Tổng Bí thư đầu tiên của thời kỳ đổi mới
Tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI (12-1986), đồng chí Nguyễn Văn Linh được bầu làm Tổng Bí thư - đây là Tổng Bí thư đầu tiên của thời kỳ đổi mới.
PGS.TS.Trần Minh Trưởng - nguyên Viện trưởng Viện Hồ Chí Minh và các lãnh tụ của Đảng - cho hay: Trên trọng trách Tổng Bí thư, đồng chí Nguyễn Văn Linh đã thể hiện bản lĩnh vững vàng, lập trường kiên định, cùng Bộ Chính trị, lãnh đạo Đảng và Nhà nước đề ra những quyết sách đúng đắn, huy động được toàn thể các tầng lớp nhân dân tham gia tiến hành sự nghiệp đổi mới, đưa cách mạng Việt Nam tiếp tục tiến lên.
Đồng chí Nguyễn Văn Linh quán triệt: “Đổi mới là cách mạng”, muốn thắng lợi, phải quyết tâm, phải có phương pháp đúng, phù hợp, đồng thời có sự đột phá.
Trước hết là “đột phá” trên mặt trận tư tưởng, đồng chí đã sử dụng báo chí làm “vũ khí lý luận” để tấn công, đả phá tư tưởng trì trệ, lạc hậu và tuyên truyền, quán triệt chủ trương, đường lối đổi mới của Đảng.
Cụ thể là trên tờ báo Nhân Dân, cơ quan ngôn luận của Đảng, đồng chí đã có một loạt bài viết về: “Những việc cần làm ngay”, (ký bút danh N.V.L.).
Bằng lối viết ngắn gọn, súc tích, lập luận vững chắc dựa trên cơ sở khoa học, sâu sát thực tiễn; với tinh thần dân chủ, công khai, nói thẳng, nói đúng sự thật, lời nói đi đôi với việc làm, đồng chí Nguyễn Văn Linh đã lên án mạnh mẽ những hiện tượng tiêu cực, cùng với tệ quan liêu, mệnh lệnh, tham ô, tham nhũng, hách dịch, cửa quyền, buôn lậu, lãng phí, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một số cán bộ lãnh đạo và đảng viên biến chất, những hạn chế khuyết điểm của các tổ chức Đảng và các cấp chính quyền, như: Bệnh giáo điều, xơ cứng, bảo thủ, trì trệ; công tác quản lý nhà nước lỏng lẻo, chưa sâu sát, chưa phát huy được vai trò định hướng nền kinh tế xã hội... đó là những nguyên nhân cơ bản cản trở quá trình đổi mới.
Sức lan toả của "những việc cần làm ngay"
Đồng chí Nguyễn Văn Linh chỉ rõ, những biểu hiện tiêu cực, quan liêu, tham nhũng có nguy cơ trở thành quốc nạn… nếu không ngay lập tức chỉ ra một cách công khai và rộng rãi sẽ làm cho lòng tin của nhân dân đối với Đảng suy giảm, trở thành lực cản cho đổi mới đất nước. Đặc biệt là về kinh tế là do chúng ta đã duy trì quá lâu cơ chế quản lý hành chính bao cấp. Do đó, phải thay đổi tư duy, đổi mới tư duy, đổi mới cách nghĩ, cách làm.
Những bài báo của tác giả N.V.L. đã gây nên hiệu ứng tích cực trong xã hội, “làm cho lòng dân phấn chấn” và nhận được sự ủng hộ, hưởng ứng mạnh mẽ của đông đảo cán bộ, đảng viên và nhân dân; đã tạo ra sự chuyển biến rõ rệt trên nhiều phương diện, nhất là phát triển kinh tế và ổn định đời sống nhân dân, góp phần định hướng trong đấu tranh chống tiêu cực, làm trong sạch bộ máy các cơ quan Đảng, Nhà nước.
Nhà báo lão thành Hà Đăng - nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Trưởng Ban Tư tưởng văn hóa Trung ương, nguyên Tổng Biên tập Báo Nhân Dân - chia sẻ: Những người làm Báo Nhân Dân không bao giờ quên hình ảnh đồng chí Nguyễn Văn Linh trong tư cách một cộng tác viên đã đích thân mang bài báo đầu tiên dưới bút danh N.V.L. đến tòa soạn, mở ra chuyên mục “Những việc cần làm ngay”, nghiêm khắc phê phán những việc làm tiêu cực trong xã hội, từng gây chấn động trong thời kỳ đầu đổi mới.
Về sau, đồng chí Nguyễn Văn Linh nói lại với các nhà văn, nhà báo: “Tôi không phải nhà văn nghệ, nhà báo, nhưng "ngứa ngáy" quá vừa rồi mới viết Những việc cần làm ngay. Nhiều người hoan nghênh, hưởng ứng nhưng không phải không có những người cho rằng “bôi đen chế độ”…
Theo nhà báo lão thành Hà Đăng, “Những việc cần làm ngay” đạt được đã vượt qua kích cỡ những bài báo khi đã nêu lên một phong cách làm việc, phong cách nói đi đôi với làm, đã nói là làm. Vì vậy, không phải ngẫu nhiên mà người ta gọi Nguyễn Văn Linh là… “ông Nói và Làm”.
Đồng chí Nguyễn Văn Linh đã từ giã chúng ta vào ngày 27.4.1998, thọ 83 tuổi. Sự ra đi của đồng chí đã để lại cho Đảng, Nhà nước và nhân dân biết bao tiếc thương. Nhưng sự nghiệp đồ sộ của đồng chí, trong đó có sự nghiệp “Những việc cần làm ngay” vẫn còn sống mãi với thời gian.
