Nào ta cùng tăng
Vietcombank vừa thông báo áp dụng mức phí rút tiền nội mạng ATM mới, từ 1.100 đồng/lần lên 1.650 đồng/lần từ ngày 15.7, tăng 50%. Như vậy, tính cả Vietcombank, tới ngày 15.7, đồng loạt 4 ngân hàng TMCP Nhà nước đều áp dụng mức phí rút tiền nội mạng là 1.650 đồng/lần. Trước đó, hai ngân hàng BIDV và Vietinbank cũng thông báo thay đổi phí một số dịch vụ thẻ áp dụng từ ngày 12.5, riêng mức phí rút tiền nội mạng mới được lùi lại tới 15.7. Trước đó vào tháng 5, Agribank đã áp dụng mức phí rút tiền nội mạng mới từ ngày 12.5, từ 1.100 đồng/lượt lên 1.650 đồng/lượt.
Trước bức xúc của dư luận ở thời điểm đó, NHNN đã yêu cầu tạm dừng việc thu phí. Tuy nhiên, dừng thu phí ATM thì các ngân hàng lại ồ ạt tăng các loại phí khác như lộ trình. Đơn cử như BIDV cũng thông báo biểu phí ngân hàng điện tử mới, áp dụng từ ngày 1.6. Hay Vietcombank lần này cũng tăng phí chuyển khoản liên ngân hàng trên ATM lên 3.300 đồng/giao dịch. Còn Agribank đã tăng phí chuyển khoản liên ngân hàng tại các ATM và trên ứng dụng E-Mobile Banking lên 0,05% số tiền giao dịch, tối thiểu 8.000 đồng/lần.
Và cho tới nay sau một thời gian “hoãn binh” các ngân hàng lại tiếp tục tăng phí. Lý do mà các ngân hàng nêu ra là đã dự kiến tăng từ khá lâu nhưng nay mới thực hiện vì đã "gánh vác chi phí đến mức độ giới hạn". Hơn nữa, mức phí duy trì thời gian qua là 1.100 đồng/giao dịch còn cách khá xa mức trần mà NHNN đưa ra (3.300 đồng/giao dịch). Chiếu theo biểu khung mức phí do NHNN quy định tại Thông tư số 35/2012/TT-NHNN ngày 28.12.2012, các ngân hàng được phép điều chỉnh tăng phí rút tiền nội mạng theo lộ trình, trong đó từ 1.1.2015 được phép tăng phí đến mức trần là 3.000 đồng/giao dịch để bù đắp các chi phí phát sinh. Trong bối cảnh đó, chi phí cho 1 giao dịch rút tiền trên ATM hiện khoảng gần 10.000 đồng (bao gồm chi phí đầu tư, bảo trì, vận hành, quản lý ATM; chi phí tiếp quỹ tiền mặt, thuê địa điểm…) và chi phí này ngày càng tăng. Theo quan điểm của lãnh đạo các ngân hàng, nếu tính đầy đủ, mức thu phí hiện nay không bù đắp được chi phí. Việc tăng phí này không chỉ giúp ngân hàng duy trì đầu tư hệ thống và bù đắp một phần chi phí mà còn góp phần khuyến khích khách hàng sử dụng các hình thức thanh toán không dùng tiền mặt.
Với mức trần là 3.000 đồng/giao dịch, phí dịch vụ thẻ sẽ vẫn còn dư địa tăng và không chỉ các ngân hàng lớn mà các ngân hàng nhỏ khác cũng sẽ “theo chân”. Chủ tịch Hội Thẻ Việt Nam Đào Minh Tuấn trước đó cũng cho biết, mức phí dịch vụ trước nay ở mức thấp nhằm khuyến khích người dân mở thẻ. Đến nay, khi số lượng thẻ đã đông và ngân hàng tới “hạn” chịu phí, theo ông Tuấn chắc chắn trong thời gian tới phí ngân hàng sẽ tăng lên nhưng sẽ có lộ trình chứ không phải tăng ngay một lần lên 3.000 đồng/giao dịch.
NHNN tiếp tục “tuýt còi”
Sau khi có thông tin các ngân hàng tăng phí, ngày 10.7, đại diện NHNN cho biết vừa yêu cầu các ngân hàng thương mại tiếp tục tạm dừng tăng phí rút tiền nội mạng qua ATM từ 15.7 như kế hoạch của một số ngân hàng này.
Trao đổi nhanh về vấn đề này, đại diện NHNN cho rằng việc tăng phí là quyền tự chủ của các ngân hàng thương mại theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, các ngân hàng cần bảo đảm nguyên tắc minh bạch thông tin và hài hòa lợi ích giữa các bên; tạo đồng thuận, chia sẻ của người sử dụng dịch vụ cũng như bảo đảm chất lượng dịch vụ. Ngoài ra, các ngân hàng cần có thời gian để giải thích rõ cho chủ thẻ mức phí thế nào là phù hợp. Cả 4 ngân hàng lớn cùng tăng phí rút tiền nội mạng ATM trong cùng thời điểm dễ khiến khách hàng băn khoăn, dư luận cũng đặt nhiều câu hỏi…
Cụ thể, theo quy định hiện nay các ngân hàng được phép điều chỉnh phí dịch vụ thẻ, trong đó có phí rút tiền nội mạng theo khung quy định của Ngân hàng Nhà nước. Cụ thể, phí rút tiền nội mạng cao nhất theo khung quy định là 3.000 đồng/lần rút tiền nội mạng (chưa bao gồm thuế VAT). Hiện nay, các ngân hàng mới đang áp dụng ở mức phổ biến là 1.000 đồng/lượt, nếu thêm thuế VAT là 1.100 đồng/lượt.
Trong bối cảnh đầu tư cho hạ tầng dịch vụ thẻ lớn, sức chịu đựng của các ngân hàng đã tới hạn nên các ngân hàng đã đề xuất được tăng phí dịch vụ thẻ theo lộ trình và trong khung quy định. Điều này không vi phạm quy định và các ngân hàng hoàn toàn được phép. Tuy nhiên, theo đại diện của NHNN nếu muốn tăng phí dịch vụ thẻ, NHNN khẳng định, các ngân hàng phải minh bạch thông tin. Các ngân hàng không thể cứ nói là lỗ rồi tăng phí, các ngân hàng cần đưa ra con số cụ thể lỗ bao nhiêu, mức tăng có hợp lý hay không, hay khi tăng phí thì có nâng cao chất lượng dịch vụ thẻ không, có tạo được sự đồng thuận của khách hàng không? Các ngân hàng cần trả lời một cách rõ ràng những câu hỏi thắc mắc của người dân.
Quan điểm của NHNN là các ngân hàng phải minh bạch được thông tin và tạo được sự đồng thuận của khách hàng trước khi tăng phí. Còn hiện nay, trong bối cảnh chưa công khai thông tin, chưa tạo được sự đồng thuận của khách hàng nên theo đại diện NHNN các ngân hàng chưa được tăng. Đại diện NHNN cũng cho biết, với việc xử lý số liệu, quy trình thông tin… phải cần một khoảng thời gian. Do đó, các ngân hàng khó có thể tập hợp số liệu, công khai thông tin ngay, kịp lộ trình tăng phí như đã công bố là đến ngày 15.7.
