Trong đó, thời gian cho xây dựng luật là 12 ngày; Giám sát tối cao và các vấn đề quan trọng khác là 6,5 ngày; Thời gian khai mạc, bế mạc là 2,5 ngày. Đặc biệt, tại kỳ họp này, Quốc hội tiếp tục có những cải tiến, đổi mới về hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn. Cụ thể, thời gian để mỗi ĐBQH nêu câu hỏi chất vấn là 1 phút và sau khi 3 ĐBQH nêu câu hỏi, người bị chất vấn phải trả lời ngay; thời gian dành cho mỗi lần trả lời là 3 phút.
Việc cải tiến, đổi mới này được thực hiện trên cơ sở kết quả thí điểm tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại phiên họp lần thứ 22 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhằm mục đích tăng cường tính đối thoại, tranh luận trong hoạt động của Quốc hội.
ĐBQH Nguyễn Văn Pha - Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp của Quốc hội: Hỏi nhanh - Đáp gọn - Không vòng vo
“Tôi đánh giá cao việc thực hiện cải tiến, đổi mới hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn cũng như rút ngắn thời gian họp kỳ này. Với quy định mới về chất vấn và trả lời chất vấn, ban đầu chưa quen có thể khiến cho ĐBQH hoặc bộ trưởng bị quá thời gian nhưng rồi sẽ đi vào nền nếp, thói quen của mỗi người. Việc thí điểm cách trả lời này tại phiên họp lần thứ 22 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội vừa qua cho thấy quy định thời gian như vậy là hợp lý. Tôi kỳ vọng phương án mới sẽ đáp ứng mục tiêu “Hỏi nhanh - Đáp gọn - Không vòng vo”.
Việc rút ngắn thời gian kỳ họp cũng như hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn khiến cho đại biểu cũng cần có sự chuẩn bị tốt hơn, nghiên cứu trước tài liệu. Tôi cho rằng với việc tài liệu đã được gửi sẵn từ trước thì đại biểu sẽ có đủ thời gian để nghiên cứu”.
ĐBQH Phạm Văn Hòa - Ủy viên Ủy ban Pháp luật của Quốc hội, Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp: Bộ trưởng không thể bỏ qua câu hỏi
“Kỳ họp lần này có thời gian ngắn nhất trong các kỳ họp trước. Tuy nhiên, không phải thời gian ngắn mà toàn bộ nội dung bị rút ngắn, tuỳ từng nội dung Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đã có sắp xếp, bố trí phù hợp nhất. Ví như có những dự án luật phải thảo luận cả buổi, nhưng cũng có những dự thảo trước đó đã được trao đổi nhiều, cụ thể, nhuần nhuyễn rồi, hoặc chỉ sửa chữa, bổ sung một số điều thì được bố trí 2 dự án luật trong 1 buổi. Các phiên làm việc theo tổ cũng vậy. Tôi cho rằng cách bố trí này của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội là rất hợp lý.
Với bước đổi mới chất vấn và trả lời chất vấn yêu cầu ĐBQH đưa ra những câu hỏi ngắn gọn, đầy đủ, chất lượng, đi vào trọng tâm. Bộ trưởng cũng phải đi thẳng vào câu hỏi để trả lời một cách súc tích, rõ ràng, cụ thể. Đặc biệt, với cách thức này, bộ trưởng sẽ không thể bỏ qua câu hỏi, ý hỏi của ĐBQH. Sau khi bộ trưởng trả lời có những điểm chưa rõ, ĐBQH có thể chất vấn lại ngay.
Về nội dung, một số nội dung được nhiều ĐBQH và cử tri đặc biệt quan tâm như dự án Luật Tố cáo (sửa đổi); Luật Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt Vân Đồn, Bắc Vân Phong, Phú Quốc; Luật Phòng, chống tham nhũng (sửa đổi); báo cáo Giám sát tối cao việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý, sử dụng vốn, tài sản nhà nước tại doanh nghiệp và cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước…
ĐBQH Nguyễn Ngọc Phương - Phó Trưởng đoàn ĐBQH khóa XIV tỉnh Quảng Bình: Nhiều nội dung sẽ “sôi động” nghị trường
“Rút ngắn thời gian kỳ họp là hình thức Quốc hội mong muốn để tiết kiệm thời gian, tránh lãng phí mà vẫn đảm bảo chất lượng của các kỳ họp. Trong đó, một số tài liệu, nội dung yêu cầu các ĐBQH phải nghiên cứu trước thay vì mất thời gian trình bày tại kỳ họp.
Ngoài ra, việc cải tiến chất vấn và trả lời chất vấn yêu cầu người chất vấn và người trả lời chất vấn phải đi vào trọng tâm nội dung, xoáy sâu vấn đề. Việc này giúp tiết kiệm thời gian, nhiều ĐBQH được chất vấn, nhiều nội dung được đề cập đến, tránh tình trạng rất nhiều ĐBQH đăng ký mà không được chất vấn. Yêu cầu này cũng không phải cứ cứng nhắc trả lời 3 phút 1 câu mà có thể có nội dung trả lời ngắn trong vòng 1-2 phút nhưng cũng có nội dung lên tới 4-5 phút.
Qua nhiều kỳ họp, nội dung được nhiều cử tri quan tâm nhất là chất vấn và trả lời chất vấn. Đây là hình thức giám sát trực tiếp của ĐBQH, phản ánh những bức xúc nóng nhất của người dân, cũng là lời hứa của các bộ trưởng trước người dân và ĐBQH. Những nội dung chất vấn được quan tâm nhất đó là vấn đề về phòng, chống tham nhũng lãng phí, kê khai tài sản; điều kiện yếu tố để phát triển kinh tế, xã hội; tinh giản biên chế, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước. Đây là những điểm mới, sáng tạo, cần thiết, có nhiều ý kiến trái chiều hứa hẹn sẽ tạo nên sự sôi động hơn trong nghị trường, thu hút sự quan tâm của người dân.
Xem xét thông qua 8 dự án luật
Tại kỳ họp này, Quốc hội sẽ dành 12 ngày để xem xét, thông qua 8 dự án luật, 1 dự thảo nghị quyết và cho ý kiến về 8 dự án luật khác. Các dự án luật được Quốc hội xem xét, thông qua, gồm: Luật Tố cáo (sửa đổi); Luật Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt Vân Đồn, Bắc Vân Phong, Phú Quốc; Luật Đo đạc và Bản đồ; Luật Cạnh tranh (sửa đổi); Luật An ninh mạng; Luật Quốc phòng (sửa đổi); Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thể dục, thể thao; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các Luật liên quan đến Luật Quy hoạch.
Các nghị quyết được Quốc hội xem xét, thông qua, gồm: Nghị quyết về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2019 và điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2018.
Các dự án luật được Quốc hội thảo luận, cho ý kiến, gồm: Luật Phòng, chống tham nhũng (sửa đổi); Luật Công an nhân dân (sửa đổi); Luật Chăn nuôi; Luật Trồng trọt; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đặc xá; Luật Cảnh sát biển; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục đại học.
Công tác giám sát và quyết định những vấn đề quan trọng khác
Tại kỳ họp này, Quốc hội sẽ xem xét báo cáo đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2017; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2018; Phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2016; Giám sát tối cao việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý, sử dụng vốn, tài sản nhà nước tại doanh nghiệp và cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước giai đoạn 2011-2016; Xem xét, thông qua Nghị quyết về Chương trình giám sát và việc thành lập Đoàn giám sát chuyên đề của Quốc hội năm 2019; Xem xét, quyết định về công tác nhân sự.
Bên cạnh đó, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam sẽ báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhân dân; Ủy ban Thường vụ Quốc hội báo cáo kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri gửi đến kỳ họp thứ tư, Quốc hội khóa XIV và thực hiện việc chất vấn và trả lời chất vấn.
Quốc hội khoá XIV còn 487 đại biểu
Tổng Thư ký Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc thông tin: Sau bầu cử, Quốc hội khoá XIV có 496 người. Tại kỳ họp thứ năm, số đại biểu còn lại là 487 người, giảm 9 người so với ban đầu do ông Trịnh Xuân Thanh và bà Nguyễn Thị Nguyệt Hường không được công nhận tư cách ĐBQH; 2 người mất quyền ĐBQH là ông Đinh La Thăng (đoàn Thanh Hoá) và Nguyễn Quốc Khánh (đoàn Quảng Nam) sau khi toà phúc thẩm tuyên án tù; 3 đại biểu được cho thôi nhiệm vụ ĐBQH là ông Võ Kim Cự (đoàn Hà Tĩnh) và bà Phan Thị Mỹ Thanh (Đồng Nai) do bị kỷ luật và có đơn xin thôi nhiệm vụ, ông Ngô Đức Mạnh (đoàn Bình Thuận) do nhận công tác làm Đại sứ tại Liên bang Nga và 2 đại biểu đã qua đời là ông Ngô Văn Minh (đoàn Quảng Nam) và Hoà thượng Thích Chơn Thiện (đoàn Thừa Thiên - Huế). Qua các trường hợp ĐBQH khoá XIV bị cho thôi nhiệm vụ, Tổng Thư ký Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc nói rằng đây là vấn đề cần rút kinh nghiệm sâu sắc về việc thẩm tra nhân sự khi tiến hành bầu cử trong nhiệm kỳ tới.
H.NGUYỄN
