Kênh đào Panama nối Đại Tây Dương với Thái Bình Dương. Việc tạo ra kênh đào này mang lại lợi ích to lớn cho vận chuyển toàn cầu.
Trước khi kênh đào được hoàn thành, tàu phải đi vòng quanh cực nam của Nam Mỹ - tuyến đường dài và nguy hiểm hơn nhiều. Nhưng đi qua kênh đào Panama, chuyến đi rút ngắn hơn 13.000 km, tiết kiệm tiền bạc và thời gian.
Tuy nhiên, hiện nay, biến đổi khí hậu xuất hiện đang đe dọa tuyến đường này. Mỗi khi mở kênh, hàng triệu lít nước ngọt đổ ra biển. Hậu quả là mực nước trong kênh giảm xuống. Cuối cùng, phải bổ sung nước cho kênh.
Tuy nhiên, hiện nay người dân, các nhà bảo tồn và nhà khí tượng học đều đang quan sát thấy lượng mưa ở Trung Mỹ giảm do hậu quả của biến đổi khí hậu.
Điều này có nghĩa kênh có ít nước hơn. Và nếu nước ngọt chảy ra từ các âu thuyền của kênh không được bù vào, những con tàu lớn sẽ ngày càng khó đi qua.
Kênh đào Panama sử dụng rất nhiều nước ngọt vì tàu phải đi qua hàng chục âu thuyền đưa lên hoặc xuống ở độ sâu 26 m.
Theo công ty tư vấn Everstream, đơn vị giám sát và đánh giá chuỗi cung ứng thay mặt cho các công ty quốc tế, cần khoảng 200 triệu lít nước cho mỗi con tàu đi qua kênh đào.
Cơ quan quản lý kênh đào Panama đã ban hành các quy định nghiêm ngặt trong những tháng gần đây. Mớn nước hoạt động bình thường của kênh là 15,24 m.
Tuy nhiên, từ ngày 24.5, những con tàu lớn nhất đi qua kênh đào Panama bị giới hạn ở mớn nước lên tới 13,56 m. Một tuần sau, vào ngày 30.5, con số này giảm xuống còn 13,4 m.
Các nhà phân tích của Everstream không cho rằng tình hình sẽ được cải thiện trong thời gian tới và mọi thứ có thể trở nên tồi tệ hơn đối với ngành kinh doanh vận chuyển.
Hapag-Lloyd - công ty vận tải biển có trụ sở tại Hamburg, Đức và các chủ hàng quốc tế khác - đã đối phó bằng cách xếp ít container hơn để giảm mớn nước cho tàu.
Để bù đắp cho thu nhập bị mất, Hapag-Lloyd áp dụng phụ phí 500 USD cho mỗi container đi qua kênh đào Panama bắt đầu từ tháng 6.
Các chuyên gia thương mại lo ngại sự gián đoạn chuỗi cung ứng và thời gian vận chuyển lâu hơn sẽ ảnh hưởng đến giá cả.
Tuy nhiên, Vincent Stamer - nhà kinh tế từ Viện Kinh tế Thế giới Kiel - có nhận định thoải mái hơn về mực nước ở kênh đào Panama và những hậu quả có thể xảy ra đối với thương mại toàn cầu.
“Điều đó sẽ không thực sự quan trọng với chuỗi cung ứng trong thời điểm hiện tại" - ông nói với DW.
Sẽ không giống như năm 2021, khi tàu container Ever Given mắc kẹt ở kênh đào Suez. “Kênh đào Panama không quan trọng với nền kinh tế toàn cầu như kênh đào Suez" - ông nói.
Ngoài ra, 90% thương mại thế giới di chuyển qua các đại dương trên thế giới và đã thể hiện khả năng phục hồi tương đối rõ rệt trong những năm gần đây.
“Sau nhiều căng thẳng do tắc nghẽn tàu thuyền, đóng cửa và phong tỏa cảng trong những năm gần đây, chuỗi cung ứng đã phục hồi đáng kể" - ông nói thêm.
Với kênh đào Panama, các giải pháp khác đang được xem xét, bao gồm các cống tiết kiệm nước làm nhiệm vụ thu gom nước ngọt trong các lưu vực để tái sử dụng.
Các phương án đang được xem xét là phát triển và khai thác những nguồn nước khác gần kênh, xây dựng hồ chứa và nhà máy khử mặn.
Cho đến khi các giải pháp dài hạn được tìm ra cho kênh đào Panama, nhà kinh tế học sẽ tìm ra những cách khác để giải quyết tình trạng thiếu nước ở Trung Mỹ.
"Giảm tải chắc chắn là cách dễ dàng nhất cho các công ty vận chuyển. Và việc sử dụng các tàu nhỏ hơn cũng có thể thực hiện được" - ông Stamer cho hay.
