Chiều 2.12, tại Hà Nội, Văn phòng Chủ tịch nước tổ chức họp báo công bố Lệnh của Chủ tịch nước về: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tần số vô tuyến điện; Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở; Luật Dầu khí; Luật Phòng, chống bạo lực gia đình; Luật Thanh tra; Luật Phòng chống rửa tiền. Đây là những luật đã được Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 4.
Cho phép thành lập thanh tra tổng cục, cục thuộc bộ
Về những điểm mới về Luật Thanh tra năm 2022, Phó tổng Thanh tra Chính phủ Trần Ngọc Liêm cho biết, lần sửa đổi này, luật cho phép thành lập thanh tra tổng cục, cục thuộc bộ thay vì mỗi bộ chỉ có một tổ chức thanh tra.
Việc thành lập các cơ quan thanh tra tổng cục, cục dựa trên cơ sở các cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành hiện có nên không làm phát sinh thêm số lượng đầu mối đơn vị trực thuộc và biên chế của tổng cục, cục thuộc bộ.
Trên cơ sở đó, thanh tra tổng cục, cục được thành lập khi đơn vị đó có phạm vi đối tượng quản lý nhà nước chuyên ngành, lĩnh vực lớn, phức tạp, quan trọng đối với phát triển kinh tế xã hội theo quy định của Thủ tướng Chính phủ.
Luật cũng quy định Chính phủ xem xét, quyết định việc thành lập cơ quan thanh tra của cơ quan thuộc Chính phủ được giao thực hiện một số nhiệm vụ quản lý nhà nước và được luật giao nhiệm vụ thanh tra.
Theo ông Liêm, việc thành lập thanh tra sở nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn, phù hợp biên chế, đảm bảo tinh gọn bộ máy, hoạt động hiệu quả. Thanh tra sở được thành lập trong trường hợp sở đó có phạm vi quản lý rộng, yêu cầu quản lý chuyên ngành phức tạp theo quy định của Chính phủ.
Cũng theo ông Liêm, luật vừa được thông qua đã quy định cụ thể, rành mạch thẩm quyền, quy trình, thời hạn các báo cáo kết quả thanh tra, xây dựng ban hành, công khai kết luận thanh tra.
Bảo đảm quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân
Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở gồm 6 chương, 91 điều; được xây dựng nhằm hoàn thiện pháp luật về thực hiện dân chủ ở cơ sở, bảo đảm quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân.
Đồng thời, bảo đảm công khai, minh bạch trong hoạt động và trách nhiệm giải trình của chính quyền cơ sở, cơ quan, đơn vị và doanh nghiệp; khắc phục những hạn chế, bất cập phát sinh trong thực tiễn thi hành quy định của pháp luật hiện hành về thực hiện dân chủ ở cơ sở.
Đáng chú ý, về thực hiện dân chủ ở xã, phường, thị trấn, đối với mục nhân dân bàn và quyết định quy định cụ thể: Những nội dung nhân dân bàn và quyết định; đề xuất nội dung để nhân dân bàn và quyết định; hình thức nhân dân bàn và quyết định; quyết định của cộng đồng dân cư; trách nhiệm của UBND cấp xã, MTTQ cấp xã, trưởng thôn, tổ trưởng tổ dân phố và nhân dân trong việc tổ chức việc bàn, quyết định và thực hiện quyết định của cộng đồng dân cư.
Luật có hiệu lực thi hành từ ngày 1.7.2023.
Chủ động thực hiện phòng ngừa bạo lực gia đình
Luật Phòng, chống bạo lực gia đình 2022 gồm 6 chương, 56 điều, có hiệu lực thi hành từ ngày 1.7.2023.
Việc sửa đổi Luật Phòng, chống bạo lực gia đình 2007 nhằm hoàn thiện thể chế về công tác phòng, chống bạo lực gia đình theo hướng tăng cường các biện pháp bảo vệ các quyền con người theo Hiến pháp năm 2013.
Nâng cao hiệu lực, hiệu quả của các thiết chế nhà nước, xã hội, cũng như vai trò của gia đình về lĩnh vực này, góp phần gìn giữ các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của gia đình, dân tộc, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong tình hình mới.
Luật có những điểm mới như: Tiếp cận dựa trên quyền con người và lấy người bị bạo lực gia đình làm trung tâm; thực hiện phòng ngừa bạo lực gia đình chủ động, trong phòng có chống, trong chống có phòng; sửa đổi, bổ sung các biện pháp bảo vệ, hỗ trợ, xử lý vi phạm trong phòng, chống bạo lực gia đình để khắc phục những bất cập của Luật 2007, đáp ứng yêu cầu của thực tiễn.
Luật khuyến khích xã hội hóa công tác phòng, chống bạo lực gia đình. Nâng cao trách nhiệm của nhà nước trong bố trí nguồn lực cho phòng, chống bạo lực gia đình để hướng tới xây dựng và phát triển các cơ sở trợ giúp về phòng, chống bạo lực gia đình hoạt động chuyên nghiệp, hiệu quả.
