Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ vừa ký ban hành Nghị quyết số 35/2023/UBTVQH15 của UBTVQH về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2030, hiệu lực thi hành từ ngày 19.7.2023.
Theo đó, trong giai đoạn 2023-2025, dự kiến sắp xếp 33 đơn vị hành chính cấp huyện, 1.327 đơn vị hành chính cấp xã (chưa tính số đơn vị thuộc diện khuyến khích sắp xếp do địa phương có nhu cầu).
Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, khi tiến hành sắp xếp, số cán bộ lãnh đạo đơn vị hành chính cấp huyện dôi dư khoảng 2.500 người; cấp xã khoảng 27.900 người; cán bộ không chuyên trách cấp xã khoảng 16.000 người. Tổng cộng khoảng 46.100 người.
Một trong những vấn đề khó khăn đã và đang đặt ra trong quá trình sáp nhập, tinh gọn là công tác bố trí, sắp xếp người dôi dư và hiệu lực, hiệu quả của bộ máy hành chính.
Theo nghị quyết, cán bộ dôi dư do sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã tùy từng trường hợp được tuyển dụng, tiếp nhận, điều động, luân chuyển đến làm việc tại các cơ quan, tổ chức, đơn vị trong hệ thống chính trị theo yêu cầu nhiệm vụ hoặc hưởng các chế độ, chính sách cho người nghỉ hưu, thôi việc, tinh giản biên chế.
Sau khi nghị quyết ban hành, trao đổi với Lao Động, nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Tiến Dĩnh cho rằng, trước, trong và sau quá trình sáp nhập đơn vị hành chính, chính quyền các địa phương phải đối mặt với không ít bài toán, vấn đề đặt ra.
Trong đó vừa phải ổn định bộ máy công tác, vừa bảo đảm đời sống người dân và cán bộ, công chức, viên chức đối với những biến động không nhỏ trong cuộc sống, công việc.
Theo ông Dĩnh, công tác cán bộ sau sắp xếp vẫn là khó khăn, phức tạp nhất. Khi thực hiện cần sự phân loại cán bộ, bố trí cán bộ sau sắp xếp để nâng cao hiệu lực, hiệu quả bộ máy nhà nước.
Ông Dĩnh cũng nhấn mạnh, cần quan tâm chất lượng cán bộ, công chức, viên chức thay vì số lương. Khi đó, trường hợp có trình độ năng lực đáp ứng vị trí việc làm thì phải giữ chân. Còn với cán bộ dôi dư, không bố trí sau sắp xếp thì giải quyết theo chế độ như đã quy định.
Sau khi hoàn thành sắp xếp, ông Dĩnh cho rằng bộ máy hành chính phải phải phát huy được sức mạnh của quy mô dân số, diện tích tự nhiên đúng theo tiêu chí, phát huy nguồn lực của địa phương thì mới đáp ứng mục tiêu sắp xếp.
Tương tự, TS. Nguyễn Viết Chức - nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa – Giáo dục của Quốc hội cho rằng, tại một số địa phương, tuổi đời của phần lớn đội ngũ công chức còn trẻ, nhưng thời gian tiến hành sắp xếp ngắn, chế độ, chính sách chưa đủ để hỗ trợ cán bộ, công chức ổn định cuộc sống sau khi nghỉ việc và tìm công việc mới.
Ông Nguyễn Viết Chức lưu ý, cần tránh xáo trộn khi sắp xếp, tinh gọn đơn vị hành chính. Hiệu quả thực chất của việc sắp xếp không đơn thuần là cắt giảm được bao nhiêu đơn vị, bao nhiêu cán bộ mà phải là hiệu quả của bộ máy chính quyền và chất lượng thụ hưởng của người dân cũng như sự phát triển kinh tế - xã hội ở những địa bàn này.
Do vậy, việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã phải gắn tinh gọn đi kèm hiệu quả thực chất.
Theo nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, kinh phí thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã do ngân sách địa phương bảo đảm. Tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương được sử dụng kinh phí thường xuyên trong nguồn ngân sách nhà nước đã được giao trong thời kỳ ổn định ngân sách của các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã thực hiện sắp xếp để chi các nhiệm vụ quy định.
Ngân sách trung ương hỗ trợ một lần cho các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương nhận bổ sung cân đối ngân sách với định mức 20 tỉ đồng cho mỗi đơn vị hành chính cấp huyện giảm và 500 triệu đồng cho mỗi đơn vị hành chính cấp xã giảm để hỗ trợ đầu tư xây dựng cơ bản phục vụ việc sắp xếp đơn vị hành chính.
Theo báo cáo của Bộ Nội vụ, việc sắp xếp đơn vị hành chính các cấp đã kết thúc giai đoạn 2019-2021 với việc giảm 8 huyện và 561 xã, 3.437 cơ quan, tổ chức ở cấp xã và 429 cơ quan, tổ chức ở cấp huyện.
Ở những nơi được sắp xếp, bộ máy tinh gọn hơn, biên chế cũng được tinh giản, đời sống người dân ổn định. Ngân sách Nhà nước giảm chi trên 2.000 tỉ đồng từ việc sắp xếp này.
