EU đề xuất áp giá trần khí đốt Nga
Ngày 7.9, Liên minh Châu Âu (EU) đề xuất áp giá trần với khí đốt Nga sau khi Tổng thống Vladimir Putin dọa cắt tất cả nguồn cung cấp năng lượng nếu đề xuất này được thực hiện.
Theo Reuters, tình trạng bế tắc leo thang có thể khiến giá khí đốt ở Châu Âu tăng cao hơn nữa, làm tăng thêm các hóa đơn vốn đã đắt đỏ mà các chính phủ EU đang phải trả để ngăn các nhà cung cấp năng lượng sụp đổ và trợ giúp những khách hàng đang khốn khó trong những tháng lạnh giá sắp tới.
Châu Âu cáo buộc Nga vũ khí hóa nguồn cung cấp năng lượng để trả đũa các lệnh trừng phạt của phương Tây áp đặt lên Mátxcơva vì chiến dịch quân sự ở Ukraina. Nga đổ lỗi cho các lệnh trừng phạt này gây ra các vấn đề cung cấp khí đốt.
Reuters đưa tin, EU có kế hoạch áp đặt giá trần với khí đốt Nga và giá trần với điện không sản xuất từ khí đốt. Các bộ trưởng Năng lượng của EU sẽ tổ chức một cuộc họp khẩn vào ngày 9.9.
Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen nói với các phóng viên: “Chúng tôi sẽ đề xuất giá trần với khí đốt của Nga ... Chúng tôi phải cắt giảm nguồn thu mà Nga sử dụng để tài trợ cho cuộc chiến ở Ukraina”.
Bà lưu ý, kể từ khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự ở Ukraina, tỉ trọng khí đốt của Nga trong tổng nhập khẩu của EU đã giảm từ 40% xuống còn 9%, trong khi Na Uy đã thay thế Nga trở thành nhà cung cấp khí đốt hàng đầu của khối.
Một nguồn tin am hiểu về vấn đề này cho biết, Hà Lan - quốc gia luôn phản đối giá trần khí đốt - sẽ ủng hộ đề xuất nhắm vào khí đốt của Nga.
Tuy nhiên, một bộ trưởng của Cộng hoà Czech trước đó cho biết đề xuất này nên được đưa ra khỏi chương trình nghị sự của cuộc họp ngày 9.9. Czech đang giữ chức chủ tịch luân phiên của EU.
Nga cảnh báo cắt mọi nguồn cung
Khi căng thẳng gia tăng, Tổng thống Nga Vladimir Putin cảnh báo, Mátxcơva sẽ không xuất khẩu bất cứ thứ gì, kể cả năng lượng, nếu điều đó đi ngược lại lợi ích kinh tế quốc gia.
Nga sẵn sàng cung cấp các nguồn năng lượng cho phương Tây trong khuôn khổ các nghĩa vụ hợp đồng, nhưng không ai có thể áp đặt các điều khoản - Tổng thống Putin cho biết hôm 7.9 tại Diễn đàn Kinh tế Phương Đông ở Vladivostok.
“Chúng tôi sẽ không cung cấp bất cứ thứ gì ngoài phạm vi của hợp đồng và nếu điều đó mâu thuẫn với lợi ích của chúng tôi, trong trường hợp này là các vấn đề kinh tế, chúng tôi sẽ không cung cấp khí đốt, dầu mỏ, than đá, hoặc dầu” - ông Putin nói, đồng thời đặt câu hỏi về thỏa thuận do Liên Hợp Quốc làm trung gian để xuất khẩu ngũ cốc từ Ukraina.
Châu Âu thường nhập khẩu khoảng 40% lượng khí đốt và 30% lượng dầu từ Nga.
Tổng thống Putin cho biết đề xuất của EU về việc đặt giá trần với khí đốt Nga là một kế hoạch phi thị trường và không có tương lai.
“Đối mặt với những gì đang xảy ra hiện nay, các chính trị gia EU định hạn chế giá bằng các quyết định hành chính. Một quan niệm vô nghĩa sẽ dẫn đến việc tăng giá hơn nữa trên các thị trường toàn cầu, bao gồm cả Châu Âu” - ông Putin chỉ ra.
Ông Putin nhấn mạnh, tình hình trên thị trường khí đốt là kết quả của các lệnh trừng phạt và các hành động khác của EU, bao gồm việc chuyển sang giao dịch thị trường giao ngay, trong khi Nga luôn ưa thích các hợp đồng dài hạn để xuất khẩu khí đốt.
Theo ông Putin, cáo buộc Nga sử dụng năng lượng làm vũ khí là “vô lý”. Ông nhấn mạnh rằng Nga đã hoàn thành các hợp đồng của mình, trong khi tình trạng thiếu hụt nguồn cung hiện nay là kết quả của các quyết định của các nước khác - bao gồm Ukraina đóng cửa một trong các đường ống vận chuyển khí đốt của nước này; Ba Lan - quốc gia cũng đóng cửa một phần của đường ống; và Canada đã trì hoãn việc bảo trì các tuabin cho đường ống Nord Stream.
Eurelectric - cơ quan đại diện cho ngành điện Châu Âu - cũng chỉ trích kế hoạch áp mức giá trần 200 euro cho mỗi megawatt giờ của EU đối với giá điện từ các nhà máy không sử dụng khí đốt.
“Nguyên nhân sâu xa của vấn đề là do thiếu hụt nguồn cung cấp khí đốt và phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch nhập khẩu. Các chính phủ nên tìm cách giải quyết vấn đề này thay vì sử dụng các biện pháp can thiệp thô bạo, bóp méo thị trường điện” - ông Kristian Ruby, Tổng Thư ký của Eurelectric nói.
Tuy nhiên, cổ phiếu ngành điện Châu Âu đã phục hồi sau tin tức này. Các nhà phân tích coi mức giá trần là một kết quả tốt hơn dự kiến cho ngành.
Cuộc khủng hoảng năng lượng mà Châu Âu phải đối mặt ngày càng trầm trọng hơn sau khi tập đoàn dầu khí Gazprom của Nga đình chỉ hoàn toàn khí đốt cung cấp qua đường ống Nord Stream cho Đức sau khi phát hiện thấy rò rỉ dầu động cơ trong quá trình bảo dưỡng vào tuần trước.
Tổng thống Putin cho biết các lệnh trừng phạt của Đức và phương Tây ảnh hưởng đến việc cung cấp thiết bị là nguyên nhân khiến đường ống không hoạt động.
Tác động của việc tăng giá đang buộc các công ty phải cắt giảm sản xuất và các chính phủ phải chi hàng tỉ USD để hỗ trợ người tiêu dùng.
Tân Thủ tướng Anh Liz Truss dự kiến sẽ tiết lộ kế hoạch của mình vào ngày 8.9 với khoản chi dự kiến tăng lên tới 100 tỉ bảng Anh.
