Ngày 2.1.2020, tại trụ sở Liên Hợp Quốc ở New York, Việt Nam đã tiến hành các hoạt động chính thức trên cương vị Chủ tịch Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, mở đầu cho nhiệm kỳ thành viên Hội đồng Bảo an 2020-2021.
Lễ đặt cờ của 5 nước ủy viên không thường trực mới của Hội đồng Bảo an nhiệm kỳ 2020-2021 (Estonia, Niger, Saint Vincent và Grenadines, Tunisia và Việt Nam) đã được tổ chức trang trọng tại trước phòng họp của Hội đồng Bảo an.
Đại sứ khẳng định Việt Nam sẽ nỗ lực hết sức để đóng góp vào công việc của Hội đồng Bảo an nhằm bảo đảm việc tuân thủ Hiến chương Liên Hợp Quốc và thúc đẩy chủ nghĩa đa phương; đồng thời tỏ mong muốn các nước ủng hộ những nỗ lực Việt Nam, không chỉ trong Tháng Chủ tịch mà trong cả thời gian sắp tới. Sau phát biểu, Đại sứ Đặng Định Quý đã cắm quốc kỳ Việt Nam vào hàng cờ của các nước ủy viên Hội đồng Bảo an.
Sáng cùng ngày, Hội đồng Bảo an đã thông qua chương trình làm việc tháng 1.2020 do Việt Nam đề xuất. Theo đó, dự kiến Hội đồng Bảo an sẽ có 12 cuộc họp công khai, 15 cuộc họp kín thảo luận về nhiều vấn đề quốc tế và khu vực như tình hình Trung Đông, Syria, Yemen, Tây Phi, Sahel, Mali, Libya, Trung Á và Síp. Các cơ quan trực thuộc của Hội đồng Bảo an cũng sẽ có nhiều cuộc họp trong tháng về các vấn đề như các lệnh trừng phạt, chống khủng bố, tòa án, trẻ em và xung đột vũ trang, các vấn đề thủ tục v.v…
Thời điểm Việt Nam đảm nhận vị trí Chủ tịch Hội đồng Bảo an có ý nghĩa đặc biệt. Đây là tháng đầu tiên kỷ niệm 75 năm thành lập Liên Hợp Quốc, cũng là 75 năm ký Hiến chương Liên Hợp Quốc. Cùng với đó là việc Việt Nam bắt đầu năm Chủ tịch ASEAN 2020.
Nhân dịp này, Việt Nam đã đề xuất và nhận được được sự tán thành cao của tất cả các nước uỷ viên Hội đồng Bảo an trong việc tổ chức một thảo luận mở về Thúc đẩy tuân thủ Hiến chương Liên Hợp Quốc vào ngày 9.1.2020 và một cuộc họp về Hợp tác giữa Liên Hợp Quốc và ASEAN trong duy trì hòa bình và an ninh quốc tế vào ngày 23.1.2020.
Các đề xuất của Việt Nam nhằm góp phần thúc đẩy vai trò của chủ nghĩa đa phương, Hiến chương Liên Hợp Quốc và các nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế vì một thế giới hòa bình, công bằng và tốt đẹp hơn. Đồng thời, Việt Nam cũng mong muốn tăng cường hiệu quả hợp tác và quan hệ Đối tác toàn diện giữa ASEAN và Liên Hợp Quốc, vì lợi ích chung của các nước ASEAN và cộng đồng quốc tế.
Buổi họp báo thu hút hơn 60 phóng viên, đại diện các hãng thông tấn, báo chí thường trú tại Liên Hợp Quốc tham dự và 19 lượt câu hỏi và trả lời về công việc của Hội đồng Bảo an, chính sách đối ngoại của Việt Nam và những ưu tiên của Việt Nam trong tháng Chủ tịch.
Là một trong sáu cơ quan chính của Liên Hợp Quốc, Hội đồng Bảo an được các quốc gia thành viên trao trách nhiệm chính đối với việc duy trì hòa bình và an ninh quốc tế (đoạn 1 Điều 24, Hiến chương Liên Hợp Quốc). Theo Điều 4 và 25 của Hiến chương Liên Hợp Quốc, tất cả các nước thành viên Liên Hợp Quốc đồng ý chấp nhận và thực thi các quyết định của Hội đồng Bảo an. Các quyết định và nghị quyết của Hội đồng Bảo an theo chương VII Hiến chương, khi đã được thông qua đều mang tính chất ràng buộc và tất cả các thành viên của Liên Hợp Quốc đều có trách nhiệm phải tôn trọng và thi hành. Hội đồng Bảo an gồm 15 thành viên: 5 thành viên thường trực (Trung Quốc, Pháp, Nga, Anh và Mỹ) và 10 thành viên không thường trực có nhiệm kỳ 2 năm do Đại hội đồng Liên Hợp Quốc bầu. 10 ghế không thường trực HĐBA được phân theo khu vực địa lý (hiện nay là Estonia, Bỉ, CH Dominica, Đức, Indonesia, Niger, Saint Vincent&Grenadines, Nam Phi, Tunisia và Việt Nam). Theo thống kê, trong năm 2019, Hội đồng Bảo an đã tổ chức 258 cuộc họp chính thức (trong đó có 243 cuộc công khai) và 137 cuộc tham vấn. |
