoái có thể đến ngay vào mùa đông này do Nga cắt khí đốt. Lạm phát ở Châu Âu đang tiếp tục không suy giảm và giá năng lượng đã tăng cao hơn rất nhiều so với ở Mỹ.
Nhưng tình hình kinh tế Ukraina còn tồi tệ hơn. Nguồn thu từ thuế của Ukraina hiện hầu như được dành hoàn toàn cho các hoạt động quân sự, buộc chính phủ nước này phải in tiền mới - làm tăng lạm phát và khiến tiền mất giá.
Theo Maryan Zablotsky, một thành viên của quốc hội Ukraina, lạm phát đã ở mức trên 30% và đồng tiền của quốc gia này, đồng hryvnia, đã giảm giá trị khoảng 70%. Tổng thống Zelensky cho biết thu nhập được điều chỉnh theo lạm phát của người Ukraina đã giảm hơn 1/3.
Ông Zablotsky nói trong một cuộc phỏng vấn: “Chúng tôi hiểu nhiều nước phương Tây có những vấn đề riêng, nhưng viện trợ hiện tại hầu như không đủ để nuôi sống người dân".
Kenneth Rogoff, nhà kinh tế học Harvard và cựu kinh tế gia trưởng tại Quỹ Tiền tệ Quốc tế, nói: “Họ đang ở trong một tình huống tuyệt vọng, tuyệt vọng mà bạn không thể tưởng tượng được. Châu Âu nên chuyển tiền nhiều hơn cho Ukraina".
Theo báo cáo, Mỹ đã cam kết cung cấp 1,5 tỉ USD mỗi tháng để chi trả cho chính phủ Ukraina vào năm tới. Ủy ban Châu Âu trong những tuần gần đây đã đưa ra cam kết tương tự nhưng vấp phải sự hoài nghi từ các chuyên gia quốc tế về khả năng thực hiện tốt cam kết này, do cho đến nay chưa nhìn thấy khả năng EU có khả năng đạt được các mục tiêu của mình.
