Tổ chức mô hình chính quyền đô thị tại TPHCM, Hà Nội, Đà Nẵng: Tinh gọn bộ máy để giảm chi ngân sách

Giảm biên chế, giảm chi ngân sách

Ngày 29.3.2021, Chính phủ ban hành Nghị định 32/2021/NĐ-CP, Nghị định 33/2021/NĐ-CP; Nghị định 34/2021/NĐ-CP quy định về thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị và một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tại TPHCM, Hà Nội, Đà Nẵng. Đồng thời Chính phủ cũng ban hành Nghị định 34 về thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị và một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.Đà Nẵng.

Đây đều là 3 là đô thị đặc biệt, là đầu tàu kinh tế, có sức thu hút, lan tỏa lớn của vùng kinh tế trọng điểm miền Bắc, miền Trung và miền Nam. Trong đó, Hà Nội bỏ HĐND ở cấp phường, còn TPHCM và Đà Nẵng thì bỏ HĐND ở cấp phường và quận. Theo các đại biểu Quốc hội, khi được tổ chức thực hiện mô hình chính quyền đô thị sẽ là cú hích rất lớn đối với sự phát triển toàn diện của 3 địa phương.

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Quyết Tâm (Đoàn TPHCM) đánh giá, việc thực hiện chính quyền đô thị là một vấn đề mà được lãnh đạo và các tầng lớp nhân dân TPHCM quan tâm từ nhiều năm nay. Việc tổ chức chính quyền đô thị tại TPHCM phù hợp với thực tiễn, phù hợp cả về cơ sở lý luận, cơ sở pháp lý và yêu cầu thực tiễn ở địa phương. Trước tiên, khi không tổ chức HĐND ở quận, huyện, phường nhưng quyền đại diện của nhân dân không bị hạn chế và vai trò của từng đại biểu HĐND thành phố được phát huy.

Theo bà Nguyễn Thị Quyết Tâm, trong quá trình thực hiện thí điểm HĐND TP đã phát huy tốt vai trò làm chủ của nhân dân. Có nhiều giải pháp, có nhiều biện pháp, cách làm mới, sáng tạo và quyền làm chủ của nhân dân vẫn được phát huy tốt. Việc tổ chức chính quyền đô thị tại TPHCM đủ sức thúc đẩy, tạo chuyển biến lớn, tác động tăng trưởng kinh tế TPHCM một cách nhanh và bền vững hơn trong thời gian tới.

Cũng theo phân tích, việc thực hiện mô hình tổ chức chính quyền sẽ làm cho bộ máy chính quyền thành phố tinh gọn, các cơ quan chuyên môn trực thuộc sắp xếp lại tinh gọn. Từ đó Thành phô sẽ đẩy mạnh phân cấp, ủy quyền giữa các cơ quan trung ương và chính quyền thành phố. Bộ máy hành chính sẽ phản ứng nhanh nhạy, hoạt động thông suốt hơn; cơ quan hành chính ở cấp huyện và cấp xã sẽ tích cực, chủ động điều hành, quyết định nhanh chóng những vấn đề cấp bách ở địa phương trên cơ sở xác định rõ trách nhiệm, rõ người, rõ việc. Qua đó, nâng cao tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các cấp chính quyền.

Theo Phó Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội Hà Nội Nguyễn Thị Bích Ngọc, việc tổ chức mô hình chính quyền đô thị tại TP.Hà Nội bắt nguồn từ nhu cầu thực tiễn, tạo tiền đề cho một chính quyền hiệu lực, hiệu quả phù hợp với thực tế phát triển.

Về mô hình chính quyền đô thị tại thành phố Đà Nẵng, đại biểu Trần Văn Mão (Đoàn Nghệ An) cho rằng, việc tổ chức mô hình chính quyền đô thị tại thành phố Đà Nẵng khác với mô hình của Hà Nội. Đó là không tổ chức HĐND ở cả quận nhưng vẫn thấp hơn so với mô hình thí điểm tại Nghị quyết 26 của Quốc hội trước đó. Bởi từ năm 2008, thành phố Đà Nẵng đã là 1 trong 10 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương được lựa chọn thực hiện thí điểm mô hình không tổ chức HĐND quận (huyện), phường theo Nghị quyết 26 của Quốc hội. Kết thúc thời gian thí điểm, thành phố đã đánh giá việc không tổ chức HĐND đã đem lại hiệu qua tích cực, bộ máy chính quyền được tổ chức tinh gọn, bộ máy biên chế được tinh giản.

Tăng giám sát để đảm bảo quyền lợi của người dân

Việc thực hiện mô hình chính quyền đô thị, không còn HĐND cấp quận, phường sẽ góp phần tinh giản biên chế, tinh gọn bộ máy, tiết kiệm chi thường xuyên. Đồng thời, công việc của người dân, doanh nghiệp sẽ được đẩy nhanh, tiết kiệm thời gian và chi phí cho xã hội. Tuy nhiên, nhiều ý kiến còn bày tỏ băn khoăn làm sao để tăng tính giám sát, tránh lạm quyền khi thực hiện việc này.

Đại biểu Trần Văn Mão cho rằng, cần làm rõ một số vấn đề cơ chế giám sát việc quyền đại diện, quyền làm chủ của nhân dân đối với chính quyền quận, phường khi không tổ chức HĐND. Đặc biệt là quyền đại diện, quyền làm chủ của nhân dân; cơ chế thực hiện các quyền đó với chính quyền quận, phường như thế nào?

Còn theo Đại biểu Nguyễn Thị Quyết Tâm, khi thực hiện mô hình chính quyền đô thị, cần phải tăng cường hơn hoạt động giám sát để đảm bảo yêu cầu của người dân về hoạt động giám sát của HĐND tốt hơn.