Sau khi Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky thông báo việc nộp đơn xin gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương NATO, các nước đã có những phản ứng trái chiều.
Báo chí Mỹ dùng từ “dội nước lạnh” để nói về phản ứng của Washington về đề nghị gia nhập cấp tốc NATO của Ukraina khi dẫn ra phát biểu của Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Jake Sullivan tại cuộc họp báo thường kỳ.
Ông Sullivan cho biết, Mỹ cam kết thực hiện chính sách “mở cửa” về việc kết nạp các thành viên mới vào NATO, nhưng giờ chưa phải lúc thích hợp để xem xét đơn xin gia nhập của Ukraina.
“Ở thời điểm hiện tại, chúng tôi nghĩ rằng, cách tốt nhất để giúp Ukraina là thông qua hỗ trợ thực tế, còn quá trình gia nhập NATO nên được thực hiện vào một thời điểm khác” - Reuters dẫn lời ông Sullivan nói với các phóng viên trong một cuộc họp báo tại Nhà Trắng.
Cựu Ngoại trưởng Mỹ Henry Kissinger nói rằng sẽ “không khôn ngoan” khi để Ukraina gia nhập NATO. Ông Kissinger cho biết những nỗ lực của Washington đưa Ukraina vào NATO là không khôn ngoan.
Phát biểu trước Hội đồng Quan hệ Đối ngoại - tổ chức tư vấn phi đảng phái của Mỹ - nhà ngoại giao kỳ cựu 99 tuổi lập luận rằng, Washington đã cố gắng đưa tất cả các thành viên cũ của khối Liên Xô vào cái ô của mình sau khi bức tường Berlin sụp đổ, và rằng “toàn bộ khu vực giữa trung tâm Châu Âu và biên giới Nga đã để ngỏ nhằm tái cấu trúc”.
Ông Kissinger nói, theo quan điểm của Nga, Mỹ đã cố gắng tích hợp toàn bộ khu vực này vào một hệ thống chiến lược do Mỹ dẫn đầu. Do đó, ông nhấn mạnh rằng “việc đưa Ukraina vào NATO không phải là một chính sách khôn ngoan của Mỹ”.
Cựu Ngoại trưởng Henry Kissinger nói, ông không biết liệu có thể làm hòa với nhà lãnh đạo Nga hay không, nhưng nhấn mạnh rằng, phương Tây “phải tìm kiếm cơ hội cho một thỏa thuận đảm bảo quyền tự do của Ukraina” và giữ nước này là một phần của hệ thống Châu Âu.
Mặt khác, cựu ngoại trưởng phát tín hiệu rằng, sớm hay muộn, phương Tây và Nga cũng phải tham gia đối thoại.
“Một số cuộc đối thoại, có thể ở cấp độ không chính thức theo cách thăm dò, đóng vai trò rất quan trọng. Trong môi trường hạt nhân, một kết quả như vậy thích hợp hơn một quyết định chiến trường” - RT dẫn lời ông Kissinger nói.
Đức cũng đã phản ứng trước nỗ lực trở thành thành viên NATO của Ukraina. Ngoại trưởng Đức Annalena Baerbock nói rằng Berlin sẽ làm mọi cách để NATO không trở thành một bên trực tiếp trong cuộc xung đột Nga-Ukraina.
“Ngay từ đầu, chúng tôi đã nói rõ chúng tôi có trách nhiệm đảm bảo rằng, cuộc chiến không lan sang các nước khác, rằng bản thân NATO không trở thành một bên trong cuộc chiến. Và điều đó vẫn đúng cho đến ngày nay” - bà Baerbock nói với đài truyền hình ARD.
Bà nói thêm: “Chúng tôi đang làm mọi thứ có thể để đảm bảo rằng các quốc gia khác và NATO không bị lôi kéo vào cuộc chiến này”.
Tuy nhiên, ngoại trưởng nhắc lại rằng, Berlin sẽ tiếp tục hỗ trợ Ukraina, bao gồm cả việc gửi vũ khí hạng nặng.
Trong khi đó, Bộ trưởng Quốc phòng Đức Christine Lambrecht cho biết quyết định về tư cách thành viên của Ukraina cuối cùng sẽ do tất cả các thành viên NATO cùng đưa ra, và Đức sẽ không làm điều đó một mình.
Đáp lại sự quyết tâm của Ukraina, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg lại có phần thận trọng. Ông Stoltenberg nói rằng, NATO ủng hộ quyền lựa chọn liên minh của Ukraina, nhưng vấn đề tư cách thành viên sẽ được quyết định bởi sự đồng thuận của tất cả 30 quốc gia thành viên hiện có.
Ukraina chính thức nộp đơn gia nhập NATO hôm 30.9. Tổng thống Volodymyr Zelensky lập luận rằng, Ukraina và các thành viên của NATO đã là "đồng minh trên thực tế" và yêu cầu tăng tốc kết nạp.
Tuyên bố của ông Zelensky được đưa ra sau khi Tổng thống Nga Vladimir Putin hôm 30.9 ký sắc lệnh sáp nhập 4 khu vực ở Ukraina vào Nga.
Nga đưa quân vào Ukraina vào ngày 24.2, với lý do Kiev không thực hiện các thỏa thuận Minsk - được thiết kế để trao cho các khu vực Donetsk và Lugansk quy chế đặc biệt ở Ukraina.
Các giao thức do Đức và Pháp làm trung gian đã được ký kết lần đầu tiên vào năm 2014. Cựu Tổng thống Ukraina Petro Poroshenko kể từ đó đã thừa nhận rằng, mục tiêu chính của Kiev là sử dụng lệnh ngừng bắn để câu giờ và “tạo ra các lực lượng vũ trang hùng mạnh”.
Vào tháng 2.2022, Điện Kremlin công nhận các nước cộng hòa Donbass là các quốc gia độc lập và yêu cầu Ukraina chính thức tuyên bố mình là một quốc gia trung lập, sẽ không bao giờ gia nhập NATO hay bất kỳ khối quân sự phương Tây nào. Ukraina khẳng định cuộc tấn công của Nga hoàn toàn vô cớ.
