Tại sao Trịnh Xuân Thanh hay ông chủ Nhật Cường bỏ trốn được?
Đây là câu hỏi mà đại biểu Nguyễn Văn Hiển - Ủy viên Thường trực Ủy ban Pháp luật của Quốc hội đặt ra khi thảo luận vào chiều 28.5.
Dẫn quy định trong dự thảo Luật về các trường hợp bị hoãn xuất cảnh: “Bị can, bị cáo; người bị tố giác, người bị kiến nghị khởi tố mà qua kiểm tra, xác minh có đủ căn cứ xác định người đó bị nghi thực hiện tội phạm và xét thấy cần ngăn chặn ngay việc người đó trốn hoặc tiêu hủy chứng cứ theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự”, ông Hiển nhận xét “vừa thừa, vừa thiếu”.
“Vừa qua dư luận nói rất nhiều và rất bức xúc với nhiều trường hợp không nằm trong trường hợp này. Ví dụ, có những vụ án vừa rồi xảy ra như Trịnh Xuân Thanh hay vụ Nhật Cường Mobile, rõ ràng những trường hợp này họ chưa bị khởi tố vụ án, chưa bị bắt, chưa bị tạm giữ và cũng chưa có đơn tố giác. Nhưng đây là những vụ việc rất nghiêm trọng, vậy tại sao người ta vẫn xuất cảnh, vẫn trốn đi được”, ông Hiển dẫn chứng.
Ông Hiển đề nghị luật này phải xử lý được những trường hợp mà dư luận rất quan tâm. Trong rất nhiều trường hợp, dù không có đơn tố giác nhưng trong quá trình điều tra, xác minh, các cơ quan tố tụng làm chính xác, biết được đối tượng đang vào vòng tình nghi, cơ quan có thẩm quyền phải có biện pháp hạn chế xuất cảnh với những trường hợp này.
Đồng quan điểm, đại biểu Tạ Văn Hạ - Thường trực Uỷ ban Văn hoá Giáo dục Thanh niên Thiếu niên và Nhi đồng cũng - cho rằng, quy định về những trường hợp tạm hoãn xuất cảnh chưa chặt chẽ. Với những nghi phạm liên quan đến tham nhũng hoặc các vụ nghiêm trọng khác, khi có dấu hiệu phạm tội nhưng chưa khởi tố mà đang trong quá trình theo dõi, thì cần có quy định về giải pháp ngăn chặn.
"Ví dụ như trường hợp Vũ Đình Duy (cựu Tổng giám đốc Công ty cổ phần hoá dầu và xơ sợi dầu khí) trốn ra nước ngoài; hay mới đây cơ quan chức năng đã phải truy nã ông chủ Nhật Cường Mobile. Tôi biết khi chưa khởi tố thì họ có quyền công dân. Nhưng với Luật xuất nhập cảnh này, chúng ta phải có quy định để phòng ngừa, ngăn chặn tội phạm bỏ trốn và nhất là trốn ra nước ngoài", ông Hạ nói.
Cần gắn chip điện tử trong hộ chiếu
Cũng đề cập đến các trường hợp bỏ trốn trên, đại biểu Lưu Bình Nhưỡng (Bến Tre) cho rằng với những trường hợp đã nằm trong chuyên án, đưa vào diện điều tra thì không thể thả lỏng. Cơ quan chức năng phải có trinh sát nội ngoại tuyến, dự phòng trường hợp cấm xuất nhập cảnh với những đối tượng này.
Chung quan điểm, đại biểu Trần Văn Quý - Phó trưởng đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hưng Yên, Ủy viên Ủy ban Pháp luật - cũng cho rằng, từ những trường hợp dư luận bức xúc như Trịnh Xuân Thanh, Vũ Đình Duy, hay ông chủ Nhật Cường Mobile bỏ trốn đã cho thấy đang thiếu những chế tài, không có quy định của luật để giải quyết vấn đề trong thực tiễn.
Ông kiến nghị, hiện nay Chính phủ đang tiến hành cải cách hành chính, giảm giấy tờ công dân gắn với mã số định danh cá nhân. Ban soạn thảo cần nghiên cứu, gắn cấp hộ chiếu với số định danh của công dân.
Về điều này, đại biểu Tạ Văn Hạ cho rằng, cùng với việc triển khai gắn chip điện tử trong hộ chiếu, các cơ quan chức năng cần sớm liên thông quản lý giấy tờ công dân thông qua mã số cấp cho mỗi người, để khi cần có thể áp dụng biện pháp theo Luật định, kịp thời ngăn chặn các đối tượng liên quan đến những vụ việc nghiêm trọng bỏ trốn ra nước ngoài.
