Nắng nóng cùng cực
Trong tháng 6 và tháng 7.2022, các đợt nắng nóng đã tấn công Châu Âu, Bắc Phi, Trung Đông và Châu Á, khi nhiệt độ tăng lên trên 40 độ C ở nhiều nơi và phá vỡ nhiều kỷ lục lâu nay.
Kể từ tháng 5, Châu Âu đã nằm trong số những "điểm nóng về nắng nóng" nhanh nhất trên thế giới. Ở Tây Âu, nơi vốn đã trải qua hạn hán nghiêm trọng, làn sóng nắng nóng đã châm ngòi cho những đám cháy rừng hoành hành khắp Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha và một số vùng của Pháp.
Ít nhất 360 người đã chết trong nắng nóng kinh hoàng ở Tây Ban Nha, trong khi ở Bồ Đào Nha có 238 trường hợp tử vong chỉ trong 1 tuần từ ngày 7 đến 13.7.
Theo Reuters, tại Vương quốc Anh, các bộ trưởng chính phủ đã tổ chức các cuộc đàm phán về khủng hoảng sau khi cơ quan khí tượng quốc gia lần đầu tiên phát cảnh báo đỏ về nắng nóng cực độ, cảnh báo rằng thời tiết nắng nóng có “nguy cơ đe doạ tính mạng”. Cơ quan khí tượng Anh cho biết ở miền nam nước này, lần đầu tiên nhiệt độ có thể vượt quá 40 độ C vào ngày 18 hoặc 19.7.
Theo các chuyên gia, các đợt nắng nóng nguy hiểm có nhiều khả năng xảy ra thường xuyên hơn trong những thập kỷ tới do biến đổi khí hậu.
Maarten Aalst van, Giám đốc Trung tâm Khí hậu Trăng lưỡi liềm đỏ của Hội Chữ thập đỏ cho biết: “Với cuộc khủng hoảng khí hậu, những đợt nắng nóng này là một phần bình thường mới của chúng ta. Những đợt nắng nóng chết người xảy ra thường xuyên hơn và dữ dội hơn".
Trong 10 năm qua, các thảm họa liên quan đến khí hậu và thời tiết đã giết chết hơn 400.000 người, ảnh hưởng đến 1,7 tỉ người khác và khiến 25 triệu người phải di tản mỗi năm trên toàn thế giới. Những người dễ bị tổn thương nhất trong các đợt nắng nóng bao gồm người cao tuổi, trẻ em, phụ nữ có thai và những người có bệnh nền. Các đợt nắng nóng có tác động lớn đến các lĩnh vực khác của xã hội, chẳng hạn như giảm sản lượng kinh tế, hệ thống y tế căng thẳng và mất điện.
Biến đổi khí hậu là nguyên do
Mặc dù có vẻ không nhanh nhưng Trái đất đang ấm lên với tốc độ chưa từng có trong lịch sử nền văn minh nhân loại. Nhiệt độ trung bình trên bề mặt Trái đất đã tăng khoảng 1 độ C kể từ thời kỳ tiền công nghiệp và 17 trong số 18 năm ấm nhất được ghi nhận đã xảy ra trong thế kỷ 21.
Sự gia tăng nhiệt độ toàn cầu có nghĩa là các sóng nhiệt đang xảy ra trên nền nhiệt ấm hơn và do đó có nhiều khả năng trở nên cực đoan. Giáo sư Rowan Sutton từ Trung tâm Khoa học Khí quyển Quốc gia và Đại học Reading nhấn mạnh: “Sự nóng lên nhanh chóng có nghĩa là chúng ta sẽ chứng kiến các kỷ lục bị phá vỡ, không chỉ với biên độ nhỏ mà thường là những kỷ lục rất lớn”.
Các báo cáo gần đây của Ủy ban Liên chính phủ về biến đổi khí hậu chia sẻ bằng chứng thuyết phục rằng biến đổi khí hậu do con người gây ra đang ảnh hưởng đến thời tiết và khí hậu cực đoan ở mọi khu vực trên Trái đất.
Với mỗi mức độ ấm lên thêm của khí hậu thế giới, tần suất và cường độ của các đợt nắng nóng được dự báo sẽ trở nên tồi tệ hơn trong tương lai.
Trong ba thập kỷ tới, những đợt nắng nóng kỷ lục có thể trở nên thường xuyên hơn từ 2 đến 7 lần trên khắp thế giới so với 30 năm qua. Sau năm 2050, nếu lượng phát thải khí nhà kính toàn cầu tiếp tục tăng, các đợt nắng nóng nguy hiểm có thể thường xuyên hơn từ 3 đến 21 lần.
Giáo sư Len Shaffrey từ Trung tâm Khoa học Khí quyển Quốc gia và Đại học Reading cho biết, nhiệt độ đặc biệt gay gắt trên toàn Vương quốc Anh sẽ càng trở nên trầm trọng hơn do luồng không khí nóng từ Châu Âu đổ về.
Các khu vực khác trên thế giới cũng đang trải qua những đợt nắng nóng gây hại, bao gồm cả những đợt vào đầu mùa hè này ở miền bắc Ấn Độ dẫn đến thiệt hại về mùa màng, mất điện, thiếu nước và nhiều người tử vong.
Thời tiết khô và nóng tiếp tục làm trầm trọng thêm các vụ cháy rừng ở Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha, Pháp, Hy Lạp và các khu vực khác của Nam Âu, dẫn đến thiệt hại tài sản và mất rừng trên diện rộng.
Ở những vùng nhiệt đới trên thế giới, chẳng hạn như Châu Phi, nơi nhiệt độ lên đến 50 độ C, hàng trăm triệu người ngày càng phải tiếp xúc thường xuyên với cái nóng chết người.
Các chuyên gia cho rằng, những đợt nắng nóng là lời cảnh tỉnh về biến đổi khí hậu. Nếu không có các biện pháp kịp thời và phát triển chiến lược hiệu quả hơn để chống biến đổi khí hậu, thì loài người sẽ còn phải đối mặt với những thảm họa thiên nhiên tàn phá hơn nhiều trong tương lai.
