3 lần trình nhưng chưa ra được Quốc hội
Ngày 6.11, chất vấn tại Quốc hội, Đại biểu Quốc hội Trần Chí Cường (Đoàn Đà Nẵng) cho biết, Luật Ngân sách Nhà nước và các quy định của pháp luật chuyên ngành có những quy định về việc sử dụng chi thường xuyên ngân sách Nhà nước để mua sắm trang thiết bị, phục vụ hoạt động của bộ máy.
Tuy vậy, tại Luật Đầu tư công có nội dung quy định về tính chất của dự án đầu tư công dẫn tới cách hiểu, cho rằng, toàn bộ các dự án xây dựng mới, cải tạo, nâng cấp, mở rộng, mua sắm tài sản, sửa chữa, nâng cấp… đều phải sử dụng nguồn vốn đầu tư công dẫn tới chồng lấn với các quy định của Luật Ngân sách Nhà nước và các quy định pháp luật chuyên ngành khác trong việc sử dụng chi thường xuyên để mua sắm, sửa chữa, nâng cấp tài sản công.
Đại biểu cho biết, vấn đề này đã được nhiều đại biểu Quốc hội đặt ra trong các kỳ họp trước và trong Báo cáo của Chính phủ cũng chưa được đề cập. Do vậy, đề nghị Bộ trưởng Bộ Tài chính làm rõ các giải pháp để giải quyết?
Trả lời vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho rằng, vướng mắc cần có sự giải thích luật của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) để các bộ, ngành, địa phương triển khai thực hiện chính xác và yên tâm nhất.
Ông Phớc nêu dẫn chứng, tại Điều 6, Khoản 2 của Luật Đầu tư công quy định, kể cả xây dựng mới, kể cả nâng cấp, sửa chửa, mở rộng tài sản công đều đưa vào Luật Đầu tư công.
Khi đó phải xác định kế hoạch đầu tư trong trung hạn và hằng năm. Nếu như chương trình, dự án và các nguồn kinh phí không được đưa vào Luật Đầu tư công mặc dù là ngân sách Nhà nước thì sẽ sai quy định.
"Cho nên hiện nay cái nào chi thường xuyên, cái nào chi đầu tư công vẫn đang bế tắc, tạo vướng mắc trong triển khai thực hiện", ông Phớc nêu.
Theo ông Phớc, theo Nghị định 73 của Chính phủ đối với hệ thống công nghệ thông tin thì những dự án hoạt động đầu tư dưới 15 tỉ đồng là dùng vốn chi thường xuyên. Tuy nhiên, hướng dẫn thực hiện Nghị định 73 hiện còn vướng mắc, không biết phần đầu tư có phải lập dự án đầu tư hay có đưa vào đầu tư công trung hạn hay không. Đây là vướng mắc!
"Bộ Tài chính có quy định tại Thông tư 68 có phần sửa chữa nhưng sau này đã bỏ ra vì trái với Luật Đầu tư công. Vì vậy, chúng tôi cho rằng, để giải quyết các vướng mắc này thì vừa qua, Bộ Tài chính đã trình 3 lần, một lần với Chính phủ thì chưa có sự đồng thuận cao nên chưa trình UBTVQH, 2 lần đã trình đúng quy trình thủ tục về vấn đề này và đã trình ra UBTVQH nhưng chưa được trình ra Quốc hội" - Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc nêu.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội không giải thích những vấn đề đã rõ hoặc những nội dung không ai yêu cầu giải thích
Điều hành phiên chất vấn, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết về ranh giới giữa chi thường xuyên với chi đầu tư trên cơ sở tờ trình của Chính phủ, các cơ quan của Quốc hội đã khẳng định và Quốc hội đã có văn bản trả lời Chính phủ.
“Trong thực tiễn cũng như trong quy phạm pháp luật, không có một văn bản nào, một trường hợp nào quy định mức chi thường xuyên và chi đầu tư là căn cứ vào giá trị số tiền cả. Không phải trên 15 tỉ đồng là đầu tư công và dưới 15 tỉ đồng lại là chi đầu tư thường xuyên. Chúng ta chi lương là hàng trăm nghìn tỉ, chi cho giáo dục đào tạo là hàng trăm nghìn tỉ thì đều là chi thường xuyên", Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.
Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, vấn đề là tính chất của các khoản chi chứ không phải là giá trị của các khoản chi. Vấn đề này, các cơ quan Quốc hội khẳng định rằng, không có vướng mắc gì trong Luật Đầu tư công và yêu cầu Chính phủ rà soát lại xem có vướng mắc trong Luật Ngân sách nhà nước hay không. Cho đến nay, sau khi rà soát, kết luận bước đầu là không có vướng mắc về Luật Ngân sách Nhà nước.
Chủ tịch Quốc hội cho biết, đây là lý do, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đưa tờ trình Dự thảo Nghị quyết việc giải quyết nghị quyết đặc thù chi thường xuyên và chi đầu tư ra khỏi chương trình.
"Nếu Chính phủ thấy cần Ủy ban Thường vụ Quốc hội giải thích thì phải có đề nghị. Ủy ban Thường vụ Quốc hội không giải thích những vấn đề đã rõ hoặc những nội dung không ai yêu cầu giải thích", Chủ tịch Quốc hội nói.
“Vấn đề này chúng ta đã tranh luận với nhau rất nhiều rồi. Tại diễn đàn Quốc hội, tôi nhớ Bộ trưởng Tài chính nói, từ nay không nêu lại vấn đề này nữa. Nhưng hôm nay, Bộ trưởng lại nói lại vấn đề này. Vì đã 3 lần chúng tôi đã trả lại văn bản này cho Chính phủ. Có liên quan gì đến Luật Ngân sách hay không trong lần rà soát này, Bộ Tài chính cũng không nói có vấn đề gì phải rà soát”, Chủ tịch Quốc hội nêu.
Cần phải giải quyết để bảo đảm không vướng khi triển khai
Tiếp tục giải trình, làm rõ thêm một số nội dung sau đó, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết: “Chúng tôi đã nghiên cứu rất kỹ Luật Đầu tư công và Luật Ngân sách. Luật Đầu tư công ban hành từ năm 2014 "trói" hết mọi hoạt động, ví dụ sửa chữa, nâng cấp, mở rộng… toàn bộ tài sản công, không phân biệt giá trị bao nhiêu tiền đều đưa vào thì đương nhiên khi chúng ta thực hiện tài sản đó phải được điều chỉnh bởi Luật Đầu tư công”.
Cũng theo ông Phớc, Luật Đầu tư công cũng quy định các khoản chi nếu không có trong kế hoạch đầu tư công trung hạn thì không được chi. Nếu không có trong kế hoạch đầu tư công trung hạn là vi phạm.
“Thế nào cũng được nhưng chúng ta làm cho đúng. Đừng đẩy trách nhiệm đó xuống cho cấp quản lý, sau này bị vướng, bị kỷ luật. Rất mệt mỏi”, ông Phớc nêu.
Dẫn chứng trường hợp cụ thể, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho rằng, nhiều nhà cửa hỏng không dám sửa. “Tôi đi Đức, vào Đại sứ quán không thấy hàng rào. Tôi hỏi sao không làm hàng rào đi, họ trả lời điện về Bộ Ngoại giao, Bộ Ngoại giao nói việc này không bố trí trong kế hoạch đầu tư công trung hạn nên không làm được hàng rào. Đó là sự thật”, ông Phớc nói.
Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho rằng, việc này cần phải giải quyết để bảo đảm kinh tế phát triển, bảo đảm không vướng khi triển khai. Khi cán bộ thực hiện đúng chỉ đạo rồi thì không bị xử lý vì vi phạm.
“Báo cáo Chủ tịch Quốc hội, khi tôi nói, từ nay, tôi không nói đến vấn đề này nữa vì tôi trình 3 lần rồi, tôi mệt quá rồi nên tôi không nói nữa, chứ không phải là đồng ý”, ông Phớc nói thêm.
