Đây là một quy định tại dự thảo Thông tư của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) quy định việc tổ chức tín dụng và chi nhánh ngân hàng nước ngoài mua, bán trái phiếu doanh nghiệp.
Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam ngày 5.5 cho hay, bản dự thảo này đang được gửi tới các ngân hàng hội viên để tham gia góp ý.
Theo bản thuyết minh dự thảo của cơ quan soạn thảo thuộc NHNN, một quy định đáng chú ý là các ngân hàng sẽ chỉ được mua trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) khi có tỉ lệ nợ xấu dưới 3% theo báo cáo tài chính thời điểm gần nhất đã được kiểm toán tại thời điểm mua, trừ trường hợp mua TPDN theo phương án cơ cấu lại được cấp có thẩm quyền phê duyệt.
Các ngân hàng cũng không được mua trái phiếu của doanh nghiệp phát hành có phát sinh nợ xấu tại ngân hàng mua và tại ngân hàng khác trong vòng 12 tháng gần nhất trước thời điểm quyết định phê duyệt mua.
Theo cơ quan soạn thảo NHNN, quy định này nhằm hạn chế các ngân hàng không kiểm soát được tỉ lệ nợ xấu dưới 3% nhưng vẫn thực hiện mua bán TPDN, đồng thời góp phần hạn chế nợ xấu, nâng cao chất lượng tín dụng của các ngân hàng.
Trong trường hợp dự thảo Thông tư được NHNN ban hành trong thời gian tới đây, các ngân hàng cũng sẽ không được vay vốn của các ngân hàng khác để mua TPDN cũng như không được mua TPDN phát hành trong đó có mục đích để cơ cấu lại các khoản nợ của chính doanh nghiệp phát hành.
Sở dĩ có quy định này là bởi thời gian qua đã xuất hiện nhiều biến tướng xung quanh hoạt động mua bán trái phiếu.
Cụ thể theo cơ quan soạn thảo NHNN, thời gian qua có phát sinh việc TCTD mua TPDN phát hành với mục đích để cơ cấu lại nợ, tiềm ẩn nhiều rủi ro nhất là trong điều kiện doanh nghiệp phát hành trái phiếu tiếp tục gặp khó khăn trong hoạt động sản xuất, kinh doanh và không có khả năng trả nợ gốc và lãi trái phiếu đến hạn, dẫn đến việc phát hành thêm trái phiếu để tiếp tục cơ cấu lại nợ.
"Theo đó, trường hợp một đợt phát hành TPDN với nhiều mục đích khác nhau, trong đó có mục đích cơ cấu lại khoản nợ, thì TCTD cũng không được mua TPDN” – cơ quan soạn thảo NHNN cho biết.
Cũng theo dự thảo, các ngân hàng cũng không được mua TPDN phát hành có mục đích để góp vốn, mua cổ phần tại doanh nghiệp khác.
Cơ quan NHNN cho hay, quy định này nhằm hạn chế TCTD không được mua trái phiếu phát hành để góp vốn, mua cổ phần tại doanh nghiệp khác.
Bởi qua công tác kiểm tra hoạt động của TCTD, NHNN phát hiện một số trường hợp doanh nghiệp phát hành trái phiếu với mục đích thực hiện các chương trình, dự án đầu tư của doanh nghiệp, tăng quy mô vốn hoạt động, nhưng thực tế huy động vốn để góp vốn, mua cổ phần tại các doanh nghiệp khác, để các doanh nghiệp này thực hiện dự án hoặc tiếp tục thực hiện góp vốn, mua cổ phần.
Theo số liệu của Công ty chứng khoán SSI, các doanh nghiệp phát hành tới 49.000 tỉ đồng trái phiếu trong quý I/2020 nhằm đáp ứng nhu cầu vốn phục vụ sản xuất kinh doanh, trong đó lãi suất cao nhất hiện lên đến 11-13% thuộc về các doanh nghiệp bất động sản.
Bên cạnh đó, nhu cầu tiền mặt phục vụ sản xuất kinh doanh tại các doanh nghiệp cũng đang tăng dần và ước tính có tới 190.000 tỉ đồng bị rút ra khỏi các ngân hàng.
