Vào cuộc “giải cứu tàu 67” nằm bờ
Tại phiên chất vấn, nhiều đại biểu Quốc hội nêu băn khoăn về việc nhiều ngư dân trở thành con nợ xấu; nhiều tàu được đóng theo Nghị định số 67 dừng hoạt động, nợ tồn đọng.
Trả lời về vấn đề này, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường cho biết, Nghị định 67 ban hành năm 2014 trong bối cảnh cần hỗ trợ, đầu tư, khuyến khích ngư dân vươn xa vừa phát triển kinh tế vừa duy trì an ninh biển. Hiện nay còn 55 chiếc tàu đóng theo Nghị định số 67 này nằm bờ không ra khơi được.
Theo ông Cường, nguyên nhân các tàu không ra khơi được do đánh bắt không hiệu quả, thứ 2, có 2 chủ tàu qua đời. Ngoài ra, có một số chủ tàu không có điều kiện hoạt động rất muốn chuyển đổi.
Từ 2018 đến nay, chúng ta đã chuyển đổi sang loại hình hỗ trợ người dân đủ điều kiện khai thác để đóng tàu. Thủ tướng cũng chỉ đạo 28 tỉnh tổng kết chương trình 67, từ đó đưa ra các chính sách, phương pháp mới thay thế những gì không phù hợp.
Còn đối với các giải pháp về quản lý, cần phải quản chặt thiết bị định vị. Nếu phát hiện sai phạm thì không cấp phép cho các tàu ra khơi nữa. Bên cạnh đó, nếu phát hiện chi cục thủy sản nào móc nối với ngư dân để rút tiền ngân sách hỗ trợ thì phải xử lý nghiêm khắc.
Trả lời thêm về vấn đề này trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm cho biết, Cơ quan điều tra - Bộ Công an đã có quyết định khởi tố vụ án vào ngày 16.8.2018. Qua quá trình điều tra, đến ngày 9.1.2019, đã có kết luận số 03 của Cơ quan An ninh điều tra. Hiện nay vụ án sắp được đưa ra xét xử.
Sau phần chất vấn Bộ trưởng Bộ NNPTNT, đại biểu Ngô Thanh Danh (đoàn Đắk Nông) cho rằng, nhiều câu hỏi đặt ra với Bộ trưởng nên có những câu bộ trưởng chưa đi đến tận cùng. “Việc này thể hiện ở 14 đại biểu tranh luận lại”, ông Danh nói.
“Vỡ quy hoạch” điện mặt trời
Chiều 6.11, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh đã đăng đàn đã có 76 đại biểu ấn nút tham gia chất vấn. Các vấn đề được đại biểu đặt câu hỏi chủ yếu xung quanh vấn đề điện, năng lượng mặt trời và vấn đề hàng giả, hàng kém chất lượng...
Đại biểu Lê Thu Hà (đoàn Lào Cai) đã chất vấn Bộ trưởng Trần Tuấn Anh về các vấn đề liên quan đến điện mặt trời. Đại biểu đề nghị giải thích việc vỡ quy hoạch điện VII khi công suất điện mặt trời hiện cao gấp 9 lần so với quy hoạch; cơ sở của mức giá 9,35cent/1kWh mà đại biểu cho là khá cao.
Trả lời đại biểu Hà, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh giải thích sở dĩ số lượng dự án điện mặt trời vượt quy hoạch là do tại thời điểm phê duyệt quy hoạch điện VII (năm 2017), Bộ Công Thương “không lường được hết sự phát triển của năng lượng tái tạo, trong đó chủ yếu là điện mặt trời. Thời điểm đó, công nghệ cũng như các điều kiện phát triển điện mặt trời không đủ để tạo đột biến.
Liên quan đến cơ chế giá ưu đãi 9,35 cent/kWh điện mặt trời trong 20 năm cho các dự án vận hành trước 30.6.2019, ông Trần Tuấn Anh khẳng định, cơ chế này đã tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư phát triển năng lượng mặt trời ở Việt Nam. Theo người đứng đầu ngành Công Thương, khi xây dựng mức giá, Bộ Công Thương đã phối hợp chặt chẽ với các đơn vị tư vấn và đối chiếu với tình hình Việt Nam. Ông cũng nhấn mạnh rằng, sở dĩ phải đưa ra mức giá ưu đãi đó, vì giai đoạn trước, Việt Nam đang đối diện với nguy cơ thiếu điện rất lớn vào năm 2019 - 2020.
“Điện mặt trời, điện gió được xem là một nguồn bổ sung đáp ứng cho nhu cầu phát triển”, ông Tuấn Anh nói và cho biết, Việt Nam hiện có hạ tầng cung cấp 4.900MW điện mặt trời hoàn tất, đi vào vận hành, đóng góp lớn cho nguồn điện cả nước.
Tuy nhiên, ông Trần Tuấn Anh cũng thừa nhận, chính vì sự phát triển quá nhanh của điện mặt trời đã kéo theo hệ lụy là sự quá tải của hệ thống truyền tải điện và việc công suất điện mặt trời không được giải tỏa hết, mới chỉ được giải tỏa 30 - 40%. Để giải quyết vấn đề này, Bộ Công Thương đã báo cáo Chính phủ, xin bổ sung 15 dự án đường dây, trạm biến áp. Khi các dự án đi vào hoạt động thì khả năng giải tỏa công suất điện mặt trời sẽ lên đến 70%.
Tiếp tục vấn đề trên, đại biểu Nguyễn Phương Tuấn (đoàn Ninh Bình) đặt câu hỏi: “Quá tải dự án điện mặt trời như vậy, trước khi ký cấp phép, Bộ trưởng có nghe EVN báo cáo về khả năng quá tải này không?” Trả lời ông Tuấn, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho biết, việc phê duyệt các dự án điện mặt trời có những nguyên tắc cụ thể. Trong đó, dự án phải có thẩm định của địa phương về sử dụng đất, có xác nhận của TCty truyền tải điện (thuộc EVN) về phương án đấu nối và khả năng đấu nối, ba là năng lực của chủ đầu tư cũng như một số yêu cầu về mặt kỹ thuật.
“Thời gian qua, cũng có sự lúng túng, bất cập trong phối hợp của các cơ quan. Tôi nhìn nhận trách nhiệm chưa tổ chức thực hiện đầy đủ, bao quát, dự báo trước để có đối sách, giải pháp quyết liệt, nhất là trong việc xây dựng hệ thống truyền tải”, Bộ trưởng thừa nhận.
Ngư dân nói gì?
Ngư dân Dương Cao Hoan (Nha Trang, Khánh Hòa) cho biết: “Đã 5-6 tháng nay, tàu tôi nằm bờ vì “dính” kiện tụng đòi nợ vay của ngân hàng nên cuộc sống gia đình gặp rất nhiều khó khăn. Nhiều ngư dân đóng tàu 67 khác cũng cùng cảnh ngộ như tôi. Chúng tôi gặp khó khăn thực sự và rất cần được Trung ương gỡ khó, để tiếp tục bám biển. Trước đó, cho rằng món nợ vay vốn đóng tàu theo NĐ 67 của 3 ngư dân Trần Ngọc Đông, Võ Ngọc Trang và Dương Cao Hoan (cùng trú tại TP.Nha Trang) phát sinh nợ xấu (trên 30,9 tỉ đồng), Agribank Khánh Hòa đã khởi kiện 3 ngư dân này đòi nợ.
Cho rằng việc ngân hàng kiện đòi nợ đang tạo áp lực rất lớn đối với ngư dân, ông Mai Thành Phúc - Chủ tịch Nghiệp đoàn nghề cá xã Phước Đồng (TP.Nha Trang) trăn trở: “Ngư dân không trả nợ đúng kỳ hạn là họ sai. Nhưng có những tàu làm ăn có thì họ trả, không có thì lấy đâu trả, trong khi nhà cửa cũng đã thế chấp hết rồi. Họ chỉ sống nhờ con tàu đó thôi. Tôi hy vọng việc bàn thảo ở Quốc hội lần này sẽ góp phần “mở lối” cho những bế tắc hiện tại trong thời gian tới đối với các ngư dân. NHIỆT BĂNG
Ngư dân Mai Văn Chương, huyện Phù Cát, tỉnh Bình Định cho biết, tàu BĐ 99179 TS của tôi được đóng với giá hơn 15 tỉ đồng. Tuy nhiên, tàu hư hỏng liên tục và khai thác không có hiệu quả. Mỗi tháng tôi mất khoảng 300 triệu đồng để ra khơi, thế nhưng hiện nay do nguồn thủy sản khan hiếm nên mỗi lần vươn khơi toàn lỗ. N.T
Gỡ “thẻ vàng” cho thủy sản Việt Nam
Tham gia trả lời chất vấn với Bộ trưởng Bộ NNPTNT Nguyễn Xuân Cường, Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng nhấn mạnh là phải giải quyết dứt điểm tình trạng tàu cá Việt Nam vi phạm các quy định về khai thác hải sản; đặc biệt là việc đánh bắt cá trái phép tại vùng biển nước ngoài.
Hiện tại, còn 7 địa phương có tàu cá của ngư dân vi phạm, bị nước ngoài bắt giữ, xử lý. Cũng theo Phó Thủ tướng, đoàn công tác của EC sắp trở lại Việt Nam để kiểm tra, xem xét có gỡ “thẻ vàng” cho Việt Nam hoặc nâng mức cảnh báo “thẻ đỏ”.
Do đó, Phó Thủ tướng đề nghị các vị đại biểu Quốc hội tại các địa phương, đặc biệt là 28 tỉnh, thành phố ven biển, hỗ trợ giúp đỡ trong công tác tuyên truyền, vận động, giám sát ngư dân, cùng với lãnh đạo các địa phương triển khai tốt các giải pháp nhằm thực hiện có hiệu quả các khuyến nghị của EC, sớm gỡ “thẻ vàng” cho thuỷ sản Việt Nam. NGUYÊN CHUNG
