Quỹ phát triển khoa học công nghệ tồn hàng chục nghìn tỉ đồng

11h30: Quốc hội kết thúc phiên làm việc buổi sáng

11h25: Tồn Quỹ phát triển khoa học công nghệ lên tới hàng chục nghìn tỉ đồng

Đại biểu Dương Minh Ánh - Đoàn Đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội chất vấn Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ khi cho rằng, việc quản lý, sử dụng Quỹ phát triển khoa học công nghệ còn nhiều tồn tại, hạn chế. Cho đến nay, gần 10 năm thành lập Quỹ nhưng tình trạng thiếu tiền thừa quỹ, tồn quỹ đến hàng chục nghìn tỉ đồng. Trong khi nguồn lực dành cho khoa học công nghệ còn nhiều khó khăn, doanh nghiệp không mặn mà với việc trích lập và sử dụng Quỹ, cơ cấu chi của Quỹ còn bất hợp lý. Nội dung chi chủ yếu dành cho tổ chức chương trình, đề tài, dự án chiếm tới 84,4%. Trong khi đó, các khoản chi cho hỗ trợ phát triển khoa học công nghệ tại doanh nghiệp đến nay chỉ chiếm 14,5%, mặc dù đây là nội dung chi thiết thực gắn với các doanh nghiệp. Nguyên nhân chủ yếu là do không có sự tương thích đồng bộ trong hệ thống pháp luật. Với vai trò là cơ quan tham mưu của Chính phủ về nội dung này, đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết trách nhiệm của Bộ Khoa học và Công nghệ và giải pháp để khắc phục tình trạng trên?

Cùng câu hỏi, Đại biểu Quốc hội Phạm Văn Hòa - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp cho rằng, Quỹ hỗ trợ phát triển khoa học, công nghệ là vấn đề quan trọng, hỗ trợ được nhiều cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, việc giải ngân Quỹ còn chậm, quá trình các nhà khoa học nhận được kinh phí từ Quỹ để áp dụng nghiên cứu là rất khó khăn. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cần làm rõ vấn đề này.

Bên cạnh đó, ngoài Quỹ của Nhà nước, Quỹ của doanh nghiệp lập ra cho phát triển khoa học công nghệ có số lượng thành viên tham gia cũng rất hạn chế. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng chia sẻ về những giải pháp cho vấn đề này trong thời gian tới.

Trả lời vấn đề này, Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt cho biết, theo quy định của luật, Quỹ hỗ trợ phát triển khoa học, công nghệ khuyến khích doanh nghiệp ngoài Nhà nước, còn doanh nghiệp Nhà nước phải đạt đủ điều kiện bắt buộc với tỉ lệ từ 3-10%. Sứ mệnh của doanh nghiệp sử dụng Quỹ này như thế nào xin không trao đổi với đây, mà chỉ nói về hiệu quả và những khó khăn của Quỹ.

“Theo số liệu thống kê, trong giai đoạn 2015-2021, tổng số doanh nghiệp trích Quỹ là 1.281 doanh nghiệp, với tổng số tiền là khoảng 24.000 tỉ đồng, chiếm 0,14% trên tổng số các doanh nghiệp của cả nước. Giải ngân đến nay chỉ đạt 60% trên tổng số tiền mà doanh nghiệp đã trích lập. Các doanh nghiệp lớn mới có tỉ lệ trích quỹ lớn, còn các doanh nghiệp vừa và nhỏ thì việc trích Quỹ rất khó khăn. Để quỹ này hoạt động hiệu quả cũng còn những khó khăn, không thu hút được doanh nghiệp trích lập quỹ, ngay cả các doanh nghiệp FDI, mặc dù tiềm lực lớn nhưng họ chưa thấy sự hấp dẫn của quỹ. Các tập đoàn lớn chỉ sử dụng theo cách thức của họ, chứ không trích lập quỹ. Thời gian tới cần thay đổi để thu hút được việc trích lập quỹ và sử dụng quỹ hiệu quả hơn”, Bộ trưởng nói.

Cũng theo ông Đạt, việc sử dụng quỹ hiện nay rất khó, như vấn đề mua sắm trang thiết bị phục vụ cho đổi mới công nghệ, nâng cao năng suất, hiệu quả của doanh nghiệp. Do vậy, muốn thu hút thì cần nghiên cứu, đề xuất Chính phủ, Quốc hội có những cơ chế, chính sách để doanh nghiệp trích lập quỹ và cho phép doanh nghiệp sử dụng quỹ để mua sắm thiết bị phục vụ đổi mới công nghệ, miễn giảm thuế cho các hoạt động này, có như vậy mới hấp dẫn được các doanh nghiệp tham gia quỹ.

Vải của Bắc Giang phải vào TPHCM chiếu xạ làm tăng chi phí

11h20: Đại biểu Nguyễn Văn Thi - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Giang cho biết, yêu cầu chiếu xạ là yêu cầu bắt buộc khi xuất khẩu nông sản vào thị trường một số nước, trong đó có Hoa Kỳ. Trong những năm qua, quả vải của tỉnh Bắc Giang phải đưa vào TP Hồ Chí Minh để chiếu xạ làm tăng chi phí, thời gian và giá thành đội lên. Do đó, đề nghị Bộ trưởng cho biết Bộ Khoa học và Công nghệ có giải pháp gì cho việc chiếu xạ quả vải cũng như nhiều loại quả khác ở khu vực phía Bắc để đáp ứng yêu cầu kỹ thuật khi xuất khẩu vào thị trường một số nước trong thời gian tới?

Trả lời vấn đề này, Bộ trưởng cho biết đã nhiều lần về Bắc Giang và nhận thấy đây là sản phẩm chủ lực của tỉnh. Bộ trưởng thừa nhận quả vải của tỉnh Bắc Giang luôn phải đưa vào TP Hồ Chí Minh hoặc Long An để chiếu xạ làm cho chi phí thời gian và giá thành đội lên rất nhiều.

Ông cho biết, trong chuyến công tác cùng Thủ tướng phía Mỹ đã có yêu cầu chiếu xạ với yêu cầu rất ngặt nghèo. Phía Mỹ đề nghị phải có chuyên gia của họ sang nước ta giám sát quá trình chiếu xạ. Vừa qua, Bộ Khoa học và Công nghệ đã phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Công Thương triển khai các cuộc đàm phán với phía Mỹ và đã thành công. Từ nay đến cuối năm sau khi hoàn thành các khâu sẽ bắt đầu triển khai chiếu xạ cho quả vải ở phía Bắc.

Bỏ quy định nhà khoa học là chủ nhiệm có nghiệm thu không đạt không được tham gia nhiệm vụ trong 2 năm

11h05: Đặt câu hỏi chất vấn, đại biểu Trần Thị Diệu Thúy - Đoàn Đại biểu Quốc hội TP Hồ Chí Minh cho biết, năm 2022, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chiến lược về phát triển khoa học công nghệ. Theo đó, rất cần có sự tham gia tích cực của các nhà nghiên cứu, nhà khoa học. Tuy nhiên, các chuyên gia, nhà khoa học còn băn khoăn về những cơ chế đặc thù, chấp nhận rủi ro trong nghiên cứu khoa học… Đại biểu đề nghị bộ trưởng cho biết giải pháp cho vấn đề này?

Trả lời chất vấn, Bộ trưởng cho biết đang tiến hành sửa các thông tư quy định về quản lý các chương trình, nhiệm vụ khoa học công nghệ một cách đồng loạt để đảm bảo các thông tư có tính liên thông, đồng bộ với nhau. Hiện nay, các thông tư cơ bản đã được hoàn thành. Vừa qua, Bộ đã ban hành 5 thông tư mới, đồng bộ với việc tái cơ cấu các chương trình khoa học, công nghệ quốc gia.

Cùng với đó, Bộ cũng đã bãi bỏ quy định các nhà khoa học là chủ nhiệm có nghiệm thu không đạt thì không được tiếp tục tham gia nhiệm vụ khoa học công nghệ trong 2 năm tiếp theo. Điều này thể hiện bộ rất quan tâm đến tính đặc thù, tính rủi ro, độ trễ của ngành khoa học công nghệ để có những quy định tiến bộ, phù hợp. Nhấn mạnh khoa học là con đường ngắn nhất đi đến thịnh vượng, bộ trưởng cho biết bộ hết sức cố gắng để động viên các nhà khoa học tham gia một cách tích cực vào các hoạt động thiên chức của mình là nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo.

Bộ trưởng cũng kiến nghị các cấp chính quyền tin tưởng, giao nhiều trọng trách, nhiệm vụ, cơ chế hơn nữa cho các nhà khoa học một cách thỏa đáng để lực lượng này phát huy được năng lực, đóng góp được nhiều hơn nữa cho sự phát triển đất nước.

Bên cạnh đó, Bộ cũng đang phối hợp với Bộ Tài chính nghiên cứu, sửa đổi Thông tư 27 để đơn giản hóa các thủ tục mua sắm, thanh toán để giảm bớt hồ sơ, thủ tục thanh toán, để khoán chi đúng nghĩa đến sản phẩm sau cùng, tránh tình trạng hồ sơ thanh toán nhiều hơn hồ sơ khoa học. Bộ trưởng nhấn mạnh đến tính đặc thù về kinh tế, tài chính của lĩnh vực khoa học, công nghệ, bởi nghiên cứu khoa học không thể tính toán định lượng chính xác như các hoạt động lao động sản xuất khác. Vì vậy, rất khó để xây dựng định mức, tính toán hiệu quả, lợi nhuận.

Người dân và doanh nghiệp than phiền khi tồn đọng đơn đăng ký quyền bảo hộ công nghệ, bằng sáng chế

10h55: Đại biểu Đinh Ngọc Quý - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Gia Lai cho rằng, mấy năm gần đây, người dân và doanh nghiệp bức xúc, than phiền về tình trạng xử lý, giải quyết đơn đăng ký bảo hộ quyền sử công nghiệp tồn đọng, rất chậm trễ và kéo dài, đặc biệt là đối với đơn đăng ký nhãn hiệu hàng hóa, kiểu dáng công nghiệp. Điều này làm ảnh hưởng rất lớn đến quyền lợi của người dân và doanh nghiệp, thậm chí sẽ dẫn đến những tranh chấp về thương mại. Đại biểu Đinh Ngọc Quý đề nghị Bộ trưởng cho biết trách nhiệm của mình và giải pháp để giải quyết dứt điểm tình trạng này.

Trả lời câu hỏi này, Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt thừa nhận: "Đơn về nhãn hiệu và sáng chế còn tồn đọng rất nhiều". Tuy nhiên, Bộ trưởng cũng nhận định đây vừa là điều mừng, cho thấy kinh tế xã hội của chúng ta phát triển nhưng khả năng xử lý đơn của Cục Sở hữu trí tuệ là rất chậm.

Bộ trưởng cho rằng một trong những nguyên nhân là do lĩnh vực này ở Việt Nam còn khá mới so với các nước có lịch sử lâu đời. Bên cạnh đó, khả năng đầu tư cho lĩnh vực này còn chưa tương xứng, chủ yếu do thủ tục, quy trình tiếp cận, cũng như việc ứng dụng công nghệ chuyển đổi số, đào tạo nhân lực còn hạn chế, dẫn tới tồn đọng đơn đăng ký quyền bảo hộ ngày càng nhiều.

Bộ trưởng cho biết hiện bộ đang tập trung xử lý số đơn còn sót lại. Thời gian tới sẽ cố gắng khắc phục tình trạng này. 2 giải pháp được Bộ trưởng đưa ra là ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số kết hợp điều chỉnh quy trình nhận đơn - xét chọn; và tăng cường tuyển dụng, đào tạo đội ngũ nhân lực. Tuy nhiên, phải đến năm 2025-2026 mới giải quyết được hết số đơn còn tồn đọng.

10h50: Đại biểu Quốc hội Nguyễn Công Long - Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai cho biết, thời gian qua, Đảng và Nhà nước đã dành nhiều nguồn lực cho khoa học công nghệ, tuy nhiên vấn đề sử dụng nguồn lực này như thế nào?.

“Trong giai đoạn 2016-2021, tổng kinh phí dành cho nghiên cứu chỉ khoảng 13%. Có nghĩa là khoản đầu tư cho các đề tài khoa học thì 100 đồng chỉ có 13 đồng cho nghiên cứu; còn lại là cho bộ máy, chi thường xuyên… Với trách nhiệm quản lý nhà nước về khoa học công nghệ đề nghị Bộ trưởng cho biết trách nhiệm của Bộ như thế nào?

Về nội dung này, Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt nhấn mạnh tính đặc thù về tài chính của lĩnh vực khoa học công nghệ. “Nghiên cứu khoa học không thể tín toán một cách định lượng chính xác như các hoạt động sản xuất khác. Rất khó để chúng ta xây dựng các định mức cũng như tính toán hiệu quả, lợi nhuận. Trong quá trình xây dựng thuyết minh, quá trình quản lý đề tài, ngay cả việc nghiệm thu đề tài, việc xác định lợi nhuận, hiệu quả kinh tế nó phải ở trong tương lai”, ông nói.

10h40: TPHCM, Đà Nẵng, Cần Thơ muốn thành lập Trung tâm Đổi mới sáng tạo

Trao đổi với ý kiến của đại biểu Nguyễn Lân Hiếu về việc thành lập Trung tâm Đổi mới sáng tạo, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt cho biết, Trung tâm Đổi mới sáng tạo đã được thành lập tại Hòa Lạc, Hà Nội, qua khảo sát thực tế, Trung tâm có nhiều mô hình, cách làm đáng học tập để triển khai lan tỏa ra các trung tâm ở các địa phương khác. Mỗi địa phương có những đặc thù riêng, cần có sự điều chỉnh đề phù hợp nhất với các địa phương.

“Trung tâm Đổi mới sáng tạo hiện nay đã được thành lập ở Hà Nội tại Khu Công nghệ cao Hoà Lạc (huyện Thạch Thất, Hà Nội). Thủ tướng cũng đã đến thăm và làm việc, cá nhân tôi đã tháp tùng Thủ tướng trong chuyến đi này. Tôi thấy rằng, tại đây có nhiều mô hình, cách làm để chúng ta học tập, triển khai, lan toả đến các địa phương khác. TP Đà Nẵng, TPHCM, Cần Thơ cũng đang rất muốn thành lập Trung tâm Đổi mới sáng tạo”, ông nói.

Theo ông Huỳnh Thành Đạt, những điều có thể học được ở Trung tâm Đổi mới sáng tạo tại Hà Nội là những chính sách rất đặc thù cho hoạt động đổi mới sáng tạo như chính sách giảm thuế; kết nối với các quỹ đầu tư bảo hiểm, phát triển không gian làm việc chung cho các nhà khoa học, nhà nghiên cứu, nhà đầu tư.

10h35: Đề án thu hút nhân tài thực sự rất khó

Về việc thu hút nhân tài, đây là trăn trở của Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt khi ông về làm việc tại Bộ Khoa học và Công nghệ.

Ông cho rằng, mặc dù đã có chủ trương, nhưng khi thực hiện còn nhiều khó khăn vì vướng quy định, Luật Công chức, Viên chức, tài chính… “Khi triển khai Nghị quyết 27 về xây dựng đội ngũ tri thức, Bộ Khoa học và Công nghệ được Nhà nước giao xây dựng đề án này. Đây là nhiệm vụ khó khăn nhưng sẽ cố gắng để đề án đó thực sự thu hút những nhà khoa học, nhà nghiên cứu trong và ngoài nước. Khi xây dựng đề án, chúng tôi cũng sẽ lấy ý kiến của các bộ, ban, ngành, địa phương, nhà khoa học, Đại biểu Quốc hội. Đề án thu hút nhân tài, đội ngũ trí thức thật sự rất khó, trên thực tế nhiều đề án đã thất bại”, Bộ trưởng nói.

10h30: Sắp khánh thành trung tâm đổi mới sáng tạo tại Hà Nội

Điều hành chất vấn, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, Trung tâm Đổi mới sáng tạo là chủ trương chung được Chính phủ ưu tiên. Hiện đã có chủ trương và đã ban hành nghị định về chức năng, nhiệm vụ của trung tâm, xây dựng tại Khu công nghệ cao Hòa Lạc. Thời gian tới sẽ khánh thành Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia, sau đó triển khai tại các vùng. Đồng thời, khuyến khích các tập đoàn, các doanh nghiệp nước ngoài đầu tư các trung tâm nghiên cứu và triển khai, cũng như các trung tâm đổi mới sáng tạo tại Việt Nam, bước đầu có kết quả tốt.

Chủ tịch Quốc hội nêu ví dụ Tập đoàn Samsung đầu tư Trung tâm Nghiên cứu và phát triển rất lớn tại Hà Nội (Tây Hồ Tây) trị giá 220 triệu USD, là nơi đủ công suất cho 3.000 nhà khoa học trong và ngoài nước nghiên cứu các lĩnh vực liên quan đến công nghệ thông tin. Trên cơ sở đó, có điều kiện triển khai tiếp các trung tâm khởi nghiệp đổi mới sáng tạo cấp vùng, như tại Đà Nẵng, TP Hồ Chí Minh và các vùng khác.

Bộ trưởng nhận trách nhiệm về sự chậm trễ thành lập Trung tâm Đổi mới sáng tạo

10h25: Quan tâm về việc thành lập các trung tâm đổi mới sáng tạo, đại biểu Trần Chí Cường - Đoàn Đại biểu Đà Nẵng cho biết, đây là mong mỏi lớn của cử tri Đà Nẵng, tuy nhiên Bộ trưởng chưa trả lời nguyên nhân và trách nhiệm của Bộ Khoa học và Công nghệ, của Bộ trưởng trong việc thực hiện chủ trương này, bởi sau khi có Nghị quyết 52 của Bộ Chính trị, Chính phủ đã sớm có Nghị quyết 50, Quyết đinh 188 để điều chỉnh vấn đề này, tuy TP Đà Nẵng đã có nhiều nỗ lực cố gắng làm việc với Bộ, nhưng đến nay vẫn chưa thành lập được trung tâm này.

Liên quan đến ý kiến của đại biểu về thành lập Trung tâm Đổi mới sáng tạo, Bộ trưởng nhận trách nhiệm về sự chậm trễ như đại biểu nêu. Bộ trưởng mong các đại biểu Quốc hội chia sẻ vì đây là vấn đề rất mới, chưa có tiền lệ, phải có thời gian nghiên cứu cẩn trọng, cần cân nhắc, đảm bảo đúng quy định và hiệu quả.

Theo dự kiến, cuối tháng 6.2023 Bộ Khoa học và Công nghệ làm việc với Đà Nẵng, Hà Nội và TP Hồ Chí Minh hình thành các trung tâm khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.

Bộ này cho phép sản phẩm kích thích tăng trưởng trong chăn nuôi, bộ khác lại không

10h15: Phát biểu tranh luận, đại biểu Bế Trung Anh - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Trà Vinh đặt vấn đề về công tác phối hợp giữa Bộ Khoa học và Công nghệ; Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn trong sản xuất nông nghiệp.

Đại biểu cho biết, hiện có một sản phẩm kích thích tăng trưởng trong chăn nuôi mà Bộ Y tế cho phép tồn dư trong thịt, tuy nhiên Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn không cho phép sử dụng sản phẩm này trong thức ăn chăn nuôi. Trong khi đó, Bộ Công Thương lại cho phép nhập thịt bò có chứa chất này. Từ thực tiễn này, đại biểu đề nghị Bộ trưởng Bộ Khoa học và công nghệ nêu rõ quan điểm của mình.

Câu hỏi này cũng được đại biểu gửi đến Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; Bộ trưởng Bộ Công Thương, Bộ Y tế.

Theo Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, trong thực tế, khi sản phẩm nhập khẩu có liên quan nhiều bộ. Chủ tịch Quốc hội dẫn chứng một con tằm cũng liên quan nhiều bộ. Nếu là thực phẩm thì của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, còn nếu vấn đề khác là của bộ khác.

Trách nhiệm đối với các đề tài khoa học có tính ứng dụng thấp

10h05: Đặt câu hỏi chất vấn Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt, đại biểu Đặng Thị Bảo Trinh - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Quang Nam cho biết, trong thời gian qua, Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm đầu tư cho các chương trình khoa học công nghệ. Tuy nhiên, thực tế tính ứng dụng của nhiều đề tài khoa học còn thấp. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng làm rõ trách nhiệm và giải pháp trong thời gian tới.

Trả lời vấn đề này, Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt cho biết: khoa học công nghệ là ngành đặc thù, rủi ro. Do vậy rất khó để đánh giá thành công của các đề tài nghiên cứu. Các đề tài nghiên cứu nhưng sẽ có giá trị trong nhiều năm sau này. Có những đề tài phải mất nhiều thời gian mới có thể ứng dụng vào thực tế và đánh giá mức độ thành công, do vậy không thể thống kê một cách đầy đủ và rất khó để thống kê hoàn chỉnh.

Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt cho biết sẽ cung cấp số liệu một cách đầy đủ trong thời gian tới. “Tuy nhiên phải nói thêm rằng công tác thống kê này là khó”, ông Đạt nói thêm.

9h55: Đại biểu Huỳnh Thanh Phương - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Tây Ninh đề nghị Bộ trưởng cho biết: Nhà nước đã có giải pháp, chính sách gì để tổ chức khoa học công nghệ, nâng cao năng lực tự chủ, quản trị tiên tiến, hoạt động hiệu lực hiệu quả trong thời gian tới, đảm bảo vai trò đi đầu, đủ khả năng hỗ trợ các doanh nghiệp trong nước về nghiên cứu phát triển và đổi mới công nghệ, dẫn dắt nền sản xuất trong nước?

Trả lời chất vấn, Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt cho biết: Nghị định 60 quy định về tự chủ, tài chính cho các tổ chức, đơn vị sự nghiệp, nhà nước. Đây là nghị định tạo điều kiện cho các đơn vị sự nghiệp có điều kiện phát huy tự chủ của mình để thực hiện nhiệm vụ được giao. Tuy nhiên phải nói rằng các đơn vị sự nghiệp ở nước ta có rất nhiều loại hình, mỗi hệ thống lại có tính chất khác nhau. Nghị định 60 không điều chỉnh được những đặc thù của lĩnh vực khoa học và công nghệ, điển hình như nghiên cứu cơ bản, nghiên cứu phát triển... dẫn tới khi triển khai có nhiều vướng mắc. Về hướng giải quyết, Bộ Khoa học và Công nghệ đã khuyến nghị xây dựng nghị định riêng cho các tổ chức khoa học và công nghệ công lập theo hướng toàn diện hơn, tự chủ về tổ chức, bộ máy, nhiệm vụ, về tài chính và quản lý.

9h30: Quốc hội nghỉ giải lao

Bao nhiêu đề tài khoa học được ứng dụng, bao nhiêu đề tài trong ngăn kéo?

9h27: Đại biểu Lê Thanh Vân – Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Cà Mau đề nghị bộ trưởng cho biết, trong năm qua, số đề tài nghiên cứu sử dụng ngân sách Nhà nước có bao nhiêu đề tài được đưa vào ứng dụng? Trong số đó có bao nhiêu đề tài mang lại kết quả thiết thực? Đâu là điểm kích nổ về chính sách để Việt Nam bứt phá về công nghệ, đặc biệt là trong lĩnh vực quản lý nhà nước, phát triển kinh tế và bảo vệ quốc phòng, an ninh của Tổ quốc?

Trả lời vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt cho biết, trong những năm qua, Đảng và Nhà nước, Quốc hội rất quan tâm đến hoạt động khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo. Mặc dù kinh tế hết sức khó khăn nhưng Chính phủ cũng kiến nghị và Quốc hội đã bố trí kinh phí cho ngành khoa học công nghệ với tỉ lệ là 0,64% GDP (kinh phí dành riêng cho hoạt động sự nghiệp khoa học công nghệ).

Nhận thấy câu trả lời này của bộ trưởng chưa đúng trọng tâm câu hỏi của đại biểu Lê Thanh Vân nên Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nêu rõ đại biểu không hỏi bố trí bao nhiêu tiền mà hỏi có bao nhiêu đề tài đã đưa vào sử dụng, có bao nhiêu đề tài đã ứng dụng được? “Tức là kết hợp giữa nghiên cứu và ứng dụng. Có bao nhiêu đề tài đang để ở trong ngăn kéo? Giải pháp để bứt phá về khoa học công nghệ, nhất là giải pháp quản lý Nhà nước thế nào?”

Tiếp tục trả lời, Bộ trưởng cho biết hoạt động khoa học công nghệ có tính đặc thù, đi tìm những cái mới nên có thể thành công, có thể không thành công, có thể thành công sớm hoặc có thể thành công muộn. Do đó, việc tính toán cụ thể có bao nhiêu đề tài đã đưa vào ứng dụng là điều rất khó xác định. Theo bộ trưởng, điều quan trọng là làm sao chúng ta xác định được những kết quả đó phục vụ cho phát triển kinh tế xã hội, nâng cao năng lực nghiên cứu khoa học của bản thân các nhà nghiên cứu khoa học. Vừa qua có thể thấy kết quả nghiên cứu góp phần nâng xếp hạng của các trường đại học của nước ta ở trong khu vực và quốc tế. Đã có 9 trường đại học của nước ta xuất hiện trên bản đồ xếp hạng của thế giới.

9h20: Giải pháp căn cơ thúc đẩy thị trường khoa học công nghệ Việt Nam phát triển

Đại biểu Trần Thị Hồng Thanh - Phó Trưởng Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Ninh Bình đặt câu hỏi: Để phát triển thị trường khoa học, công nghệ từ năm 2011 đến nay, bộ máy quản lý nhà nước về khoa học, công nghệ đã được kiện toàn từ Trung ương đến địa phương cùng nhiều văn bản quy phạm pháp luật liên quan được ban hành. Chính phủ cũng đã ban hành Chương trình phát triển thị trường khoa học và công nghệ quốc gia đến năm 2030. Mặc dù vậy, thị trường khoa học công nghệ Việt Nam hiện nay vẫn còn hạn chế. Đề nghị Bộ trưởng cho biết nguyên nhân vì sao thị trường khoa học công nghệ Việt Nam vẫn chưa phát triển? Trong thời gian tới cần tập trung thực hiện giải pháp căn cơ nào để phát triển thị trường khoa học công nghệ? Ngoài ra, theo báo cáo, Bộ Khoa học và Công nghệ đánh giá phần lớn các doanh nghiệp Việt Nam sẽ quan tâm đầu tư ứng dụng, đổi mới, nghiên cứu và phát triển công nghệ, năng lực hấp thụ và đổi mới công nghệ còn rất yếu kém. Đây là rào cản lớn đối với việc nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp. Đề nghị Bộ trưởng cho biết, thời gian tới cần có cơ chế, chính sách như nào để nâng cao năng lực, thúc đẩy ứng dụng, đổi mới nghiên cứu và phát triển công nghệ của các doanh nghiệp?

Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt cho biết, các chính sách, cơ chế pháp luật để điều chỉnh đã có, quan trọng chúng ta áp dụng và triển khai ra sao trong thực tiễn. Trong thời gian qua, Bộ Khoa học và Công nghệ đã ban hành các quy định, thông tư để thúc đẩy hoạt động này. Kết quả đạt được là nhiều công nghệ mới, tiên tiến được triển khai trong các lĩnh vực viễn thông, xây dựng, giao thông vận tải. Một số ngành có sức cạnh tranh quốc tế, tham gia sâu vào chuỗi cung ứng, giá trị sản xuất, giá trị sản phẩm có lợi thế cạnh tranh. Những kết quả này là sự cố gắng từ các cơ quan lãnh đạo từ Bộ Khoa học và Công nghệ, các doanh nghiệp.

Tuy nhiên, ông Đạt cho rằng, ngoài những thành tựu cũng còn những khó khăn, hạn chế, nhất là cơ chế, chính sách chưa thực sự phát huy tốt, các hoạt động kết nối, dịch vụ hỗ trợ đi kèm chưa hiểu quả; Nguồn lực từ ngân sách, từ doanh nghiệp cho hoạt động này còn khiêm tốn, cơ sở hạ tầng, kỹ thuật còn hạn chế. Trong thời gian tới, Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ kiến nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ để điều chỉnh các cơ chế, chính sách. Bộ cũng sẽ điều chỉnh các quy định phù hợp với thực tiễn.

“Chúng tôi sẽ thúc đẩy chương trình về tìm kiếm, chuyển giao, làm chủ phát triển công nghệ từ nước ngoài về Việt Nam, đây là giải pháp rất căn cơ”, ông nói.

9h13: Đã có 120 đại biểu Quốc hội đăng ký đặt câu hỏi chất vấn với Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt.

9h12: Phát biểu trước khi bắt đầu chất vấn và trả lời chất vấn, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt nêu rõ, các nội dung chất vấn do Quốc hội đặt ra đều là các vấn đề trọng tâm của ngành khoa học công nghệ. Do đó, đây là cơ hội quý báu để Bộ Khoa học và Công nghệ rà soát lại việc triển khai các chỉ đạo của Đảng, Nhà nước trong quá trình thực hiện chức năng và nhiệm vụ được phân công. Đồng thời, giải trình trước Quốc hội việc thực thi chính sách pháp luật về khoa học công nghệ trong thời gian qua.

“Đây cũng là dịp để Bộ Khoa học và Công nghệ nắm bắt được các kiến nghị, đề xuất, nguyện vọng của cử tri cả nước thông qua các câu hỏi của đại biểu Quốc hội để tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách, định hướng triển khai nhiệm vụ khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo trong thời gian tới”, ông Đạt nhấn mạnh.

Bộ trưởng cho biết, từ đầu nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV đến nay, Bộ Khoa học và Công nghệ đã có cơ hội giải trình bằng báo cáo đối với các đoàn giám sát tối cao của Quốc hội và Ủy ban của Quốc hội về các nội dung liên quan đến lĩnh vực khoa học và công nghệ. Để phục vụ hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn, trên cơ sở nhóm vấn đề chất vấn của Quốc hội, Bộ Khoa học và Công nghệ đã chuẩn bị báo cáo gửi đến các vị đại biểu Quốc hội. Nội dung báo cáo đã khái quát các kết quả đạt được, các tồn tại, hạn chế, nguyên nhân và các giải pháp, nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới đối với từng nhóm vấn đề mà Quốc hội yêu cầu.

9h08: Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ chủ trì điều hành chất vấn nhóm vấn đề thứ ba thuộc lĩnh vực khoa học và công nghệ.

Sáng 7.6, tiếp tục kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV, sau phiên đăng đàn của Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh, Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt bắt đầu "ngồi ghế nóng".

Nội dung chất vấn là chiến lược phát triển khoa học và công nghệ quốc gia; giải pháp đẩy mạnh ứng dụng và triển khai những thành tựu, sản phẩm khoa học, công nghệ tiên tiến vào cuộc sống.

Việc ứng dụng công nghệ cao phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, nhất là trong lĩnh vực nông nghiệp. Việc bố trí, quản lý, sử dụng ngân sách nhà nước chi cho nghiên cứu khoa học thời gian qua, việc quản lý, sử dụng Quỹ phát triển khoa học và công nghệ quốc gia.

Hoạt động nghiên cứu khoa học, chuyển giao kết quả nghiên cứu khoa học ra thị trường của các đơn vị nghiên cứu, viện, trường, đơn vị sự nghiệp công lập. Cơ chế, chính sách khuyến khích tư nhân đầu tư nghiên cứu và ứng dụng khoa học công nghệ. Việc thực hiện chính sách, pháp luật về Quỹ phát triển khoa học và công nghệ của doanh nghiệp... cũng là những nội dung được Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt trả lời chất vấn.