Ra đời
Chiếc tàu tuần dương Aurora, vẫn được người Việt Nam gọi là chiến hạm Rạng Đông, được đặt theo tên của nữ thần bình minh, được neo đậu tại bờ kè Petrogradskaya ở thành phố St.Petersburg. Nơi đây, con tàu huyền thoại từng tham gia 3 cuộc chiến tranh và trải qua 2 cuộc cách mạng của thế kỷ XX đã được đưa về bến đỗ vĩnh viễn vào tháng 11.1948. Aurora trở thành căn cứ của trường quân sự Nakhimov, trên tàu còn có một bảo tàng.
Aurora được đặt lườn vào ngày 4.6.1897. Chiếc tàu tuần dương có thể đạt tốc độ tối đa 19 hải lý/giờ. Đây là tốc độ cao vào thời điểm đó - khoảng 37 km/h, được cung cấp bởi ba động cơ hơi nước có công suất 11.000 mã lực.
Aurora đi vào hoạt động muộn hơn 2 năm so với 2 con tàu cùng đóng với nó. Thủy thủ đoàn trên tàu gồm 320 người, trong đó có 30 sĩ quan, dưới quyền chỉ huy của Đại tá - Thuyền trưởng Ivan Sukhotin.
Vào tháng 5.1900, chiếc tàu tuần dương mới, với vũ khí chính là pháo 152 mm thuộc hệ thống của kỹ sư người Pháp Gustave Canet, được hạ thủy.
Thăng trầm
Chiếc tàu tuần dương đã được thử nghiệm trong vài năm - nó du ngoạn trên các vùng biển và đại dương, đã đến thăm Portland, Piraeus, La Spezia, và ghé thăm Port Said và Suez. Khi chiến tranh với Nhật Bản nổ ra, Aurora được đưa vào Hải đội Thái Bình Dương số 2. Và con tàu cũng đã trải qua một kỷ niệm cay đắng – nó đã tham gia trận chiến Tsushima, và khi đó hạm đội Nga đã thất bại hoàn toàn. Chiếc tàu tuần dương bị hai quả đạn pháo của quân Nhật bắn trúng mạn phải. Một đám cháy xảy ra nhưng may mắn đã dập tắt được.
Thế nhưng, nỗi bất hạnh của Aurora không chỉ kết thúc ở đó. Các mảnh vỡ của một quả đạn pháo khác đã làm cho chiếc tàu tuần dương bị thủng 2 lỗ khiến nước ngập vào khoang chứa ống phóng ngư lôi ở mũi tàu. Tổng cộng, chiếc tàu tuần dương bị hư hại khoảng 20 chỗ, nhưng vẫn nổi. Quân Nhật đã 6 lần bắn hạ lá cờ Nga, nhưng sau mỗi lần như thế, các thủy thủ lại Nga lại kéo lá cờ bị mảnh đạn đâm lỗ chỗ lên cột buồm.
Trong trận chiến Tsushima, Aurora đã mất một sĩ quan và chín thủy thủ, ngoài ra, năm thủy thủ khác sau đó đã chết vì bị thương nặng. Khoảng 100 người bị thương với mức độ nặng nhẹ khác nhau. Nhưng tổn thất lớn nhất là cái chết của chỉ huy tàu tuần dương, Đại tá - Thuyền trưởng Evgeny Egoriev.
Phục vụ tổ quốc
Vào đêm ngày 25.10.1917, chiếc tàu tuần dương đã đến cầu Nikolaevsky và từ đó, nã đại bác vào Cung điện Mùa Đông, nơi các bộ trưởng của Chính phủ lâm thời họp. Chỉ huy Yaroslav Ognev khai hỏa vào cung điện, và toàn bộ Petrograd rùng mình vì tiếng gầm của khẩu đại bác 6 inch.
Vào mùa hè năm 1918, Aurora được kéo đến Kronstadt, vũ khí trang bị đã được dỡ bỏ và đưa vào bảo tồn. Chỉ còn lại con tàu trống rỗng - một số thủy thủ phân tán về nhà, những người khác thì đi chiến đấu trong Nội chiến.
Chiếc tàu tuần dương chỉ được nhớ đến vào cuối năm 1922. Cả con tàu là một cảnh tượng đáng buồn - bên bị bong tróc, các cabin bị cướp phá, một lớp đất dày đặt trên boong. Aurora phải được sửa chữa và trang bị lại.
Vào tháng 2 năm 1923, con tàu được đưa vào trở lại hoạt động, trở thành tàu huấn luyện, thực hiện một số chuyến hải hành ra nước ngoài. Nhưng vào cuối những năm 1930 nó suýt nữa thì bị tống vào làm ... sắt vụn. Và lần này, nó lại được cứu bởi khi đó các tàu ngầm đang cần một tàu chỉ huy không tự hành, và thế là suốt một thời gian dài, Aurora đã đảm nhiệm vai trò này.
Trong Chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại, chiếc tàu tuần dương một lần nữa được phục vụ Tổ quốc. Aurora được đưa vào hệ thống phòng không của Kronstadt và nhiều lần phải hứng chịu các cuộc không kích của quân Đức. Tuy nhiên, dàn pháo phòng không của tàu tuần dương đã khiến Không quân Đức không thể đạt mục tiêu tấn công và con tàu cũng đã từng bắn rơi máy bay địch.
Tuy nhiên, chiếc tàu tuần dương đã bị thương một số chỗ và liệt mạn phải. Quân Đức tiếp tục nã đạn vào Aurora, cố tình đưa di tích của Cách mạng tháng 10 xuống đáy sông. Nhưng pháo đài nổi không muốn chìm ...
Vào tháng 8.1944, con tàu huyền thoại được kéo về Leningrad và được neo đậu vĩnh cửu bên bờ sông Neva.
Năm 2013, Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu đã nói trên kênh truyền hình Rossia rằng Bộ Quốc phòng Nga đang xem xét để có thể phục hồi con tàu ở dạng ban đầu, nghĩa là chạy bằng nồi hơi.
Một tàu tuần dương cách mạng được hồi sinh sẽ tượng trưng cho sự kết nối thời đại, củng cố truyền thống hàng hải cũ.
Aurora là một con tàu được bao phủ bởi sự lãng mạn, và do đó, bất kỳ chuyện gì cũng có thể xảy ra với nó... kể cả những câu chuyện mang tính thần thoại.
