Từ chức
Nữ Thủ tướng New Zeland 41 tuổi - người đã gây chú ý khi đưa con đến một cuộc họp của Liên Hợp Quốc và đội khăn trùm đầu sau vụ thảm sát nhắm vào người Hồi giáo - bất ngờ tuyên bố hôm 19.1 rằng bà sẽ từ chức trong vòng chưa đầy ba tuần.
“Tôi sẽ rời đi, bởi vì một vai trò đặc quyền như vậy đi kèm với trách nhiệm. Trách nhiệm là phải biết khi nào bạn là người phù hợp để lãnh đạo và cả khi bạn không. Tôi biết công việc này đòi hỏi những gì. Và tôi biết rằng tôi không còn đủ can đảm để thực hiện nó một cách công bằng" - AFP dẫn lời Thủ tướng Ardern nói.
Được coi là người dễ mến và thu hút, bà Ardern đã biến lời nói từ trái tim và nụ cười vượt qua nghịch cảnh thành một công thức chiến thắng để giành quyền lực vào năm 2017 và trở lại với chiến thắng vang dội vào năm 2020, mở ra chính phủ hoàn toàn thiên tả đầu tiên của New Zealand trong nhiều thập kỷ.
Sự lãnh đạo của bà được đánh dấu bằng những sự kiện chưa từng có đối với quốc đảo 5 triệu dân: Vụ thảm sát 51 tín đồ Hồi giáo ở Christchurch năm 2019 bởi một người theo chủ nghĩa tối cao da trắng, vụ phun trào núi lửa White Island, và năm sau là đại dịch COVID-19.
“Tôi hy vọng tôi để lại cho người dân New Zealand niềm tin rằng, các bạn có thể tử tế nhưng mạnh mẽ, đồng cảm nhưng quyết đoán, lạc quan nhưng tập trung. Và rằng bạn có thể trở thành kiểu lãnh đạo của riêng mình - một người biết khi nào thì đến lúc phải ra đi" - bà Ardern nói trong tuyên bố từ chức.
Các quyết sách
Bà Ardern đã nhận được lời khen ngợi trên toàn thế giới vì phản ứng với các cuộc tấn công khủng bố ở Christchurch. Đội khăn trùm đầu, bà gặp cộng đồng Hồi giáo, nói với họ rằng New Zealand "đoàn kết trong đau buồn".
Bà đã đưa ra lệnh cấm súng bán tự động và các biện pháp kiềm chế súng khác trong vòng vài tuần sau vụ thảm sát. Theo Reuters, đây là sự tương phản rõ rệt với Mỹ - nơi các nhà lập pháp và các nhà hoạt động đã đấu tranh để giải quyết bạo lực súng đạn mặc dù các vụ xả súng hàng loạt vẫn thường xuyên xảy ra.
Phát động một chiến dịch toàn cầu nhằm chấm dứt sự thù hận trên mạng, song bản thân Thủ tướng Ardern thường là mục tiêu của những kẻ cực đoan cánh hữu trên mạng.
Bà Ardern đã gây chú ý trên toàn cầu vào năm 2020 khi có một quốc hội đa dạng nhất của New Zealand, với hơn một nửa số thành viên là nữ giới và có số lượng nghị sĩ Maori bản địa cao nhất.
Khi COVID-19 ập đến, bà là một trong những nhà lãnh đạo đầu tiên đóng cửa biên giới và theo đuổi chiến lược zero-COVID nhằm giữ cho người dân New Zealand an toàn trước virus, giữ tỉ lệ tử vong thấp hơn nhiều so với các quốc gia tiên tiến khác.
Nhưng không phải ai cũng hài lòng với cách tiếp cận "làm rắn, làm sớm" của bà, bao gồm cả việc phong tỏa toàn quốc chỉ vì có 1 ca nhiễm.
Trong khi sự nổi tiếng của Ardern tăng lên trên trường quốc tế, thì ở quê nhà, bà phải đối mặt với những trở ngại chính trị ngày càng lớn, đấu tranh để chứng minh rằng khả năng lãnh đạo của bà vượt ra ngoài khả năng quản lý khủng hoảng và lòng tốt.
Tỉ lệ tín nhiệm của bà đã giảm trong những tháng gần đây do cuộc khủng hoảng nhà ở ngày càng trầm trọng, chi phí sinh hoạt và lãi suất thế chấp tăng cao, cũng như mối lo ngại ngày càng tăng về tội phạm. Bất chấp những lời hứa về khả năng lãnh đạo mang tính chuyển đổi, các chương trình nhà ở giá rẻ của bà Ardern đã bị cản trở bởi những sai lầm.
Tuy nhiên, bà vẫn được tín nhiệm cao hơn các đối thủ của mình.
Nữ quyền
Bà Ardern gây chấn động toàn cầu vào năm 2017 khi trở thành nữ lãnh đạo chính phủ trẻ nhất thế giới ở tuổi 37. Bà đã vận động nhiệt tình cho quyền của phụ nữ và chấm dứt tình trạng nghèo đói ở trẻ em và bất bình đẳng kinh tế trong nước.
Được mẹ và cha là sĩ quan cảnh sát nuôi dạy theo đạo Mormon, bà Ardern rời bỏ nhà thờ vì lập trường đối với người LGBTQ vào đầu những năm 2000 và từ đó tự mô tả mình là người theo thuyết bất khả tri.
Vài giờ sau khi được bổ nhiệm làm lãnh đạo Đảng Lao động, bà được hỏi liệu bà có kế hoạch sinh con hay không. Bà Ardern cho biết "hoàn toàn không thể chấp nhận được vào năm 2017 khi nói rằng phụ nữ phải trả lời câu hỏi đó tại nơi làm việc".
Tám tháng sau khi trở thành thủ tướng, bà có một cô con gái nhỏ, trở thành nhà lãnh đạo dân cử thứ hai sinh con khi đương nhiệm, sau Thủ tướng Benazir Bhutto của Pakistan. Chưa đầy ba tháng sau, bà Ardern đưa bé Neve Te Aroha đến dự họp tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc ở New York.
Nhiều người coi việc bà mang thai và việc thủ tướng nghỉ thai sản là biểu tượng cho sự tiến bộ của các nữ lãnh đạo, một phần trong làn sóng các nữ lãnh đạo tiến bộ bao gồm cả Thủ tướng Phần Lan Sanna Marin.
Gặp Thủ tướng Marin ở Wellington vào tháng 11, Thủ tướng Ardern phản pháo lại câu hỏi liệu hai người gặp nhau chỉ vì họ còn trẻ và là phụ nữ.
“Tôi tự hỏi liệu có ai từng hỏi Barack Obama và John Key rằng họ gặp nhau vì bằng tuổi nhau hay không” - bà Ardern nói, ám chỉ cựu tổng thống Mỹ và thủ tướng New Zealand. "Bởi vì hai người phụ nữ gặp nhau, không chỉ đơn giản là vì giới tính của họ".
